Dagboek van een huisarts: “Deze situatie doet me echt wel wat”

Vandaag in deel 2: Ilona's dienst van maandagavond. Heb je het 1ste deel gemist? Dat kun je hier teruglezen.

Gewerkte uren: 6

De afgelopen dagen had ik telefoondienst. Zo ook maandagavond van 17.00 tot 23.00 uur. Zo'n dienst duurt over het algemeen iets korter dan een 'normale' werkdag op de praktijk. Het is momenteel alle zeilen bijzetten, dus op zondagmiddag heb ik vrijwillig een extra telefoondienst gedraaid. Ik moet eerlijk zeggen: na 3 dagen met beldiensten achter elkaar, is het me allemaal wat veel. Het doet me echt wel wat, deze situatie.

Vandaag draai ik weer een ‘gewone’ dienst op de praktijk, maar ik moet zeggen dat ik sinds een paar dagen wel anders op de fiets spring dan normaal. Onderweg vraag ik me af wat mij en mijn collega's deze dag allemaal weer te wachten staat. Vooral deze week wordt het spannend om te zien wat het effect van de maatregelen gaat zijn.

Telefoontjes gepleegd: 22

Afgelopen weekend heb ik in totaal zeker rond de 60 mensen aan de telefoon gehad. Maandagavond waren dat er 22. Bijna alleen maar mensen met (vragen over) het coronavirus, al zaten er ook een paar andere gevallen tussen. Een dame met extreem vaginaal bloedverlies, bijvoorbeeld.

We proberen alles zo veel mogelijk via de telefoon op te lossen. Als we mensen echt even moeten zien, verwijzen we ze door naar het 'corona-spreekuur', komen ze langs op de gewone post of laten we een dokter thuis langsgaan.

Gelukkig wordt er aan de andere kant van de lijn enorm creatief met ons meegedacht. Daarin merk je echt een verschil met 'voorheen': mensen schieten meteen in een oplossingsmodus. Voor de hele coronacrisis verwachtten mensen veel meer van ons als huisarts, nu tonen ze begrip voor de situatie. Patiënten met een ‘gewone’ vraag, waarvan het voorheen heel normaal was dat je daar de huisarts voor belde, beginnen het gesprek nu met ‘sorry dat ik dit nu vraag’.

Van de week had ik een dame aan de lijn waarvan het uitstrijkje er niet goed uitzag. Zo iemand verwijs je door, maar je weet niet wanneer ze in het ziekenhuis terecht kan voor een vervolgafspraak. Ook zij liet blijken dat ze snapt dat het nu even anders is dan normaal. Aan alle kanten schikken patiënten in.

Aantal coronapatiënten: 15

Van alle patiënten die ik maandag aan de lijn had, ging het in ongeveer driekwart van de gevallen om corona. Wat je vooral bij deze mensen merkt, is angst. Logisch: we zien op het nieuws de meest verschrikkelijke beelden voorbijkomen. Ze bellen ons op omdat ze gewoon echt de nacht niet in durven.

Tijdens zo’n telefoondienst heb je gelukkig echt de tijd om met iemand te praten. Je hangt al gauw een kwartier met iemand aan de lijn. Die tijd heb je ook nodig om een oordeel te kunnen vellen, een plan te formuleren en dingen uit te leggen.

Via onze speciale telefoonlijn is het voor mensen mogelijk om een camera op zichzelf te richten. Ze zien mij dan niet, maar ik hen wel. Dat kan soms handig zijn, zodat ik kan kijken naar de ademhaling.

Hartverscheurende situaties: 2

Van de vele indrukwekkende verhalen die op zo'n avond voorbijkomen, zijn 2 me vooral bijgebleven. Zo sprak ik een jonge vrouw van 26, die sinds een week haar opa verzorgt. Opa is blind en corona-positief getest. De moeder van de twintiger heeft een longaandoening, dus kan haar vader zelf niet verzorgen.

De kleindochter belde volledig overstuur op. Ze wist niet wat ze moest doen en voelde zich ontzettend alleen. Met opa ging het langzaam steeds slechter. Ik vertelde haar dat als ik afging op het beeld dat ze schetste en wat ik via de camera van haar telefoon zag, hij op korte termijn zou komen te overlijden.

Ruim een half uur heb ik met haar gesproken om te ondersteunen waar ik kon. We bespraken praktische zaken, zoals het voorkomen van doorligplekken en of ze voldoende incontinentiemateriaal voor handen had, maar je bent op zo'n moment iemand vooral aan het begeleiden. Ik zei haar dat alles wat ze nu voor haar opa doet, het mooiste geschenk is dat ze hem kan geven. En dat ze het hartstikke goed doet. Aan het eind van ons gesprek was ze weer wat rustiger en uitte ze haar dankbaarheid. ‘Ik kan weer voort’, zei ze.

In deze crisis sta ik echt versteld van wat mensen voor elkaar doen. Ook voor mij is het hartverwarmend: ik word uitgebreid bedankt. Mensen wensen me sterkte voor de rest van mijn dienst en geven aan dat ze de nacht in durven.

Gisteravond had ik ook een dame van middelbare leeftijd aan de lijn met wie ik zó te doen had. Ze was enorm bang om corona te hebben. Terwijl ik de klachten aan het monitoren was, kwam het hoge woord eruit: haar schoondochter bleek te zijn bevallen van een doodgeboren kindje. De begrafenis was een dag later, maar omdat de dame hoge koorts had, kon ze er niet bij zijn. Van dat soort gesprekken breekt je hart.

Tijd voor mezelf: steeds minder

Naast patiëntencontact zit zo'n werkdag tegenwoordig ook vol met héél veel informatie. Ons vak bestaat uit kennis en ervaring. Nu moeten we die kennis en ervaring over het coronavirus ineens opdoen in een hele korte tijd. Hoe beoordeel je iemand aan de telefoon? En hoe kunnen we onszelf goed beschermen tijdens een corona-spreekuur? Het is heel intensief om continu met die informatiestromen bezig te zijn.

Ook privé krijg ik berichten van mensen die ziek zijn en vragen stellen. Het komt nu allemaal echt dichtbij en dat is best pittig. Het treft echt iedereen, op allerlei manieren. Over mijn vriend en kinderen maak ik me iets minder zorgen, net als over mezelf. Als huisarts hebben we een groot risico om ziek te worden, dus dat gaat vast gebeuren. Daar ben ik niet zo heel bang voor. Maar ik besef me ook dat mijn eigen ouders niet ziek moeten worden. En het gaat echt nog even duren…

Hoe de rest van Ilona’s week verloopt, lees je zaterdag 28 maart in deel 3 van Dagboek van een huisarts.

Dokter Rutger - eveneens huisarts - legt in deze video uit wat je moet doen als je denkt dat je het coronavirus hebt:

De mooiste berichten van Libelle in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Beeld: eigen foto Ilona