Eeuwige jojoër? Dit is de reden dat je weer aankomt na het afvallen
Jojoën is voor veel mensen – helaas – een maar al te bekend werkwoord. Je herkent het vast: ben je eindelijk afgevallen, zitten al die zuurverloren kilo’s er binnen de kortste keren weer aan. We weten nu eindelijk waarom. Maak kennis met de zogeheten set point-theorie.
Je kunt de set point-theorie vergelijken met een thermostaat. Eveline van de Waterlaat, dieetpsycholoog en schrijfster van het boek Nu afvallen en nooit meer aankomen, licht toe: “Je moet je inbeelden dat je lichaam een interne thermostaat heeft die je op één temperatuur probeert te houden. Maar dan gaat het om lichaamsgewicht en met name de hoeveelheid vetmassa in het lichaam.”
Horrorhormonen
In de praktijk ziet dat set point-principe er zo uit: als je vetmassa boven dat punt uitkomt, krijgen bepaalde hormonen een por in de zij om ervoor te zorgen dat je eetlust vermindert en je verbranding verhoogt. “Als het lichaamsgewicht onder het set point zit, werkt dit omgekeerd.” Vrij vertaald: je krijgt trek in quesadilla’s met kipdijfilet, gesmolten cheddar en pepertjes.
Obesitas = hoger set point
Waar zo’n set point ligt, is voor iedereen anders. “Het set point van mensen met obesitas verschuift vaak naar een hoger gewicht. Zo zie je dat mensen die jong aan overgewicht lijden vaak harder moeten werken om op een gezond gewicht te blijven. Ze hebben op jonge leeftijd meer vetcellen aangemaakt en daardoor een hoger set point gekregen.”
Set vs. settling
Een klein puntje van kritiek op de set point-theorie. “Het verklaart niet waarom mensen steeds dikker worden. Dat zou betekenen dat het set point-gewicht continu verandert naar een hoger gewicht en dat het set point steeds opnieuw vastgesteld moet worden”, stelt Jaap Keijer, hoogleraar aan Wageningen University & Research.
Hij noemt een andere, wellicht betrouwbaardere maatstaf: het settling point-model. Volgens dit model is er niet één vast gewicht, maar blijft het gewicht hangen op een bepaald punt dat afhankelijk is van verschillende factoren. Denk aan de verbranding in rust, fysieke activiteit en de neiging tot overeten.”
Open, maar belangrijke deuren
Hoe dan ook komen beide experts op hetzelfde advies uit als het gaat om op gewicht blijven na een afvalproces. “Wat we wel zeker weten, is dat dranken met veel energie, zoals vruchtensappen en frisdrank, en sterk bewerkte voeding vaak tot een toename van gewicht lijden”, merkt Keijer op. Van de Waterlaat is het met hem eens. “Probeer zo min mogelijk suikerrijke dranken en bewerkte voeding te consumeren. Ook voldoende dagelijkse beweging en slaap is belangrijk.”
Bron: NU.nl
