Libelle Legt Uit: waar komt de paashaas vandaan?
Het vrolijke, rondhuppelende dier dat gekleurde eieren verstopt is niet meer weg te denken uit onze cultuur. Maar waar komt de paashaas eigenlijk vandaan?
De volgende keer dat je de paashaas tegen het lijf hupst, kan je beter ‘frohe ostern’ roepen in plaats van ‘vrolijk Pasen’. We hebben de paashaas-traditie namelijk overgenomen van onze Duitse buren. Ineke Strouken, directeur van het Kennisinstituut Immaterieel Erfgoed Nederland, legt uit hoe dat gekomen is.
De paasvogel
“Voordat de paashaas in Nederland kwam, hadden we de kerkklokken en de paasvogel. De kerkklokken die in de goede week voor Pasen niet mochten luiden, zouden op paaszaterdag terugkomen uit Rome en paaseieren meenemen", vertelt Strouken. En de paasvogel? “Die was er om de eieren te leggen. Rijke boeren versierden de eieren door ze te koken in bieten-, uien- of brandnetelsap en deelden ze uit aan armen, maar ook aan de pastoor en schoolmeesters. Het was dé manier om aan te sterken na de winter.”
Duitse bakker
De paashaas kwam halverwege de 19e eeuw met een stroom van Duitse migranten mee. Strouken: “Het waren veel handelaren en ondernemers die een graantje mee wilden pikken van het rijke Nederland. Veel Duitsers begonnen een winkel of bakkerij.” En die etalages werden rond de Pasen gedecoreerd met paashazen.
Rare haas
Maar zoals dat gaat met nieuwe tradities: het was even wennen. “De mensen vonden het maar raar, een haas die eieren legt. En hoe gingen ze dit aan hun kinderen verkopen?” Dat bleek een eitje: ze vertelden hun kroost dat de paasvogel plotsklaps was veranderd in een haas die maar 1x per jaar eieren kon leggen. Da's logisch, zou een wijs man zeggen.
Vruchtbaarheid
Maar die paashaas, wat heeft dat nou met Pasen en de lente te maken? “Hazen zijn een symbool van vruchtbaarheid, net als eieren. Daarom zien we soms hazen op middeleeuwse schilderijen waarop een huwelijk wordt afgebeeld.”
Ps. leuk weetje: ook muizen zijn een symbool van vruchtbaarheid. En die hebben we vandaag de dag nog altijd op ons beschuitje.
De mooiste artikelen van Libelle ontvangen in je mailbox? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Beeld: iStock