Mantelzorgers zijn zelf vaker ziek

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderzocht hoe vaak mantelzorgers zich ziek melden en vergeleek dat met de periode voordat ze begonnen met mantelzorg. Vóór de mantelzorg was 10% van hen in een jaar zeker twee weken achter elkaar ziek geweest, daarna was dat 18%.

Weinig vrije tijd

De slechtere gezondheid van mantelzorgers komt volgens SCP-onderzoeker Edith Josten door een combinatie van factoren. De zorg is op zichzelf al zwaar en wordt gecombineerd met de belasting van de eigen baan, waardoor er weinig vrije tijd overblijft.

Niet minder werken

Maar dit alles leidt er niet toe dat mantelzorgers minder gaan werken. Ze verminderen hun arbeidsuren niet vaker dan mensen die geen mantelzorg bieden. Alleen de mantelzorgers die meer dan 28 uur per week werken en daarnaast meer dan vier uur zorg verlenen, doen dat wel.

Lees ook: Gonny's moeder kreeg ondermaatse zorg

Meer mantelzorgers

Uit het SCP-rapport blijkt verder dat het aantal mantelzorgers in Nederland stijgt. Van 13% in 2004 naar bijna 18% in 2012. Volgens de onderzoekers komt dit doordat mensen tussen de 45 en 65 het vaakst mantelzorg verlenen en deze groep simpelweg groter is geworden. Ook is de vraag om mantelzorg toegenomen. Hulpbehoevenden blijven langer thuis wonen en de overheid stimuleert mantelzorg.

Werken én mantelzorgen: je kunt het ook tegelijk doen. Maar of dat zo goed gaat... bekijk deze hilarische video van Koefnoen:

Dat mantelzorgers het zwaar hebben, weet Barbara Groeneveld (46). Samen met haar moeder verzorgde ze haar oma. Dat bracht haar op het idee voor Mantelaar, een bureau dat medische studenten inzet om mantelzorgers te ondersteunen. Aan Libelle vertelt ze haar verhaal:

"Een van de mensen die we ondersteunen, is een mevrouw van 102 jaar oud. Haar dochter is inmiddels zeventig en omdat haar partner ziek is, heeft zij weinig mogelijkheden om ook nog mantelzorger voor haar moeder te zijn. Via ons komen er nu twee keer per week twee studentes bij haar moeder langs in het verpleeghuis. Ze praten met haar, doen iets leuks. Voor die dochter is het een pak van haar hart om te weten dat haar moeder regelmatig bezoek krijgt. Wat wij doen, is eigenlijk hetzelfde als wat een mantelzorger doet. We geven aandacht, gaan mee naar een bezoek aan het ziekenhuis, nemen mensen mee naar buiten of koken voor ze."

Extra hulp

"Laatst zijn we drie weken bij iemand geweest die net uit het ziekenhuis kwam, maar nog niet zonder hulp kon. Ook ondersteunen we een vrouw met een zieke man die af en toe de ruimte wil hebben om iets leuks met haar dochter te doen. Voor mantelzorgers is het fijn dat wij extra hulp kunnen bieden. Want de overheid mag wel zeggen dat we meer voor elkaar moeten zorgen, niet iedereen kan dat. Mantelzorgers hebben vaak een baan erbij, kinderen, wonen niet in de buurt. Vier keer per week langsgaan bij hun vader of moeder lukt hen soms simpelweg niet."

Barbara Groeneveld

Zoeken naar oma

"Samen met mijn moeder heb ik een tijdlang voor mijn oma gezorgd. Van die periode weet ik hoe zwaar mantelzorgers het kunnen hebben. Mijn moeder ging elke dag naar mijn oma en was opgelucht als ik ging, dan was ze een dagje vrij. Mijn oma was haar besef van tijd kwijt en belde vaak 's nachts naar mijn moeder om te vragen waar ze bleef. Mantelzorg gaat non-stop door en we hebben mijn oma wel eens op straat moeten zoeken. Als mensen ons inschakelen, staat het water hen vaak aan de lippen. Ze kúnnen op zo'n moment niet meer."

24/7

"Sommige mantelzorgers moeten voor 24 uur per dag een planning maken, dat kost ontzettend veel tijd. Maar ze vinden dat ze het aan moeten kunnen en zoeken niet snel hulp. Ook moeten we er in onze maatschappij nog aan wennen om voor zorg te betalen, al kunnen mensen onze zorg deels uit het Persoonsgebonden Budget vergoed krijgen. Decennialang heeft de overheid voor ons gezorgd en de gedachte is dat zorg gratis moet zijn, maar ik denk dat het in de toekomst veel normaler zal worden om voor de zorg voor onze ouders of geliefden te betalen. Verpleeghuizen sluiten, mensen willen langer thuis blijven wonen en we moeten meer voor elkaar gaan doen. Dat betekent dat de maatschappij zal veranderen."

Veiligheid

"De studenten die voor ons werken, studeren geneeskunde, psychologie of bijvoorbeeld verpleegkunde. Ze hebben affiniteit met de zorg en kiezen bewust voor dit werk omdat het aansluit bij hun opleiding. Tijdens de opleiding verpleegkunde is bijvoorbeeld veel aandacht voor dementie, dus die studenten zetten we vaak in bij mensen met die ziekte; het is fijn als ze weten hoe ze het beste kunnen omgaan met iemand die alzheimer heeft. Voor de familie is dat een veilig gevoel. We werken nu nog alleen in Amsterdam, maar in de toekomst willen we uitbreiden naar andere studentensteden. Ik verwacht zeker dat de vraag zal groeien. Het is mooi als we ook op hogere leeftijd zelf onze broek kunnen blijven ophouden."

Interview: Rosa Koelemeijer

#Mantelzorg

Ook op Twitter wordt gereageerd op het nieuws. Henk Krol, fractievoorzitter van 50Plus, wil er kamervragen over stellen.

Bron: NOS. Beeld: Petronellanitta, Getty Images