Agnes: “Is het egoïstisch dat ik niet wil mantelzorgen?”

Agnes’ ouders zijn inmiddels in de zeventig. Ze maakt zich daarom zorgen over de dag dat ze mantelzorger moet worden. Kan ze zoiets weigeren?

Gisteren was mijn vader jarig: hij werd 72. En nee, daar ben ik niet voor naar Nederland gevlogen. Over een paar maanden zijn ze immers acht lange weken hier en dan is het wat mij betreft wel weer prima. Als cadeau heb ik een fabulous high tea voor mijn ouders geboekt en even gebeld. “Wat ontzettend leuk en attent”, zei mijn vader. Dat maakte me oprecht blij; het is heel fijn om iets voor een ander te doen.

“Wat zorg je toch goed voor ons”, kirde mijn moeder enthousiast door de speaker van de telefoon. “Je wordt vast een geweldige mantelzorger.” Ze maakte een grapje. Toch?

Ik roep al decennia dat ze ‘later’ niet op mij hoeven te rekenen: “Bel mijn broer. Of Thuiszorg, maar ik ben dan heel druk”, heb ik op mijn zeventiende gezegd. Nu ben ik 43 en ik denk er nog precies hetzelfde over.

Alleen, ik ben me er nu meer van bewust dat ‘later’ steeds dichterbij komt. Begrijp me niet verkeerd: mijn ouders zijn van die actieve senioren met een ANWB-pas, een caravan en zelfs een windjack. Nou ja, mijn vader dan. Zo’n donkerblauwe met een touwtje. Voorlopig hebben ze me niet nodig. Maar wat als dat opeens wel zo is? Het leven is behoorlijk onvoorspelbaar in je seventies.

Mijn moeder wordt dit jaar 75. Ouder dan haar moeder en de meeste van haar zussen zijn geworden. In haar Braziliaanse cultuur is het heel gebruikelijk dat kinderen later voor hun ouders zorgen. Verschillende generaties wonen, leven en zorgen samen, tot ieders grote tevredenheid. Wat een horror, lijkt me dat: weinig privacy en altijd rekening met elkaar houden. Ze leven daar niet alleen voor zichzelf, maar vooral voor anderen. “En niet omdat het een verplichting is, maar omdat ze van elkaar houden”, legde mijn moeder uit.

Nogmaals: vreselijk. Als in: ik zie het mezelf niet doen. Zeker nu niet, nu ik tweeduizend kilometer verderop woon en probeer een nieuw leven op te bouwen. Is het egoïstisch dat ik niet wil mantelzorgen? Dat ik mijn ouders niet in een kwetsbare rol wil zien?

Wat nu als één van de twee een heup breekt? Of gewoon even niet lekker gaat? Verwachten ze dan dat ik terugkom, voor enkele weken of misschien wel jaren? Dat ik – als dochter – langdurig kom helpen, omdat mijn broer meer het type is dat vooral de wifi installeert? Is dat wat dochters doen, of horen te doen: hun eigen leven on hold zetten om voor hun ouders te zorgen?

Hoewel mijn broer heus wel heel lief is, ben ik bang dat – als er nood aan de man of vrouw is – alle mantelzorg op mij neerkomt. Want ja, natuurlijk ben ik er voor ze als de situatie daarom vraagt. Met enige tegenzin, dat mag duidelijk zijn. Daarom kijk ik meer dan ooit uit naar hun komst dit voorjaar. Om samen zoveel mogelijk leuke dingen te doen, nu dat allemaal nog kan…