Femke: “Ik weet dat ik me op de toekomst moet richten, maar ik kijk achterom”

Femke Sterken bereikt een nieuwe fase in de rouw om haar vriendin Els.

Het is vreemd om een WhatsApp-gesprek te lezen tussen jouzelf en iemand die niet meer leeft. Voor het eerst sinds mijn vriendin Els overleed in augustus vorig jaar, staar ik naar onze volledige appconversatie, van begin tot eind. Precies een jaar geleden stuurden we elkaar het laatste ‘normale’ bericht. Ik: ‘Had ik je al verteld dat we twee jonge katjes hebben?’ Zij: ‘Och, wat leuk voor Nathan!’ En dat terwijl ze een kattenhater was. ‘Katten laten je altijd hun kont zien. Afschúwelijke beesten zijn het!’ kon ze uitermate geaffecteerd zeggen.

Ik zit in een nieuwe fase van rouw. We hebben de shock, de ontkenning, de woede en het verdriet gehad en nu moet de acceptatiefase aanbreken. Een paar weken geleden dacht ik dat ik daar was aanbeland. Dat ik haar dood een clichématig plekje had gegeven.

Ik kon bijna verzuchten: ach, zo gaat dat in het leven. Het ging zelfs zo ver dat ik helemaal niks meer voelde en begon te twijfelen aan mijn liefde voor Els. Ik liet de gedachte ‘Els is dood’ door mijn hoofd rollen en er volgde nul emotie. Nu weet ik dat ook dat van voorbijgaande aard was. Het lijkt alsof het kwartje elke dag dieper valt. Het besef van dood heeft vele lagen. Ik krijg nooit meer een appje van haar. Ze gaat nooit meer iets zeggen wat me woedend maakt. Ze zal me nooit meer begrijpend aankijken als ik over de hobbels met Nathan vertel. Ik zal nooit meer zeven uur aan één stuk met haar praten. Mensen die sterven verdwijnen naar een ongrijpbare plek.

Kun je daar ooit aan wennen? Zal ik ermee leren omgaan als het me vaker overkomt? Nu staar ik om de paar dagen naar hetzelfde feit (Els is dood) en slaat het me opnieuw in het gezicht. Ben ik weer verbaasd, in shock, woedend en verdrietig. Het leven gaat door, de weken denderen over me heen. Ik weet dat ik me op de toekomst moet richten, maar ik kijk achterom. Een jaar geleden wisten we nog niks. Niet veel later dachten we dat ze nog drie jaar had, maar binnen een paar maanden was ze weg. Het ging te snel en ik loop nog steeds hoofdschuddend rond. Het kwartje heeft de bodem nog niet bereikt.