Femke: “Nu ik weet waar ik me schuldig over voel, kan ik mijn leven beteren. Toch?”

Femke ontdekt op haar 43e dat er juist heel véél dingen zijn waar ze zich voor schaamt en schuldig over voelt, terwijl ze lange tijd dacht deze emoties niet te kennen.

Van nature heb ik grote weerzin tegen schuld en schaamte. Hoorde ik er iemand over praten, dan gingen mijn oren dicht. Stuitte ik op een artikel over het onderwerp, dan las ik het expres niet. Ik dacht dat ik met schuld en schaamte niks te maken had.

In de tijd dat ik moeder werd van Nathan, hoorde ik andere moeders verzuchten dat ze zich schuldig voelden omdat ze hun kind naar de opvang brachten. En op de vrouwenredacties waar ik werkte was er om de haverklap iemand die zich schaamde omdat ze de avond ervoor een heel pak koekjes/een zak chips/een hele pizza naar binnen had gewerkt. Ik vond dat onzin. Sterker nog: ik vond het leuk om te koketteren met dingen die anderen schaamtevol vinden. Ik heb een harde stem, ik weet dat mensen zich daaraan kunnen ergeren, dus ik benoemde het en speelde ermee. Ik heb een eigen bedrijf, ik heb jarenlang heel veel uren gewerkt, maar weigerde me schuldig te voelen over alle oppassen die de revue passeerden. En ik heb oeverloos geroddeld over Jan en alleman, zonder dat ik daar enig schuld- of schaamtegevoel over had. “Ze zullen over mij ook wel wat te zeggen hebben”, zei ik doodleuk.

Het rare is dat je op je 43e nog steeds dingen over jezelf kunt ontdekken. Ik ben erachter gekomen dat ik me wel degelijk voor veel dingen schaam. Het is juist heel diepgeworteld. Ik heb het weggestopt, ontkend zelfs, omdat ik het minderwaardige gevoelens vind. Vandaar die enorme weerzin. Ik verachtte de schuld en schaamte bij anderen, omdat ik het herken. Ik schaam me dat ik te veel eet, dat ik vaak gestrest ben, dat ik vlees koop, dat ik nog steeds vlieg, dat ik soms rook, dat ik te vaak een taxi neem, dat ik geen betere moeder ben, dat ik sporten haat, dat ik mijn ouders te weinig bel, dat ik mijn man te veel op zijn nek zit, dat ik niet genoeg koffiedrink met de buren… Ik kan deze lijst moeiteloos nog met dertig dingen aanvullen. Negeren gaat niet langer.

Maar wat doe ik ermee nu al die gevoelens aan de oppervlakte liggen? Heel bewust, netjes en verantwoord gaan leven? Nooit meer te veel, te hard, buiten de lijntjes, grenzeloos, kinderlijk onverantwoordelijk? Het lijkt me rustig voor mijn geweten en gemoed, maar ook: dodelijk saai.