Hanneke: “Ik ben er net en het gaat al over de inhoud van ons broekje”

Hanneke Mijnster ziet zichzelf nog niet aan de vuurlinie staan. Mag je van vrijheid profiteren zonder deze zelf te willen beschermen?

Ze kan overal plassen zegt ze, want ze is militair. Ik sta net drie minuten op een vrouwenfeestje en we hebben het al over de inhoud van ons broekje. Sportief type, vrolijke kletser, maar vriendinnen zullen we nooit worden. Militairen zijn namelijk niet mijn mensen. Misschien vind ik ze zelfs een beetje eng. Best tegenstrijdig, aangezien zij juist volk en vaderland verdedigen. Het is ook niet persoonlijk.

Op 5 mei stond ik te joelen in het park naar Claude en Nielson. De vrijheid te vieren waar ik, net als vele anderen, alleen maar van neem. “Kan hier ook weer oorlog komen?” vroeg die van 12. We hadden net in een rijdbare versie van het verzetsmuseum gezien hoe de vader van Nelly bij de NSB ging omdat hij al het vertrouwen in de overheid had verloren. Zo gek veel is er niet veranderd, tachtig jaar later.

Mijn 14-jarige zegt dat hij best het leger in wil als de dienstplicht weer komt. Feitelijk is die er nog steeds, vertelt het ministerie van Defensie me, alleen hoeven 17-jarigen zich niet meer te melden en worden ze niet meer gekeurd. Hij ziet het dus wel zitten, zo’n jeep en zo’n geweer, of lekker sleutelen aan een tank. Onze kinderen kennen oorlog alleen maar uit games en films. Hij kent alle namen van wapens, maar heeft nog geen idee van de mensen.

Precies daar zit mijn angst. Meer dan eens sprak ik veteranen die als een ander mens uit een uitzending kwamen. Getekend voor het leven, terwijl ze zoveel hadden gegeven. Dat willen we niet voor ons kind, onze vrouw, onze vader, onszelf. Herman Vuijsje schreef er een boek over, Wij waren geen soldaat, waarin hij onderzoekt waarom de mannen van zijn generatie, de zogenaamde babyboomers, er alles aan deden om afgekeurd te worden. Psychische klachten, slechte knieën, een huwelijk op de planning of een stage over de grens: allemaal redenen om vooral niet in dienst te hoeven. Ook wel freerider-gedrag stond er - profiteren van de vrijheid die zij niet wensten te beschermen.

Doen we dat niet allemaal tegenwoordig? Ik wel. Vrouwen hebben officieel ook dienstplicht, las ik, maar stel dat ik moet - gelukkig ben ik met mijn 42 minder interessant - dan zal ik mezelf toch meteen richting de afdeling persvoorlichting duwen. Mijn kind dus niet. Die gaat gewoon. En die dame uit de bar ook. Misschien is het wel die confrontatie die het ongemakkelijk maakt. Zoals bij het bedanken voor een borrel, waarbij de ander altijd de confrontatie voelt met zijn eigen alcoholinname. Het is de spiegel die je moraal op scherp zet. Het onomstotelijke inzicht dat ik liever praat over de inhoud van broekjes dan over in welke schoenen ik precies sta.