Sylvia: “Daar zit ze, blinkend als een kerstboom, blij als een kind”

Sylvia Witteman viert de verjaardag van haar dementerende schoonmoeder, die steeds vergeet dat ze jarig is. Dat mag de pret niet drukken.

“Gefeliciteerd, mama!”, zei huisgenoot P tegen zijn oude moeder. “Ben ik jarig?”, vroeg ze verrast. Ze is achtentachtig geworden, maar dat weet ze niet meer. Ze is als laatste overgebleven van een gezin met veertien kinderen, ook dat weet ze niet meer. Haar ogen zijn nog steeds knalblauw, maar haar gitzwarte haar is spierwit geworden. “Ja, je bent jarig”, zei P. “Leuk hè?” Ze knikte blij.

Sinds een paar jaar woont ze in een verzorgingshuis, maar we hadden haar voor de heuglijke gelegenheid meegenomen naar een restaurant. Haar schoondochters bekijkt ze telkens weer met verbazing. Haar drie zoons herkent ze nog wel, al is ze hun namen vergeten. “Gefeliciteerd, mama!”, zei P nog eens terwijl we het glas hieven. “Ben ik dan járig?”, vroeg ze weer zo verbaasd. “Jazeker, je bent achtentachtig geworden!” Nee maar, dáár hoorde ze van op. “Achtentachtig!” riep ze vol ontzag. Daar moest ze wel even over nadenken, maar de prosecco smaakte haar toch best.

Vroeger was het moeilijk om een cadeautje voor haar te kopen, want ze was erg kritisch. Ook daar is een eind aan gekomen. Met haar geheugen is haar goede smaak verdwenen. Haar beschaafde, deftige sieraden liggen allang ergens goed opgeborgen, want ze vindt er niks meer aan. Ze houdt nog steeds van juwelen, dat wel, maar die kunnen haar niet blinkend en glinsterend genoeg zijn. Ik was bij een winkeltje met goedkope snuisterijtjes binnengestapt en had de uitgestalde waren bekeken. Wat vindt een demente dame mooi? Ongeveer hetzelfde als een kleuter. Daar had ik al een ‘gouden’ armband te pakken, bezet met gigantische ‘robijnen’. Negen euro, geen geld! En daar, die dikke ‘parelketting’. Die haarspeld met ‘diamanten’ bloemetjes. Een collier met een ‘smaragden’ hartje eraan! En een broche in de vorm van een ‘gouden’ bij met ‘saffieren’ vleugeltjes en oogjes! Ik kocht ze allemaal en verpakte thuis elke prul apart in een fleurig papiertje.

“Gefeliciteerd!”, riep ik die avond in het restaurant en gaf mijn schoonmoeder het eerste pakje. “Ben ik jarig?”, vroeg ze, alwéér blij verrast. Gretig scheurde ze het pakje open en slaakte een kreet van verrukking toen ze de parelketting zag. Hij moest meteen om haar nek. Nadat we haar uitgebreid hadden bewonderd, gaf ik haar het tweede pakje. “Een cadeautje?”, vroeg ze. “Ben ik jarig, dan?” Jazeker, achtentachtig maar liefst! “Nee maar!” Ook het hartje viel geweldig in de smaak en moest meteen om haar nek. En ja, ook bij de gouden bij moesten we haar nog eens uitleggen dat ze jarig was, en nógmaals bij de haarspeld en tenslotte nog eens bij het collier.

Daar zat ze, blinkend en schitterend als een kerstboom, blij als een kind. Het eten smaakte haar uitstekend en ja, ze bliefde ook nog wel een glaasje wijn. En daar was de ober met het toetje: een taart met een brandend vuurwerksterretje erop. De blauwe vonken weerkaatsten in haar stralende ogen. “Nou já zeg!”, lachte ze hardop. “Het lijkt haast wel alsof ik jarig ben!”