PREMIUMColumn
Tessa: “De stem van Boni’s moeder vertelt hoe ze uit Afrika naar Suriname werd ontvoerd”
Tessa wandelt met studenten door het plantagebos in Suriname.
“Een deel van mijn familiegeschiedenis ligt in Zwitserland en een ander deel in Ghana. Misschien dat ik daarom wel zo van klassieke muziek houd”, zegt Darell glimlachend, zijn donkere huid glanst van de warmte. Hij en Anthony, die naast hem zit, zijn leden van een Afro-Surinaamse vereniging voor behoud van de eigen cultuur. Darell praat verder: “Ik vind het leuk om ook anderen te helpen hun achtergrond te ontdekken. Over mijn Afrikaanse herkomst wist ik pas iets toen ik droomde van een Afrikaanse vorst, die tegen mij zei dat ik Ashanti was, dat was vroeger een stam van belangrijke krijgers.”
We zijn op Plantage Frederiksdorp. Aan tafel zitten naast mijn man Sirano ook Lieve en Vos, studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Samen met nog vijf studenten, die vandaag op stap zijn naar Paramaribo, zijn zij naar Suriname gekomen om ons te helpen de Boni-trail te verbeteren.
De wandelroute door het aangrenzende plantagebos beeldt in prenten en teksten het leven uit van slavenheld Boni. In de achttiende eeuw voerde Boni dertig jaar lang strijd tegen het koloniale bewind en wist hij veel tot slaaf gemaakten te bevrijden. De studenten hebben aan de wandelroute geluid toegevoegd: indringende stemmen vertellen het verhaal van Boni en zijn moeder die, zwanger gemaakt door een plantagehouder, naar het bos vluchtte. Daar beviel ze van haar zoon in een kamp, waar ook andere gevluchte slaven woonden. Darell en Anthony mogen straks als eersten hun mening geven. Spannend voor de studenten, die natuurlijk hopen dat hun bijdrage in goede aarde zal vallen. Maar eerst drinken we een sapje om het ijs te breken.
Even later zijn we omringd door het dichte plantagebos. Lieve zet de audio aan. De stem van Boni’s moeder vertelt hoe ze uit Afrika naar Suriname werd ontvoerd, van de plantage vluchtte en in het oerwoud belandde. We horen de angst in haar stem. Over smalle bruggetjes lopen we verder, het pad ligt vol bladeren. We lezen over wrede straffen, horen hoe Boni plantages overviel en verzet bood tegen soldaten.
Aan het einde van het pad ploffen we onder een afdak neer. “Wat vonden jullie ervan?” vraag ik aan Darell en Anthony. “Spannend!” zegt Anthony. Lieve en Vos zuchten opgelucht. Darell zegt peinzend: “Ik vind het mooi dat Boni geen slachtoffer is, maar een held. Je bent altijd veel meer dan je denkt.”
“Ja precies, man!” zegt Lieve. We lopen terug. Even later zie ik de vier samen aan tafel zitten. Met een bord bami, drankje erbij. Ze proosten.
Schrijver en documentairemaker Tessa Leuwsha (55) woont en werkt in Paramaribo. Ze is getrouwd en heeft twee volwassen kinderen.