Wieke: “Stella had geen huis, geen geld en geen identiteit”

Wieke ontmoette ooit een transgender persoon van wie ze een belangrijke levensles leerde.

Goede tip van collega Sylvia Witteman: het boekje Welkom bij de club van Thomas van der Meer. Ze schreef erover in de Volkskrant van vorige week zaterdag. Ik was al fan van zijn columns in diezelfde krant over het verpleeghuis waar hij werkt. In één van die columns liet hij terloops vallen dat hij als meisje is geboren. Zo terloops, dat je het bijna gewoon gaat vinden. Wat ook de bedoeling is. Niet dat het gewoon is. Zoiets ingrijpends als een transitie van vrouw tot man en andersom heeft pas de kans ‘gewoon’ te worden als buitenstaanders, die nu eenmaal in de meerderheid zijn, zich onthouden van pestgedrag en van stomme opmerkingen uit onwetendheid. Ik bestelde het boekje meteen en ik heb het uit. Een aanrader. Thomas beschrijft zijn zoektocht op een toegankelijke, onderkoelde en ontroerende manier, met humor. Zonder dat het sentimenteel of over de top wordt.

Ik ken hier in Nederland geen transgender personen. Wel ontmoette ik ooit iemand op Ibiza, die zich als vrouw kleedde, zware make-up droeg en zich voorstelde als Stella. Maar Stella was aan de buitenkant nog steeds een man, vertelde ze. Het is een halve eeuw geleden, dus ik weet niet of er toen al geslachtsveranderende operaties werden verricht. Stella was een schat van een mens. Ze woonde in het pension van vrienden. Wij, drie vriendinnen, logeerden daar ook, in een kerstvakantie. Elke ochtend bakte zij eieren voor de gasten en maakte de kamers schoon. We hoorden dat ze door haar ouders het huis uit was gezet. Geen geld, geen identiteit en in de war. De pensioneigenaar ving haar op. Al pratend met Stella, vergaten we min of meer dat ze nog steeds een man was. Ze vond zelf van niet. Wij schaamden ons, want toen we haar voor het eerst ontmoetten, in de disco la Tierra, gniffelden we in het geniep om de opvallende verschijning, die in haar eentje aan het dansen was. Om alles wat anders is dan ‘normaal’, wordt nu eenmaal vaak gelachen, stiekem of voluit. Toen we Stella de volgende ochtend bij het ontbijt troffen, met haar gebakken eieren, leerden we dat er niets te lachen viel voor haar en dat het niet aan ons was om zaken die wij niet begrepen, belachelijk te maken.

In de tien dagen dat we dagelijks met haar praatten, kregen we een beetje een beeld bij hoe moeilijk het is voor een mens dat zich niet thuis voelt in het eigen lichaam, om zich staande te houden. Dat ze ook van heroïne afhankelijk was, merkten we op de laatste dag van ons verblijf. Twee Duitse gasten misten geld. Vette pech, want de heren hadden tot Pasen willen blijven. Er zat niets anders voor ze op dan naar huis te gaan. De pensioneigenaar sprak Stella erop aan, hij kende haar langer dan vandaag. Als dit nog eens zou gebeuren, moest hij haar de deur wijzen.

Na het lezen van Welkom bij de club vraag ik me af hoe het Stella is vergaan. Zou ze nog leven? En hoe zou dat leven eruit hebben gezien? Thomas van der Meer had begripvolle ouders, die hem tijdens het hele transitietraject steunden. Maar ook voor hem was het niet gemakkelijk. Dit boek zou verplichte kost moeten zijn op middelbare scholen. Het zou zoveel getreiter en onbegrip kunnen voorkomen. Ieder mens verdient het om serieus genomen te worden.