Alle symptomen op een rij: zó herken je een voedselintolerantie

Een voedselintolerantie ontstaat wanneer je lichaam niet voldoende stoffen, ook wel enzymen genoemd, aanmaakt om etenswaren correct te verteren of opgenomen voedingsstoffen af te breken. Een tekort aan enzymen kan verschillende oorzaken hebben. Zo heeft een veranderende voeding- en leefstijl hier invloed op, maar een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm zou ook de boosdoener kunnen zijn.

Advies vragen

Raak niet gelijk in paniek als je je in een van onderstaande symptomen herkent. Wanneer je een voedselintolerantie hebt, duidt dit niet per se op een andere aandoening. Ga bij vragen even langs de huisarts. Je kunt eventueel ook een hormoon-, voeding- of leefstijlcoach om advies vragen.

Verschil voedselallergie en voedselintolerantie

Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de Nederlanders denkt een voedselallergie te hebben, terwijl bij slechts 3% hier ook echt sprake van is. Vaak zijn mensen overgevoelig voor een bepaald product. Hoe herken je nu het verschil tussen een allergie en een intolerantie?

Invloed op je immuunsysteem

Je lichaam kan bij een allergie heel heftig reageren op bepaalde ingrediënten. Zo’n ontstekingsreactie kan meevallen, maar kan soms ook levensbedreigend zijn. Bij een voedselintolerantie is dit eigenlijk nooit het geval. Bij een intolerantie speelt je immuunsysteem namelijk geen rol. Er ontstaat alleen een reactie door een tekort aan een bepaald enzym in het lichaam. Die gevoeligheid kan ook komen doordat er te weinig transporteiwitten in je lichaam zitten of het eten kan histamine bevatten. Als je een intolerantie hebt voor een bepaald ingrediënt, kun je het vaak wel eten zolang je er maar niet te veel van neemt.

Glutenallergie bestaat niet

Er is één uitzondering, namelijk bij gluten. Een glutenallergie bestaat namelijk niet. Bij een allergie is er namelijk sprake van een overdreven reactie van je immuunsysteem. Het immuunsysteem maakt dan meer antistoffen aan dan nodig is, maar die reactie komt niet voor bij gluten. Wel kun je last hebben van een glutenintolerantie, ook wel coeliakie genoemd. Het heeft wel te maken met het immuunsysteem, maar het is officieel een auto-immuunziekte. Dat houdt in dat je immuunsysteem zich tegen jezelf richt.

Ernstige schade

Op de lange termijn kan coeliakie ernstige schade aanrichten. Het tast het slijmvlies van de dunne darm aan. Bij ernstige beschadiging aan het darmslijmvlies ontstaan er problemen met de opname van voedingsstoffen.

Algemene symptomen

Over het algemeen zijn de symptomen van voedselintoleranties veelal hetzelfde, wat het er niet makkelijker op maakt om een intolerantie te herkennen. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Acne
• Vermoeidheid
• Jeukende huid (kan ook duiden op een allergie)
• Prikkelbare darm syndroom (PDS)
• Eczeem
• Opgeblazen gevoel
• Gewrichtspijn
• Migraine
• Ademhalingsproblemen

Verschillende intoleranties

Er bestaan verschillende voedselintoleranties. We zetten de drie bekendste en meest voorkomende intoleranties voor je op een rijtje:

1. Gluten-intolerantie

Je darmen kunnen bepaalde stoffen uit granen, zoals tarwe, rogge en gerst, niet goed verwerken. De klachten treden dan ook voornamelijk op na het eten of drinken van pasta, brood, bier, chips en ontbijtgranen.

De auto-immuunziekte coeliakie is een aangeboren, chronische aandoening die serieuze schade zou kunnen aanrichten aan je dunne darm als je er geen rekening mee houdt. Van coeliakie kun je niet genezen. De enige behandeling is een strikt glutenvrij dieet.

Specifieke symptomen van gluten-intolerantie

Naast bovenstaande algemene symptomen, kun je bij een gluten-intolerantie ook last hebben van:

• Buikpijn
• Vergeetachtig
• Stemmingswisselingen
• Lactose-intolerantie

2. Lactose-intolerantie

Het lichaam maakt niet voldoende lactase aan, waardoor je moeite hebt om suiker in melkproducten te verteren. Lactose zit onder andere in melk, boter, ijs, room, kaas, aardappelpuree en bepaalde soepen of sauzen.

Verschil met koemelkallergie

Lactose-intolerantie is wat anders dan een koemelkallergie. Als je intolerant bent voor lactose dan ben je gevoelig voor de melksuikers in een product, terwijl je lichaam bij een koemelkallergie allergisch reageert op de eiwitten die in koemelk zitten.

Bij een koemelkallergie beperken de klachten zich niet alleen tot de buik en darmen. Je kunt dan ook last krijgen van eczeem of netelroos. Bovendien kunnen mensen met een intolerantie vaak wel kleine hoeveelheden lactose verdragen. Terwijl bij een koemelkallergie zelfs zeer kleine hoeveelheden al heftige reacties kunnen veroorzaken.

Specifieke symptomen lactose-intolerantie

Naast bovenstaande algemene symptomen, kun je bij een lactose-intolerantie ook last hebben van:

• Buikpijn en darmkrampen
• Opgezette buik en opgeblazen gevoel
• Winderigheid en diarree
• Misselijkheid en overgeven

3. Histamine-intolerantie

Bij deze intolerantie reageert je lichaam sterk op histamine. Dit stofje heeft een regulerende functie en draagt onder andere bij aan de goede werking van je ademhaling, bloedcirculatie, wondgenezing, aanspanning van de spieren, vetvertering en regulering van lichaamstemperatuur en dag- en nachtritme. Wanneer je er intolerant voor bent, slaagt je lichaam er niet in om histamine goed te verwerken. Door een tekort aan DAO-enzymen kan het lichaam histamine in etenswaren niet meer afbreken, wat leidt tot een te hoge histaminespiegel en een waslijst aan vervelende klachten die verschilt van persoon tot persoon. Je moet onder andere goed oppassen met vis, schaal- en schelpdieren, avocado, spinazie, rundvlees, aubergine, zuurkool, kaas, bier en wijn.

Specifieke symptomen histamine-intolerantie

Naast bovenstaande algemene symptomen, kun je bij een histamine-intolerantie ook last hebben van:

• Een brijachtige ontlasting
• Hartkloppingen
• Een verstopte neus
• Diarree
• Slapeloosheid

Voedselintolerantie herkennen

Als je na het eten last hebt van een opgeblazen gevoel, vermoeidheid, constipatie of juist diarree, is het lastig te achterhalen of je intolerant bent voor een bepaalde etenswaar. De klachten van een enzymtekort zijn vrij algemeen, waardoor ook andere aandoeningen de boosdoener kunnen zijn. Toch zijn er een paar manieren om erachter te komen:

1. Een voedselallergie- en intolerantietest

Er bestaan verschillende tests om uit te zoeken of je een voedselallergie of -intolerantie hebt. Let op: niet elke test die je online kunt vinden is betrouwbaar. Ga bij twijfel altijd even langs de huisarts, zodat hij of zij jou verder kan helpen.

Er bestaat ook een Energetisch Morfologische Bloedtest (EMB). Met behulp van dit bloedonderzoek kan worden vastgesteld of er sprake is van bepaalde infecties, auto-immuunziekten, bloedarmoede en schildklierafwijkingen. Op deze manier kun je zien waar je wel, minder of niet tegen kunt.

2. Zelf een logboek bijhouden

Het vergt wat tijd, maar dan heb je ook wat. Schrijf eens uitgebreid op wat je precies eet en hoe je je die dag en de dag erna voelt. Heb je last van een opgeblazen gevoel? Hoofdpijn? Of vermoeidheid? Vergeet ook niet naar je ontlasting te kijken, want die vertelt meer over je lichaam en je gezondheid dan je denkt.

Heb je een vermoeden dat je intolerant bent voor lactose, gluten of histamine? Probeer voedingsmiddelen die deze triggers bevatten dan een aantal dagen uit te sluiten. Schrijf opnieuw op wat je eet en hoe je je voelt. Hou dit zolang mogelijk vol en kijk goed hoe je erop reageert als je weer ‘normaal’ gaat eten.

Libelle’s Elselien: “Ik at twee weken geen gluten en dit is wat er gebeurde”

Bron: Arla, EG.be.