Van brood word je dik: voedingsdeskundige deelt de (on)zin van koolhydraten
Over koolhydraten is al veel gezegd en geschreven. We zouden er dik van worden, een koolhydraatarm-dieet zou de enige effectieve afvalmethode zijn en 's avonds zouden koolhydraten een stuk slechter te verteren zijn dan in de ochtend. Hoe zit dat?
Voedingsdeskundige en auteur Wendy Walrabenstein vertelt graag meer over de feiten en fabels over koolhydraten.
De feiten en fabels over koolhydraten
Stelling 1: Van koolhydraten word je dik
Fabel. “Nee, van koolhydraten op zich word je niet dik. Het gaat om het soort koolhydraten en de hoeveelheid. Eet je veel ‘witte’ of ’simpele’ koolhydraten, dan is de kans dat je daar dik van wordt groter. Deze koolhydraten vind je vooral in bewerkte producten: wit brood, junk food, producten met toegevoegde suikers zoals koek, cake en chocolade. Het punt is dat je daar vrij gemakkelijk veel van eet. Vergelijk maar eens een paar koekjes met een bord zilvervliesrijst, ook koolhydraten. Verder bevatten koolhydraten (net als de andere zogenaamde ‘macronutriënten’ vet, eiwit en alcohol) energie, oftewel kilocalorieën. Per 100 gram eiwit of koolhydraat 400 kilocalorieën, per 100 gram alcohol 700 kilocalorieën (de meeste normale glazen bevatten 10 gram alcohol en nog wat suiker, dus 70-100 kilocalorieën) en 100 gram vet bevat maar liefst 900 kilocalorieën. Sommige mensen klokken vrij gemakkelijk olie in de pan, dan is het goed te beseffen dat olie per eetlepel dus 90 kilocalorieën bevat!”
Stelling 2: Wanneer je 's avonds koolhydraten eet, verteer je die niet meer/slechter
Fabel. “Er zijn wel wat studies gedaan over tijdstippen waarop je eet, maar niet specifiek over koolhydraten. Op basis van onderzoek zou je kunnen stellen dat het gezegde ‘Ontbijt als een koning, lunch als een prins en dineer als een bedelaar’ wellicht waar is. Toch zijn er ook mensen die liever niet ontbijten en dat kan best. Op basis van ervaring zou ik zeggen: houd het gezegde aan. Als je geen ontbijter bent, zorg dan in ieder geval voor een gezonde, rijke lunch en eet inderdaad ’s avonds niet al teveel. Vooral snacks in de avond zijn vaak ook te vet en zout en zetten flink aan.”
Stelling 3: Een koolhydraatarm-dieet volgen is een goede manier om af te vallen
Feit. “Ja, een koolhydraatarm-dieet is effectief. Op de langere termijn is er echter geen verschil met bijvoorbeeld een vetarm-dieet. Je ziet aan beide kanten ook persoonlijke voorkeuren en dat is prima: als het een voedingspatroon is, waarbij jij je lekker voelt, dat volwaardig is en waarbij je slank blijft, dan is het al gauw goed. Wat ik echter wel vaak zie is dat koolhydraatarme diëten vaak worden ingevuld met veel verzadigd vet en bewerkt- en rood vlees. Hierdoor stijgt echter op de langere termijn het risico op hart- en vaatziekten en kanker.”
Stelling 4: Na een koolhydraatarm-dieet kun je rustig je normale patroon weer opbouwen en is er niks aan de hand
Fabel. “Eigenlijk is het bij geen enkel dieet aan te raden om weer ’normaal’ te gaan eten als het om gewichtsverlies gaat. Je ’normale’ patroon maakte je immers te dik (tenminste, daar ga ik even van uit, anders stel je deze vraag niet). Veel beter dan een dieet, is het je ‘dieetperiode’ te gebruiken om gezond te leren eten, zoals past bij jouw ’slankere ik’. Daarbij komt dat - als je gewicht verliest - je lichaam ook minder energie gaat gebruiken.”
“Een simpel rekenvoorbeeld: een vrouw van 45 die 85 kg weegt en 20 kg afvalt, zal 200-250 kcal bij dag minder verbruiken, puur en alleen door het gewichtsverlies. Een kleiner lichaam (of je nu korter of dunner bent) verbruikt in rust nu eenmaal minder energie om stationair te kunnen draaien. Kortom: terug naar de oude situatie zal dan zorgen voor een toename in gewicht.”
Stelling 5: Je lichaam maakt geen onderscheid in koolhydraten
Fabel. “Uiteindelijk niet, want onderaan de streep worden koolhydraten via de darm als glucose in het bloed opgenomen. Echter, de snelheid waarmee die glucose wordt opgenomen en de mate waarin deze glucose gepaard gaat met andere waardevolle voedingsstoffen, zoals bepaalde vitamines en mineralen, verschilt enorm. In die zin maakt het lichaam dus wel echt onderscheid en wordt het echt veel blijer van volkoren producten, peulvruchten, groenten en fruit dan van snoep, cake, taart en koek.”
Stelling 6: Niet alle koolhydraten zijn hetzelfde
Feit. “Koolhydraten zijn zeker verschillend! Daarover vertel ik je meer in deze video:”
Wendy Walrabenstein is diëtist/voedingsdeskundige en auteur van Food Body Mind. Dit boek helpt jou een eigen plan te maken voor een gezond & lekker leven. Wil jij fysiek én mentaal gezond zijn en blijven? Bestel dan haar boek. Lees ook haar blog.
