Dit doet koffie drinken voor je lichaam
Voor velen is ’s ochtends een kop koffie bij het opstaan een vast ritueel. De cafeïne zorgt dat je direct wakker bent. Maar wat gebeurt er eigenlijk allemaal in je lichaam nadat je de eerste slok hebt genomen? De Britse krant The Guardian heeft dat uitgezocht en zette verschillende onderzoeken naast elkaar.
Wereldwijd worden elke dag maar liefst 2 miljard kopjes koffie gedronken. We weten ongeveer dat je ’s avonds beter geen koffie meer kunt drinken om je slaapritme niet te verstoren en dat je in ieder geval niet te veel kopjes achterover moet slaan. Maar wat doet het eigenlijk écht met je?
Zo snel werkt het
De goede effecten van koffie kunnen al beginnen voordat je een slok hebt genomen. Alleen al het inademen van de geur van koffie zou het geheugen verbeteren en de alertheid stimuleren, volgens een studie uit 2019 onder tachtig 18- tot 22-jarigen.
De échte effecten treden pas enige tijd na het drinken in werking. In een studie uit 2008 werd vastgesteld dat de effecten van een kop koffie al 10 minuten na inname merkbaar zijn, maar dat de piek van de concentratie van cafeïne in het bloed pas na 45 minuten optreedt.
Cafeïne stimuleert én misleidt
Cafeïne werkt als een stimulerend middel voor het centrale zenuwstelsel. Het maakt je alerter en geconcentreerder, maar mogelijk ook prikkelbaarder en angstiger. Dat heeft alles te maken met de adenosine - een organische verbinding die van nature in je lichaam voorkomt - in je lichaam, die je hartslag, bloedstroom en slaap-waakcycli helpen regelen. Deze reactie leidt tot afname van slaperigheid.
Maar cafeïne kan óók je zenuwcellen misleiden, waardoor adenosine zijn werk niet kan doen. Dit bevordert een verhoogde alertheid, terwijl de stimulerende neurotransmitters van de hersenen (zoals dopamine) hun gang kunnen gaan. Dit maakt het voor veel mensen een stemmingsverbeteraar, maar kan na hoge doses ook leiden tot angst. Hoewel je lichaam zich na een tijdje aanpast aan de effecten van cafeïne, kun je toch heel verschillend reageren dan een ander op dezelfde hoeveelheid.
Je laatste kopje koffie van de dag
Op welk tijdstip kun je beter geen koffie meer drinken? Volgens het artikel in The Guardian heeft cafeïne een halveringstijd van ongeveer zes uur. Dus als je je laatste bakkie om vier uur ‘s middags drinkt, zit de helft van de cafeïne ’s avonds om tien uur nog in je lichaam.
Volgens de Britse slaapcoach Nick Littlehales is het verstandiger je kopjes koffie te verdelen over de dag en niet ’s ochtends meteen drie koppen achterelkaar te drinken. “Probeer daar meer evenwicht in te brengen om grote pieken en dalen in je energie te voorkomen. Houd bij wanneer je wat minder energie hebt, dan kun je je cafeïne-inname strategisch gebruiken voor de belangrijke momenten in de dag.”
Koffie goed, of niet goed voor je?
De wetenschap geeft niet een eenduidig antwoord op de vraag of koffie goed voor je is of juist niet. Uit dit recente onderzoek bleek dat meer dan drie koppen per dag schadelijk kan zijn voor je nieren. Ook kanker en hartproblemen worden genoemd in andere onderzoeken. Er zijn ook studies waaruit blijkt dat koffie juist mogelijk het risico op verschillende vormen van kanker, hart- en vaatziekten, de ziekte van Parkinson en diabetes type 2 vermindert.
Koffie kan ook helpen bij het verbranden van vet, maar het is het meest effectief in combinatie met lichaamsbeweging.
The Guardian haalt een onderzoek uit 2017 aan waarin verschillende studies – ruim tweehonderd – bij elkaar gebracht zijn. Samengevat staat hierin: “Koffieconsumptie lijkt over het algemeen veilig als je het drinken ervan beperkt tot drie tot vier kopjes per dag. Er is meer kans op voordeel voor de gezondheid dan schade.”
Donkere bonen en filterkoffie
Tot slot speelt de manier waarop je koffie drinkt ook nog een rol. Donkere bonen bevatten minder cafeïne, maar ook minder antioxidanten en minder chlorogeenzuur, een stof die het lichaam kan beschermen tegen ontstekingen en celschade.
Filterkoffie kan gezonder zijn dan koffie gezet met een metalen filter of helemaal geen filter. Uit een in 2020 gepubliceerde studie waarin meer dan 500.000 gezonde koffiedrinkers gedurende ongeveer twee decennia werden gevolgd, bleek dat degenen die gefilterde koffie dronken minder last hadden van hart- en vaatziekten en langer leefden. De auteurs van de studie concludeerden dat de stoffen in koffie die het LDL-cholesterol - de “slechte” soort - kunnen verhogen, er letterlijk worden uitgefilterd.
Het juiste recept
Dus, wat is het recept? Tot drie kopjes per dag is waarschijnlijk prima. Het liefst gefilterd, donker gebrand als je de cafeïne probeert te verminderen en verdeeld over de dag.
Meer weten over de gezondheidsvoordelen van koffie? Libelle legt uit:
Bron: The Guardian
