Slaap je slecht? Een té comfortabel leven zou weleens de oorzaak kunnen zijn

Libelle's Tara zat gehuld in een joggingpak op de bank, zich een partij comfortabel te voelen, toen ze las dat té comfortabel leven helemaal niet goed voor je is. Er volgde een zoektocht door de wondere wereld van intermittent living.

Comfort is een woord dat ik graag hoor. Ik maak het mezelf het liefst zo makkelijk en comfortabel mogelijk in het leven. Zo vind ik thuiswerken heerlijk, omdat ik dan lekker heel de dag in mijn joggingbroek op de bank kan hangen. Ik knal er nog een paar zachte plaids bovenop voor éxtra comfort en voeg een elektrische deken toe als ik het koud heb. Boodschappen laat ik bezorgen, want stel je voor dat ik met een winkelwagentje door de supermarkt moet sjokken. Sporten doe ik thuis, waarbij ik dat eerder genoemde joggingpak gewoon aanhoud. Me daadwerkelijk naar de sportschool slepen? Pfff, ik word al moe als ik eraan denk.

Je begrijpt mijn punt: comfort had zó mijn tweede naam kunnen zijn. En tot voor kort dacht ik dat ik mezelf daar een groot plezier mee deed. Maar niks blijkt minder waar...

Het gevaar van een té comfortabel leven

Beroepshalve besteed ik nogal veel tijd op het internet. Daar stuitte ik door puur toeval op de term intermittent living. Ik hoefde maar een paar woorden te lezen over dit fenomeen en ik voelde me direct ontzettend aangesproken. Volgens deze theorie schuilt er namelijk gevaar in de hedendaagse, comfortabele leefstijl, die ik zelf met zoveel plezier leef.

Vroeger waren honger, dorst, kou, hitte en infecties de belangrijkste bedreigingen voor de mens. Voor deze stressprikkels ontwikkelden we in de evolutie succesvolle strategieën. Tegenwoordig hebben we voor elk probleem wel een oplossing. Lekker bezig, mensheid, zou je denken, maar nee! Het wegnemen van deze natuurlijke omgevingsdruk en van bepaalde stressprikkels heeft verregaande gevolgen voor onze energie en gezondheid.

Experts aan het woord

Om hier meer over te weten te komen, besloot ik contact op te nemen met Peter Beschuyt, auteur van het boek Waarom ben ik zo moe?, dat hij samen schreef met Katrien Massa. Hij bracht me in contact met Siebe Hannosset, intermittent living mentor van kPNI Belgium, die een hoofdstuk over intermittent living schreef voor dit boek.

We worden steeds zwakker

Siebe zet het comfortabele leven direct in ander daglicht: “In het dagelijks leven ontbreekt voor veel mensen de noodzaak om te bewegen. Onze eigen uitvindingen hebben daaraan bijgedragen. Tegenwoordig is naast iedere trap wel een roltrap of lift te vinden. We worden gestuurd om lui te zijn. Zeker wanneer je een zittend beroep hebt. Daarnaast hebben we heel de dag toegang tot eten en hebben we hierbij voorkeur voor suikers. Niet zonder gevolg. Door het leven in die comfortzone worden we steeds zwakker, onze spieren nemen af en we worden steeds dikker.”

Hij vervolgt: “Maar het gevaar zit 'm niet alleen in het lichamelijke aspect: we zijn ook minder genoodzaakt om ons brein te gebruiken omdat we alles online kunnen opzoeken of extern kunnen opslaan. Dus ook op dat gebied schuilt er gevaar. Waar af en toe comfort zeker kan en moet, maakt te veel comfort ons letterlijk ziek. Doordat ons immuunsysteem zwakker wordt, worden we vatbaarder voor welvaartsziekten zoals obesitas, suikerziekte, hart- en vaataandoeningen en zelfs depressies.”

Peter Beschuyt vult aan: “Stress om honger en kou kennen we niet meer, maar we hebben nu te maken met nieuwe vormen met stress, met name mentale stress. Hier kunnen we alleen nog niet goed mee omgaan.”

Dit kan grote gevolgen hebben voor je nachtrust, waarover later meer.

Wat we nodig hebben? Oude bekende stressprikkels! En daar komt intermittent living om de hoek kijken.

Prikkels die je jezelf kan toedienen

Dit is een greep uit de prikkels die benoemd worden in het boek Waarom ben ik zo moe? In het boek staan er meer beschreven.

• Intermittent fasting: Bij het periodiek vasten eet je enkel tijdens bepaalde periodes, bijvoorbeeld volgens een 16:8-schema. Je eet dan zestien opeenvolgende uren (inclusief de nacht) niet, om dan al je voedingsstoffen in te nemen tijdens de daaropvolgende acht uren.
• Intermittent cold: Van een koude douche tot ijsbaden of halfnaakt in de sneeuw rollen: kortstondige blootstelling aan kou tot je begint te rillen, schudt je lichaam en geest goed wakker.
• Intermittent heat: Wat dacht je van een hot yoga-sessie bij veertig graden? Of lekker zweten in een sauna?
• Intermittent hypoxia: Korte sessies van gecontroleerde hyperventilatie hebben een verhoogde zuurstofopname als gevolg. Door een acute zuurstofnood te creëren, is het alsof je de bergen ingaat voor een hoogtestage.
• Intermittent exercise: Het bewust onderbreken van de zittijd door de hartslag flink de hoogte in te jagen via beweging.
• Intermittent sleep: Volwassenen hebben zeven tot negen uur slaap per nacht nodig. Daarbij is een goede slaaphygiëne en gaan slapen op vaste tijdstippen aan te raden. Maar heel af en toe opstaan in het midden van de nacht en actief aan je dag beginnen, kan een prima reset voor je slaappatroon en je slaapkwaliteit de daaropvolgende nacht betekenen.

Begin klein

Toen ik deze methodes om jezelf te prikkelen voor het eerst las, kreeg ik het Spaans benauwd. Vasten? Een ijsbad? Gecontroleerde hyperventilatie? Moet dat allemaal?

Siebe stelt me gerust. Klein beginnen mag: “Zet je douche af en toe even op de koude stand, eet je ontbijt een keer iets later, doorbreek het langdurig zitten met een intensief beweegmomentje of houd eens lang je adem in. Dat valt allemaal onder intermittent living.”

Maar, laat Peter weten, het móét ook wel een beetje oncomfortabel zijn om te werken: “Anders geeft het geen goede prikkel. Maak het jezelf dus niet te gemakkelijk en zorg dat het onvoorspelbaar blijft.”

Intermittent living en slaap

Met Peter en Siebe wil ik het ook nog even over slaap hebben. Ontzettend veel mensen kampen met slaapproblemen, en ook zij kunnen baat hebben bij intermittent living. Té comfortabel leven zoals we hierboven bespreken kan namelijk ook funest zijn voor je nachtrust.

“Ik kom vaak mensen tegen die gewend zijn aan niet goed kunnen slapen. ‘Ik ben een lichte slaper’ zeggen ze dan, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Ze zijn er aan gewend. Maar dat moeten we niet normaal vinden. Slaap is zo'n belangrijk element en als je er te weinig van krijgt tast dat allerlei andere fysieke aspecten aan. Dat mogen we niet onderschatten”, aldus Peter.

Dan begint hij over een van de comfortabele gewoontes waar ik me ook schuldig aan maak: Netflixen voor het slapengaan. “We denken dat dat ontspanning is, maar dat is geen ontspanning. Zeker niet als je tegelijkertijd op je telefoon zit, want dan sta je nog steeds ‘aan’. Maak liever een wandeling, maak muziek, voer een goed gesprek: daar haal je veel meer uit.” In het boek Waarom ben ik zo moe? gaan de auteurs dieper in op een goede slaaphygiëne en wordt ook intermittent sleep (zie bovenstaand kader) genoemd als één van de invalshoeken om je slaapkwaliteit te verbeteren, naast tal van andere bruikbare tips om meer grip te krijgen op je energie.

De voordelen

Als je aan de slag gaat met intermittent living, heeft dit niet alleen positief effect op je nachtrust, maar het heeft nog tal van voordelen. Het risico op obesitas, suikerziekte, ontstekingen en hart- en vaatziekten vermindert. Je kunt je er uitgeruster en vitaler door voelen, waardoor je ook minder last hebt van energiedips op een dag. Naast deze fysieke voordelen, zijn er ook mentale voordelen, vult Peter aan: “Je zal merken dat je gedrag verandert. De grootste winst is wat dat betreft flexibiliteit. Je wordt beter in staat om om te gaan met teleurstellingen en stress.”

Ik eindig het gesprek met de twee experts met een belofte: ik ga aan de slag. Gelogen heb ik niet: mijn eerste koude douche heb ik er inmiddels al op zitten en dat voelde best wel goed. Misschien zit ik op een dag wel in een ijsbad, maar voor nu voelt mijn elektrische dekentje nog wel erg goed. Kleine stapjes...

Helpen melatonine tabletten bij slaapproblemen?