Vraag aan Marcel Levi: “Moeten we ons zorgen maken om de candida auris schimmel?”
In de Verenigde Staten is de infectieschimmel candida auris bezig aan een opmars. In Nederland bereidt het RIVM zich inmiddels ook voor op een uitbraak. Moeten we ons zorgen maken? Marcel Levi geeft antwoord.
MARCEL LEVI
Marcel Levi is internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.
Wat is er bekend over deze schimmel?
“Het is voor het eerst dat de infectieschimmel candida auris op grote schaal de kop opsteekt. Het is een schimmel die mensen wel degelijk ziek kán maken. Het ligt er alleen aan hoe goed je afweersysteem is. Als je een normaal afweersysteem hebt, zoals de meeste mensen, dan word je er niet ziek van of slechts een klein beetje. Het gaat dan meestal vanzelf weer over. Mensen die een slecht afweersysteem hebben - bijvoorbeeld door een stoornis, bepaalde medicijnen of omdat ze chemotherapie hebben gekregen - kunnen er wel heel ziek van worden en kunnen er zelfs aan overlijden. Bij andere schimmels is dat ook het geval, maar daar hebben we inmiddels goede kuren tegen. Het vervelende is dat deze schimmel minder gevoelig is voor alle kuren die we tegen schimmels hebben. Dat maakt ’m lastig te behandelen.”
Hoe is de situatie in de Verenigde Staten nu?
“In Amerika groeit het, maar het gaat nog steeds om relatief kleine aantallen. Het is goed om te beseffen dat het algemene antibioticabeleid in Amerika heel anders is dan in Nederland. In Nederland zijn we terughoudend in het gebruik van antibiotica om resistentie te voorkomen. In Amerika wordt veel sneller antibiotica gegeven. Vanwege resistentie zijn er in Amerikaanse ziekenhuizen altijd meer gevallen van schimmelinfecties te vinden dan in Nederlandse ziekenhuizen. Het is dus maar de vraag of het hier net zo’n probleem zal worden als daar. In Nederland zijn momenteel nog maar enkele mensen besmet, volgens mij zijn het er nu vijf. En ook bij deze mensen zien we dat alleen de mensen met een slecht afweersysteem er ziek van zijn.”
Hoe kan men elkaar besmetten?
“Dat gaat bij schimmels vrij makkelijk: via de handen. Handhygiëne is hierbij dus ook weer heel belangrijk.”
Hoe merk je of je deze schimmel hebt?
“Je kunt last krijgen van huiduitslag. De huid kan dan gaan jeuken en schilferen. Bij een zwakke afweer kun je ook last krijgen van een schimmelinfectie in je mond en keel. Ook kan de schimmel in een orgaan terechtkomen en in dat geval kun je er ernstig ziek van worden. Nogmaals: dat komt alleen bij een zwakke afweer voor.”
Hoe monitort het RIVM of de cijfers in Nederland oplopen?
“Hoe het RIVM het zou kunnen gaan meten - en ik weet niet of ze dit ook van plan zijn - is middels het rioolwater. In de coronatijd hebben ze een fantastisch systeem opgezet waarbij al het rioolwater werd gemonitord. Op elke zuiveringsplek nemen ze een paar keer per week samples af. Dit werd gebruikt om corona op te sporen, dat kan bij deze schimmel ook. Wie weet gaan ze deze tool inzetten.”
Het RIVM bereidt zich voor op een uitbraak in Nederland. Hoe groot is de kans dat dat gaat gebeuren?
“Dat is heel moeilijk te voorspellen. Schimmelinfecties komen in Nederlandse ziekenhuizen dus al een stuk minder voor dan in andere landen, maar we weten natuurlijk niet hoe deze schimmel zich gaat gedragen en hoe snel deze zich zal verspreiden. Het is koffiedik kijken. Het is niet gek dat het RIVM zich erop voorbereidt, maar er is nu geen reden voor paniek. Sinds wat we met corona hebben meegemaakt, worden dit soort zaken veelvuldig door de media opgepakt. Daardoor denkt men snel: o nee, daar gaan we weer! Dit is echt een heel andere situatie dan tijdens corona.”
Wat jou betreft hoeven we ons dus geen zorgen te maken?
“Nee, er is geen reden voor paniek. Het is natuurlijk wel vervelend voor de groep mensen met een slechte weerstand, die nu keer op keer de klos zijn. Voor hen is het verstandig om zich goed te informeren. Voor de gewone populatie lijkt er weinig aan de hand.”