Art Rooijakkers was bang dat hij zijn stem voorgoed kwijt was

Met zijn nieuwe programma DNA Singers laat Art Rooijakkers (46) na een jaar van ernstige stemproblemen weer van zich horen. “Ik keek altijd naar de toekomst, nu kijk ik naar wat er ís.”

Hij oogt fris. En, belangrijker, zo klínkt hij ook. Het afgelopen jaar leek het erop dat Art Rooijakkers zijn stem definitief kwijtraakte, wat onder meer het einde van zijn carrière zou betekenen. Maar... hij is terug. Hij heeft weliswaar af en toe moeite om boven de pianomuziek in het café uit te komen met zijn stem, die nu iets lager en rustiger is dan eerst, maar alle seinen staan op groen, het gaat goed met hem.
Het was de perfect storm van overbelasting die zijn stemproblemen veroorzaakte in de zomer van 2021, legt Art uit. “Ik was altijd bezig met het volgende – ook al voordat ik kinderen had. Altijd had ik wel nieuwe plannen en ideeën in mijn hoofd, of ik moest weer op reis voor programma’s. Maar de periode voordat mijn stem me tot stilstand dwong, vloog ik echt uit de bocht. Een volle agenda in combinatie met jonge kinderen – een tweeling nota bene – en het verdriet om een relatie die voorbijging. Achteraf gezien zat ik toen flink in het rood.”

Waaraan merkte je dat?

“Ik dronk steeds vaker thee met honing tijdens het inspreken in de studio. Ik was moe, gestrest en hield tig ballen tegelijk in de lucht. Emoties slaan op je stembanden, ik werd feitelijk tot de orde geroepen: het is tijd om pas op de plaats te maken. Volgens een Rotterdamse arts, gespecialiseerd in stemproblemen, was het een kwestie van wegsnijden, een weekje stil zijn, logopedie en weer opstarten. Een quick fix dus, zo gezegd, zo gedaan. Maar toen ik een paar maanden later tijdens Expeditie Robinson schreeuwend naast kandidaten op een eiland stond, voelde ik: dit is niet goed. Thuis werd dit bevestigd door diezelfde arts. Hij zei dat het niet meer goed kwam, dat ik moest leren leven met een zwakke stem.”

Hoe kwam dat binnen?

“Allereerst, ter relativering: ik was mijn stem kwijt, ik ging er niet dood aan. In het jaar waarin de oorlog in Oekraïne uitbrak, mensen kou lijden door te hoge gasprijzen, was dit klein leed, meer niet. Natuurlijk was het voor mij persoonlijk op dat moment wel schrikken. De arts begon over een stemversterker, een kastje dat ik op mijn borst zou dragen om me verstaanbaar te maken. Dat betekende einde carrière. Die autorit naar huis huilde ik keihard in m’n eentje en blèrde mee met zielige nummers – mijn stem was toch al stuk.”

Accepteerde je de uitkomst?

“Niet echt, ik was gebrand op het vinden van een oplossing waardoor ik weer aan het werk kon. Daarin zat een verkramping. Gaandeweg veranderde dat doel naar iets basalers: weer kunnen communiceren met mijn dochters, kletsen aan de ontbijttafel, ’s avonds voorlezen. Ik vond een arts die nog mogelijkheden zag en me herhaaldelijk opereerde, maar het resultaat bleef uit. Totdat hij overging tot de ‘nucleaire optie’, waarbij ze onder andere mijn stembanden lamlegden met botox. Dit zorgde ervoor dat ik honderd dagen niet kon praten.”

Hoe heb je dat ervaren?

“Achteraf als een extreem lange lockdown! Natuurlijk zaten er rotdagen bij, maar ik kwam erachter dat ik gezegend ben met een positieve inborst. Ik zakte niet weg in een zwart gat. Maar waar je normaal dingen van je af praat, voelde mijn hoofd nu als een groeiende ballon waarvan het ventieltje – mijn mond – niet open kon. Soms dacht ik dat de ballon zou knappen. Mijn vriend Kluun adviseerde me een dagboek bij te houden, dat hielp. Ik mocht niet praten, sporten of werken... er zat niets anders op dan de stilte te accepteren. Met mijn dochters praatte ik via Google Translate; dat papa opeens een robotachtige vrouwenstem had wende gek genoeg snel, haha. Toch was het verwarrend voor ze, lange gesprekken bleven uit, alles werd een stuk instrumenteler. Gelukkig waren de meisjes de helft van de tijd bij hun moeder die heel communicatief is. Ik zocht andere oplossingen; keek bijvoorbeeld veel muziekvideo’s met ze.”

In september, na honderd dagen stilte, werd je genezen verklaard. Hoe was dat?

“Onwerkelijk. En hoewel het goed gaat, blijft het een beetje spannend. Bij elke ‘kinderverkoudheid’ voel ik lichte stress: gaan we daar weer? Als ik twijfel, over mijn stem of een project, dan toets ik dat bij vrienden. Zij houden me sowieso op de rails en waren er ook voor me toen het minder ging. Voor mijn verjaardag gaven ze me een klein rond klokje waarin het woord NU ronddraait, dat zegt alles.”

Wat zegt jou dat dan?

“Het hier en nu is alles wat we hebben – dat is waar ik moet zijn, in plaats van bij het volgende of op mijn telefoon. Het grappige is: dankzij logopedie praat ik nu anders – lager, rustiger, vanuit mijn buik. En een stem heeft duidelijk invloed op je karakter, want ik leef nu met meer aandacht voor de plekken en de mensen met wie ik ben. In het leven hiervoor was er altijd veel drukte, geluid, muziek, rumoer en beweging. Door deze periode heb ik meer oog voor stilte en alles wat dichterbij is. Ik probeer meer te maken van alle dagelijkse handelingen die erbij horen: eerst deed ik veel op de automatische piloot, nu neem ik iets meer tijd en ruimte voor die kom yoghurt of de krant voor mijn neus. Een ander voorbeeld: ik woon op de eerste etage. Voorheen haalde ik mijn kinderen vaak in op de trap, hup, doorlopen, sneller.

Ik vond het hinderlijk als ze treuzelden. Tegenwoordig loop ik gewoon achter ze aan, dan wordt er gehinkeld van beneden naar boven of er gaat nog even een knuffel via de reling omlaag... wat maakt het uit? Natuurlijk denk ik nog vaak genoeg: hoelang kan het duren voordat twee meisjes hun sokken aan hebben, maar over het ­algemeen heb ik daar meer rust in.”

Heb je dat ook in je werk?

“Ik spring niet meer in zeven sloten tegelijk. Wel kwam ik erachter dat ik tv en radio maken echt heel leuk vind. Dat ik direct weer een nieuw programma kreeg van RTL voelde als een cadeautje. DNA Singers is van de makers van The Masked Singer, maar dan intiemer: op het podium staan onbekende zangers en twee panels moeten raden van welke bekende artiest hij of zij familie is. De trots en emotie die dat oproept bij de bekende zanger of zangeres is prachtig om te zien. Het was sowieso een bijzonder avontuur: de eerste keer dat ik weer in de coulissen stond, ging er zo veel door me heen. Amper een jaar geleden kreeg ik te horen dat ik verder moest zonder stem en nu stond ik daar in die waanzinnige ­studio, vol publiek en een live band. Dit programma was misschien nooit op mijn pad gekomen als ik dat gedoe met mijn stem niet had gehad, waarschijnlijk was ik dan druk geweest met andere programma’s. Het voelde als een deur die onverwacht openging.”

Zoals het vaderschap: dat had je je tien jaar geleden waarschijnlijk ook niet kunnen bedenken.

“Haha, nee zeker niet, toen leidde ik een ander leven. Een leven vol onrust waarin alles elke dag nog mogelijk leek, heerlijk vond ik dat. Maar langzaamaan nam de nieuwsgierigheid toe bij mij en Andrea. Toen ze zwanger bleek van een tweeling, kon ik van schrik twintig minuten lang geen woord uitbrengen: een tweeling... welk lesje wil het universum ons leren? Nu zijn de meiden bijna zes en is het heus niet altijd makkelijk, maar ik ga zeker niet gebukt onder het ouderschap. Vooraf had ik me nooit gerealiseerd wat een voorrecht het is om op de voorste rij te mogen zitten bij mensen die iets voor het eerst doen. Het is zo geweldig om met Puk en Keesje mee te kijken als we door stad fietsen, in gesprekken, de vragen die ze stellen.”

Andrea en jij zijn nu een tijdje uit elkaar, hoe verdelen jullie de zorg voor Puk en Keesje?

“De ene helft van de week zijn ze bij mij, de andere helft bij Andrea. Vooropgesteld dat een scheiding voor kinderen altijd iets naars is, denk ik dat wij het – binnen dat verdrietige raamwerk – goed doen. Alles gebeurt in goede harmonie, het belang van de meisjes staat voorop, daarvoor schuiven we alles aan de kant en we sturen ­dagelijks foto’s over en weer. Het voelt nooit alsof ik er alleen voor sta. Andrea is altijd ergens in de buurt – eigenlijk doen we het nog steeds samen.”

Maar in de praktijk is dat niet ­altijd zo...

“Nee, dat klopt. Gisteravond kwamen we laat thuis van een weekend weg en dan is het wel even aanpoten in je eentje, hup, kinderen douchen en naar bed, daarna nog de auto uitladen. Maar om daar nou over te klagen. Ik ontdek juist weer nieuwe kanten van mezelf: zo vlecht ik elke avond Puk en Keesjes haren in zodat ze ’s ochtends een bos krullen hebben. Dat vinden ze helemaal te gek. Ik zocht YouTube-tutorials op, vroeg tips aan een kapper en nu kán ik dit gewoon. Langer doorwerken doe ik ook niet meer: ik móet naar huis, ik móet mijn dochters ophalen. Hoewel ik ze feitelijk minder zie, ben ik als vader meer aanwezig. Ik kan me niet verstoppen.”

Wat ga je in 2023 anders doen dan de jaren ervoor?

“Ik was altijd gewend om vooruit te kijken. Het afgelopen jaar ben ik honderdtachtig graden gedraaid: ik kijk alleen nog naar het hier en nu. Ik hoop dat ik dat vasthoud. In het verleden heb ik nogal wat verjaardagen en belangrijke momenten gemist, dat maak je niet allemaal goed met een appje. Mijn ambitie voor komend jaar is meer oog hebben voor de mensen om me heen. Laatst brak een vriendin haar pols. Normaal zou ik appen, maar nu stopte ik een handgeschreven kaartje en een boek in haar brievenbus. Ik denk dat ik liever en zachter ben geworden. En omdat de haast uit mijn leven is verdwenen, heb ik ook meer tijd en ruimte om te zien wanneer ik lief of attent moet zijn. Als je alleen maar ‘onderweg’ bent, loop je de kans dat het leven zo voorbijglijdt. Dat gaat me hopelijk niet gebeuren.”

Styling: Hanna Suurland | Haar en make-up: Eva Versteeg | M.m.v. The Unbound Amsterdam (locatie), Voorwinden Modemall (alle kleding)