Duurzaam is het toverwoord van nu, maar soms weet je niet waar je moet beginnen. Want wat zijn nu eigenlijk duurzame keuzes? Libelle stelt iedere week een duurzaamheidsvraag aan het platform hetkanWEL, voor een groener, eerlijker en leuker leven. Deze week: wat is de echte prijs van een vliegticket?
HetkanWEL legt uit: Niets zo heerlijk als plannen maken voor de zomer als de dagen nog kort en koud zijn. Bij het maken van die plannen komt al snel het vliegticket in zicht. Want hoewel vliegen de meest vervuilende vorm van reizen is, is het vaak goedkoper dan reizen met de trein of de auto. Dat komt, omdat we niet de échte prijs voor een vliegticket betalen, maar een gereduceerd tarief.
Geen BTW of accijns
Om te beginnen worden vliegtickets en kerosine niet belast met BTW of accijns. Die is in 1946 ingevoerd om vliegen te stimuleren. Een andere reden die vaak genoemd wordt, is dat internationaal vliegverkeer te maken heeft met verschillende belastingsystemen. Dat zou het heffen van BTW en accijns ingewikkeld maken, maar als we (internationaal) reizen met de bus, trein of auto betalen we wel gewoon belasting, terwijl we minder CO2 uitstoten.
Vliegtaks
Om dat gat te dichten heeft de overheid de vliegtaks ingevoerd. Vanaf 1 januari 2023 ging deze van € 7,95 per passagier per vlucht naar € 26,43. Dat is een forse verhoging, maar daarmee betalen we nog steeds niet de échte prijs voor een vliegticket. Als we BTW en accijns in rekening zouden brengen, zou een ticket 35% duurder moeten zijn volgens berekeningen van True Price, de organisatie die de ‘echte prijs’ van producten berekent.
Klimaatkosten
Naast belastingen zijn er ook nog de kosten van klimaatverandering, luchtvervuiling en geluidsoverlast die we eigenlijk zouden moeten verrekenen in de prijs van een vliegticket. Vliegen zorgt immers voor de uitstoot van CO2, waterdamp, stikstof en fijnstof. Dat brengt kosten met zich mee. Zo moet de natuur hersteld worden en zijn er zorgkosten voor mensen die bijvoorbeeld longklachten krijgen door luchtvervuiling of stress en slaapproblemen ervaren door geluidsoverlast. Die kosten betalen we als samenleving met z’n allen, dus ook de mensen die nooit vliegen.
Natuurlijk is het reizen met bus, trein of auto ook niet CO2-neutraal, maar een vliegreis belast het milieu 7 tot 11 keer zoveel als dezelfde reis per trein en 2 tot 4 keer zoveel als dezelfde reis per auto, zo stelt Milieu Centraal. Het verschil is het grootst op de kortere vliegafstanden (minder dan 700 km), omdat er relatief veel CO2 vrijkomt bij het opstijgen en landen.
De echte prijs van een vliegticket
Als we al die kosten zouden meerekenen in de prijs van een vliegticket, wordt die prijs beduidend hoger. Zo zou een ticket van € 200 euro naar Kroatië in het laagseizoen eigenlijk € 332,69 moeten kosten. Voor een ticket van € 90 euro naar Barcelona in het laagseizoen zou je eigenlijk € 239,22 moeten betalen. En een ticket naar Thailand van € 750 in het laagseizoen zou eigenlijk € 1.332,43 moeten kosten.
Conclusie
We betalen, zelfs met de verhoging van de vliegtaks begin dit jaar, nog steeds niet de echte prijs voor ons vliegticket. Zouden we dat wel doen, dan zou het een stuk makkelijker zijn om te kiezen voor de veel schonere trein, bijvoorbeeld. Al wint de trein ook nu al terrein, aangezien er steeds meer rechtstreekse verbindingen naar verschillende Europese bestemmingen gaan, die -als je op tijd boekt – goed betaalbaar zijn.
