Kerstballen Beeld Getty Images
KerstballenBeeld Getty Images

Waar komt de kerstbal eigenlijk vandaan?

De Sint is het land uit, dus de kerstversiering mag van zolder. Niets gezelliger dan een kerstboom vol met mooie kerstballen. Maar waar komt die traditie eigenlijk vandaan?

Chanan FoppenGetty Images

Om bij het ontstaan de kerstbal te komen, moeten we flink wat jaren terug in de tijd. Naar de tijd van de Germanen, waar volgens de mythe de kerstbal is ontstaan.

Glimmende voorwerpen

Lang voor christenen het kerstfeest claimden, vierden onze culturele voorouders, de Germanen, al een midwinterfeest rondom de kortste dag van het jaar, vaak op 21 december. Dit feest vierde de vruchtbaarheid van het land en herdacht de doden, maar was vooral het feest van het licht. In de achttiende eeuw waren mensen zeer bijgelovig en dachten ze dat kwade geesten en heksen konden worden weggehouden door glimmende voorwerpen en spiegels voor het raam en in huis te hangen. Geesten en heksen zouden namelijk geen spiegelbeeld hebben en zo herkend kunnen worden. Deze glimmende ornamenten werden daarom heksenballen genoemd. Er werd daarnaast gedacht dat vanwege de mysterieuze verbuiging van het licht, boze krachten werden afgeschrikt. Zodra een heks of boze geest de bal aanraakte, werd hij of zij gevangen in de heksenbal.

Slingers en fruit in de boom

In de negentiende eeuw nam het bijgeloof af en werden de ballen vooral als decoratie gezien. Voor de glas geblazen kerstbal ten tonele verscheen in 1831, werden er vaak papieren slingers, figuurtjes of fruit in de boom gehangen. Door de opkomst van de glasblazerij in Oost-Europa in de 19e eeuw kwam daar verandering in.

Kerstballen: hoe zijn deze ontstaan en wat zijn de trends? Beeld Wild Poppies
Kerstballen: hoe zijn deze ontstaan en wat zijn de trends?Beeld Wild Poppies

Ornamenten in de kerstboom

Inmiddels is er weer een verandering gaande. We hangen niet langer alleen kerstballen in de boom, maar ook veel ornamenten. Niet alleen gezellige sneeuwpoppen of autootjes, maar ook etenswaren en dieren zien we nu veel terug. Daarnaast hangen we nu zelfs ook ook iconische gebouwen in de boom: denk aan het Eye Filmmuseum in Amsterdam en het Depot in Rotterdam. Of ballen van Van Gogh! Het van Gogh Museum heeft in samenwerking met kerstballenmerk Vondels een collectie geïnspireerd op de werken van Vincent van Gogh gelanceerd. Daarmee wordt die gezellige boom ineens een heus kunstobject. Dat hadden die Germanen nou nooit kunnen bedenken.

Kerstballen: hoe zijn deze ontstaan en wat zijn de trends? Beeld Van Gogh Museum
Kerstballen: hoe zijn deze ontstaan en wat zijn de trends?Beeld Van Gogh Museum

Op alle verhalen van Libelle rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@libelle.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden