Dit zijn de antwoorden op de vragen in 'Coronavirus: feiten en fabels'

Het gaat slecht met de coronacijfers en daarom moet Nederland in harde lockdown. Dit zorgt voor een hoop nieuwe vragen rondom het coronavirus en het vaccin.
Want waarom moeten de scholen weer dicht? En hoe zit het nu met dat vaccin? Om op die vragen antwoord te geven, kwam NOS maandagavond met de tv-uitzending Het coronavirus: feiten en fabels.
Er waren meerdere deskundigen in de studio om de antwoorden te geven, waaronder minister Hugo de Jonge en epidemioloog Patricia Bruijning van het UMC Utrecht. Deze vragen kwam onder andere voorbij:
Waarom moeten de scholen weer dicht?
“We moeten alles doen om het aantal contacten tussen mensen te verminderen”, zegt minister Hugo de Jonge.
Kinderen zijn weliswaar niet erg besmettelijk voor elkaar, maar als zij thuis moeten blijven, moeten hun ouders thuis zijn. Dit scheelt veel drukte op kantoren en andere werkplekken. Het sluiten van de scholen is dus indirect een manier om ervoor te zorgen dat meer mensen thuiswerken. “Want we zien dat veel te veel mensen toch naar het werk gaan.”
Waarom wordt het vliegverkeer niet stilgelegd?
Op beelden van Schiphol eerder deze week was duidelijk te zien dat het erg druk is op de luchthaven. Veel mensen vinden dit een gekke situatie, helemaal nu we in harde lockdown gaan. De Jonge geeft aan dat het kabinet met de luchthaven in overleg is om de drukte beter te reguleren, zodat er geen lange rijen ontstaan. Bovendien is het de bedoeling dat luchtvaartmaatschappijen alleen tickets verkopen als een vliegreis noodzakelijk is.
Verder zijn er vanaf morgen extra regels voor mensen die naar Nederland willen reizen, waaronder het doen van een coronatest. “Mensen die inreizen van buiten de EU moeten een negatieve testverklaring overleggen”, zegt De Jonge. “Dat gaan we ook regelen voor mensen die reizen binnen de EU. We trekken daarin samen op, om dat mogelijk te maken binnen de EU, want daar is een wetswijziging voor nodig.”
Kan je zelf kiezen welk vaccin je wil?
“Ik wou dat we de luxe hadden, maar we zijn denk ik al blij als de toevoer van de eerste twee vaccins tot stand is gekomen”, legt Ton de Boer, voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, uit. “Kiezen is dus lastig.”
Ook het combineren van vaccins is nog niet mogelijk. Dit heeft overigens ook geen zin, want de vaccins van Pfizer en Moderna zijn volgens hoogleraar immunologie Marjolein van Egmond nagenoeg hetzelfde. “Die twee combineren voegt naar verwachting weinig toe”, zegt ze. “Je mag ze niet zomaar combineren zonder dat er een nieuwe studie gedaan is naar wat er met de effectiviteit gebeurt als je de vaccins combineert.”
Hoe lang duurt het voordat je immuun bent na de vaccinatie?
Een week na de tweede dosering treedt immuniteit op. “Dan zit je op de 95% bescherming”, legt De Boer uit. Hoe lang de immuniteit duurt is nog niet bekend, daar worden proefpersonen nu twee jaar lang voor gevolgd. Belangrijk om te weten: je kunt dus in de eerste week na vaccinatie nog ziek worden.
Ook zijn van sommige vaccins twee prikken verreist om ze effectief te maken tegen het coronavirus. De Boer: “We weten dat bij de eerste prik de helft al bescherming heeft, maar de tweede prik is echt nodig om de 95% bescherming te halen.”
Hoe weet je wat een vaccin op langere termijn in het lichaam doet?
De vaccins van Pfizer en Moderna zijn RNA-vaccins. Ze werken op basis van een techniek met genetisch materiaal. RNA uit het vaccin kan niet in de celkernen doordringen en dat betekent dat het vaccin relatief snel weer uit het lichaam verdwijnt.
“In principe is een vaccin maar heel kort in je lichaam”, legt hoogleraar immunologie Van Egmond uit. “Het wordt gebruikt om het afweersysteem instructie te geven en dan wordt het weer afgebroken. Dus het blijft niet jaren aanwezig.” Maar dankzij het vaccin weet je lichaam wel hoe te reageren wanneer het coronavirus je lichaam binnentreedt.
Ook een veel gestelde vraag: het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn al begonnen met inenten, waarom loopt Nederland achter?
Volgens Jaap van Delden, programmadirecteur coronavaccinatie RIVM, komt dit doordat het Verenigd Koninkrijk heeft gekozen voor een noodprocedure. “Zij doen een eigen beoordeling, buiten het Europees Medicijnagentschap om”, legt hij uit.
Bijna alle andere Europese landen kijken, net als Nederland, wel gewoon naar het EMA. In Engeland loopt de procedure misschien wel snel, maar je wilt natuurlijk dat het zorgvuldig verloopt. “Na goedkeuring willen we zo snel mogelijk beginnen met vaccineren.”
De zorg geeft antwoord: heeft Nederland corona onderschat?
De beste berichten van Libelle in je mailbox ontvangen? Meld je nu aan voor de nieuwsbrief!
lees ook
Bron en beeld: NOS