Dit wist je nog niet over duurzame cosmetica

Het zijn de kleine dingen die het doen. Dus ook met cosmetica kun je rekening houden met het milieu. Maar hoe weet je of beautyproducten écht natuurlijk zijn? Elf experts geven antwoord op deze en andere vragen.

Wat is het verschil tussen clean make-up en gewone cosmetica?

Lotte Tisenkopfa van Mádara Cosmetics: “De term clean beauty is niet vastgelegd. Merken kunnen verschillende dingen bedoelen als ze zeggen dat hun make-up clean is. Zo kan een clean product vloeibare plastics, oftewel acrylaat polymeren, bevatten,. Bij een cleane lipstick is er vijfennegentig procent kans dat deze synthetische pigmenten bevat. Dit voorkom je door voor natuurlijke of biologische make-up te kiezen, met een certificaat dat aangeeft dat de ingrediënten geselecteerd zijn op ­gezondheid, milieu en duurzaamheid. In deze gecertificeerde make-up is ­minstens vijfennegentig procent van de ingrediënten van natuurlijke ­oorsprong.

Mádara make-up is ­daarnaast honderd procent vegan. En er worden alleen minerale en plantaardige kleurstoffen in gebruikt, dus geen karmijn, rood pigment gemaakt van luis.”

Kun je probleemloos overstappen naar natuurlijke cosmetica?

Eva Nouhet van Aphyta natural skin care: “Het kan zijn dat de huid er aan moet wennen. Soms heeft je huid een paar weken nodig om te herstellen van de synthetische stoffen. Zelf moet je misschien wennen aan de andere geur. Dat lijkt me geen reden om de overstap niet te maken. Met de overstap naar natuurlijke cosmetica gebruik je minder ongezonde stoffen en komt er minder van in het milieu terecht. Als je gewend bent om bepaalde producten te gebruiken, kan het een hele overstap zijn om iets anders te kopen. Je weet tenslotte niet hoe je huid erop gaat reageren. Aphyta biedt daarom samples aan om zo een product eerst te testen. Tot slot: goede natuurlijke huidverzorging werkt samen met de huid, zodat de waardevolle stoffen die erin zitten ook kunnen worden opgenomen.”

Waarom maken we ­bestaande ­producten niet ­gewoon groener?

Mieke van Engelen van Marie-Stella-Maris: “Producten groener ­maken lijkt makkelijker dan het is. Wat is de definitie van groen? Voor ons is dat zo natuurlijk ­mogelijk, maar we kijken uiteraard ook naar ­verpakkingen en het gebruik van upcycled ­ingrediënten: van afvalstromen een hoogwaardig cosmeticaproduct maken. Denk aan de abrikozenpitjes in onze bodyscrub. Mensen denken: haal de niet-natuurlijke ­ingrediënten eruit en vervang deze voor ­natuurlijke.

Maar ingrediënten zijn als bouwstenen. Bij een huis kun je ook niet zomaar de ­onderste steen even vervangen. Een product maken is net als koken, het blijft spannend wat er gebeurt. Hoe reageren de ingrediënten bijvoorbeeld op parfum of op de verpakking? Onze producten worden voor de veiligheid gedurende een lange periode getest. Het gebeurt ­geregeld dat we in de laatste week nog een telefoontje ­krijgen van het lab dat het product toch niet stabiel is gebleven. Dan begin je weer van voren af aan. Maar het is gelukt: Marie-Stella-Maris lanceerde in september 2022 een volledig Clean Beauty assortiment. De nieuwe producten zijn lokaal geproduceerd, honderd procent vegan en gemaakt van effectieve en milieuvriendelijke ingrediënten.”

Mag een product­ ook al ‘natuurlijk’ heten als het voor één procent ­natuurlijke ingrediënten bevat?

Liza Trouwborst van Weleda: “Het begrip natuurlijk is geen term of claim die wordt beschermd. Daardoor kunnen producenten van verzorgingsproducten dit ­gewoon op een product zetten. Als er ten minste één natuurlijk ­ingrediënt in het product zit, kan dat al, en dat hoeft niet eens één procent te zijn! Het heet ‘greenwashing’ als ­bepaalde merken zo’n klein natuurlijk ingrediënt enorm ­uitvergroten, terwijl de overige ingrediënten eigenlijk helemaal niet zo groen zijn. Zonde, want dat raakt aan de biodiversiteit.

Het uitsterven van dier- en plantensoorten vormt een directe bedreiging voor al het leven op onze planeet. Verzorgingsproducten met honderd procent natuurlijke ingrediënten zijn minder milieubelastend. Voor de productie van synthetische ingrediënten zijn bijvoorbeeld minerale oliën nodig. Ook wordt hierbij veel energie verbruikt. Daarnaast leveren ze vaak vervuilende restproducten op, denk maar aan microplastics en synthetische zonnefilters die in de oceanen belanden. De Europese Unie heeft voor die natuurlijke ingrediënten in cosmetica nog geen wet- en regel-geving geformuleerd, maar is hier wel mee bezig. Bij Weleda vinden we het uiteraard erg fijn als er meer regels komen, we ontwikkelen al ruim honderd jaar niet anders dan biologische en honderd procent natuurlijke producten. Bovendien wordt met biologische en natuurlijke ingrediënten onze voetafdruk kleiner en onze planeet een stukje mooier.”

Hoe kan ik erop vertrouwen dat ik een natuurlijk product heb?

Marjolein van Oostrum, NCV (Nederlandse Cosmetica Vereniging): “Er is geen wettelijke definitie voor natuurlijke cosmetica. Maar een bedrijf moet altijd zijn claim onderbouwen in het productdossier. Een consument kan er dus op vertrouwen dat natuurlijk ergens voor staat. Vaak is dat na te lezen op de verpakking of op de website. Ook wordt in de Reclamecode Cosmetische Producten verwezen naar regels voor duurzaamheidsreclame. Verder bestaan er keurmerken waarbij de eisen voor het voeren van bepaalde claims duidelijk zijn en te zien is waaraan het product moet voldoen om het keurmerk te kunnen voeren. De criteria voor natuurlijke producten zijn vastgelegd in de ISO-norm 16128. Ten slotte moeten alle cosmetica die op de markt komen voldoen aan dezelfde wet- en regelgeving.”

Waarom is niet alle cosmetica cruelty free?

Laurens-Jan Duvigneau van Dove Benelux: “In Europa mogen we verzorgingsproducten niet op dieren testen, dus de producten die hier worden geproduceerd en verkocht, zijn dus per definitie cruelty free.

Je kunt de veiligheid van producten ook vaststellen zonder deze op dieren te testen. Maar op een aantal plekken op de wereld wordt helaas nog wel op dieren getest. Dove zet zich daarom in om diertesten wereldwijd te stoppen. De PETA-certificering, die op producten staat die bewezen veganistisch zijn, onderstreept op alle Dove-producten deze toewijding.”

Wat is er beter aan biologische huidverzorging?

Anouk Geurts van A/N/G Skincare:
“Biologische huidverzorging met een certificaat is beter omdat je dan de garantie en transparantie krijgt dat de producten ook echt biologisch en natuurlijk zijn. Bij het certificaat Nature gaat dit nog verder. Het laat onder andere zien dat de maker zich inzet voor de bescherming van de planeet, voor afvalreductie en duurzame verpakkingen. Ook doet hij niet aan greenwashing en komt hij op voor het welzijn van dieren. A/N/G Skincare tikt alle hokjes aan: het beste voor je huid met aandacht voor de planeet. Biologisch staat voor mij zo voor de puurste ingrediënten en die vind ik het beste voor mijn huid. Als je in een sterrenrestaurant eet, krijg je ook biologische voeding. Door voor clean beauty te kiezen, draag je bij aan verduurzaming van de cosmetica-industrie.”

Waarom is een natuurlijk ­product vaak duurder?­

Danielle van Dijk-Boersma van New Nordic: “Wij vinden het belangrijk om het lichaam te voeden met ingrediënten die natuurlijk zijn en van de hoogste kwaliteit. Daarom kiezen wij altijd voor de beste ­samenstelling van natuurlijke ingrediënten. Dit geldt zowel voor onze beauty- en vitaliteitssupplementen – die het lichaam van binnenuit voeden – als voor onze cosmeticaproducten, zoals de shampoo en conditioner. Vaak zijn deze hoogwaardige, natuurlijke ingrediënten duurder en moeilijker verkrijgbaar dan chemische. Ook kan de bewerking van de ­ingrediënten duurder zijn dan bewerking van niet-natuurlijke ingrediënten. Soms zijn onze producten dan ook duurder dan alternatieven van andere merken, die gebruikmaken van chemische ingrediënten.”

Zijn navulverpakkingen de oplossing voor het plasticprobleem?

Niki Schilling van Rituals: “Een goede verpakking moet de inhoud beschermen, gebruiksgemak geven en geen negatieve invloed hebben op het milieu. Wij maken luxe producten en zijn ons tegelijkertijd bewust van de planeet. Zo willen we onze klanten een goed gevoel geven én goed doen. Dankzij onze eco-chic navulverpakkingen kunnen klanten genieten van mooie, luxe verpakkingen en blijven ze zich tegelijkertijd bewust van hun ecologische voetafdruk.

De producten zijn ontworpen om keer op keer te hergebruiken. Wij hebben navulopties voor bodycrème, gezichtscrème, handzeep, geurstokjes, scheerschuim en autoparfum. In 2021 heeft de ­verkoop van onze navulverpakkingen gezorgd voor een besparing van 492.028 kilo afval. Wij motiveren onze klanten om deze refills te ­kopen en na gebruik correct te recyclen. Bij Rituals zijn we vastbesloten in 2025 ons doel van zero waste ­verpakkingen te halen. Iedere nieuwe verpakking draagt bij aan verlagen van de invloed op het ­milieu. Zo is onze schuimende showergel tegenwoordig ­verpakt in ­gerecycled aluminium. En ondertussen zijn we bezig ons hele in PET-plastic verpakte assortiment om te zetten naar gerecycled PET.”

Kan je huid verslaafd raken aan synthetische stoffen?

Jetske Ultee van Uncover Skincare: “Als je het idee hebt dat je verslaafd bent aan ­bijvoorbeeld lippenbalsem of crème, dan kan dat zeker komen door de ingrediënten in het product. Maar het heeft helemaal niks te ­maken met of deze stoffen synthetisch of ­natuurlijk zijn. Het kan wel liggen aan ingrediënten die (zonder dat je het echt doorhebt) de huid irriteren, waardoor je nooit van die droge huid afkomt en je het gevoel hebt dat je maar moet blijven smeren. Boosdoeners zijn vaak menthol, ­eucalyptus, aroma’s, kleurstoffen en geurstoffen. Eigenlijk geldt dat je alle producten met een smaakje of een geurtje, hoe leuk en ­lekker ook, beter kunt laten staan.”

Styling: Ilona Jongepier | Fotografie: Dana van Leeuwen, Viktorija Anisko, Yvette Kulkens, Ana Lui Photography, Dr. Jetske Ultee, NCV, Anh Kiet Duong, Sasha Lara, Paulien van Beusekom