Grensoverschrijdend gedrag is – helaas – van alle tijden en daarom iets waar we het over moeten blijven hebben. Als les voor daders, als steun voor slachtoffers, en omdat victim blaming écht moet stoppen. In deze wekelijkse rubriek delen lezeressen hun ervaringen met grensoverschrijdende situaties waarin ze verstijfden of (onterecht) zichzelf iets kwalijk namen. Deze week Claire (28), die zich schuldig voelde nadat ze werd verkracht.
“Vriendinnen van me gingen samenwonen en hielden hun ovulatie bij. Ik kwam net pas een beetje los en wilde avontuur. Dat vond ik een paar zomers geleden door op een Grieks eiland in de horeca te gaan werken. Mijn weken bestonden uit zes dagen werken en één op stap. En daar was die knappe surfer met zijn wilde blonde haren. We kletsten urenlang en voor ik het wist stonden we te zoenen. Ach, het was een zwoele zomeravond, ik voelde me losjes en het was fijn. Ik had het nooit gedaan als ik had geweten dat hij dat als een uitnodiging voor meer beschouwde.
Hij zette me klem in de wc
Kort na de zoen moest ik naar het toilet. Op de trap naar de wc voelde ik mijn hoofd lichtjes tollen. Ik had toch meer drankjes op dan ik dacht. Ik was alleen in de toiletten, maar niet veel later zag ik onder de wc-deur door mannenschoenen de toiletruimte betreden. ‘Wat doe je hier? De mannen-wc is links’, zei ik zo nonchalant mogelijk toen ik uit het wc-hokje kwam. ‘Ik kom hier voor jou’, antwoordde de man met wie ik zojuist had gekust. Wat hij daarmee precies bedoelde, drong nog niet door tot mijn aangeschoten hoofd. Ik registreerde alleen dat hij me vastpakte en in een wc-hokje duwde. Ik reageerde amper toen hij me ruig tegen het toilet zette, de deur achter zich sloot en deze blokkeerde met zijn rug. Achteraf heb ik vaak gedacht dat ik hem daar had moeten stoppen. Ik had moeten roepen dat ik niets van hem wilde en dat hij me moest laten gaan. Het ging zo snel, ik voelde me zo wazig, en ik deed niets. Als door de ogen van een toeschouwer zag ik hoe hij mijn jurkje optilde en zich onbeschermd bij me naar binnen drong. Nog geen twintig seconden later liep hij het toilethokje uit. Alsof het - ík - niets was.
Ik was toch niet verkracht?
De rest van mijn tijd in Griekenland kwam ik hem nog regelmatig tegen. Het woord ‘verkracht’ kwam geen seconde in me op. Ik had toch zélf met hem gezoend? Ik had geflirt, hem niet weggeduwd toen hij de wc binnenkwam. Alles wat hij deed, had ik toegestaan. Het was mijn eigen schuld. Alleen: als ik dit zelf had gedaan en gewild, waarom kreeg ik dan steeds zo’n buikpijn als ik hem zag? Waarom werd ik misselijk als ik aan die nacht dacht? En waarom moest ik huilen, die keer dat hij naar me wees en tegen een vriend zei dat hij seks met me had gehad?
Hoe meer ik met vriendinnen praatte over het voorval en hoe meer ik er zelf over nadacht, hoe duidelijker het voor me werd: seks is iets wat van twee kanten komt. Iemand klemzetten in een toilethokje en jezelf naar binnen dringen heeft daar niets mee te maken. Daarbij was ik dronken, dat wist hij dondersgoed. Dat ik hem zoende en niet van me afduwde, betekende niet dat ik wilde wat hij met me deed. En als hij dat wel dacht, had hij dat aan me moeten vragen.
Het was niet mijn fout
Het is makkelijk om die gedachten rationeel op een rijtje te zetten, maar ze geloven en voelen is een ander verhaal. Eenmaal terug in Nederland maakte ik nog een aantal van dit soort situaties mee. Meer en meer twijfelde ik aan mezelf: was het toch allemaal mijn fout dat mannen mijn grenzen continu overschreden? Dankzij therapie leerde ik dat dat niet zo was. Ook leerde ik mijn eigen grenzen kennen en nee zeggen. Het duurde jaren voordat ik dat onder de knie had.
Nog steeds proberen mensen zich wel eens aan me op te dringen. Ook al weet ik nu wat ik moet doen, het is nog niet altijd makkelijk. Wel weet ik inmiddels dat ik het mezelf niet kwalijk hoef te nemen als iemand over mijn grenzen gaat. Vaak zegt het meer over de ander. Ik hoop maar dat de nieuwe generatie jongens beter opgevoed is, thuis leert dat vrouwen evenveel waard zijn als mannen en dat je altijd moet vragen of iemand hetzelfde wil als jij.
Je mag altijd van gedachten veranderen
Wat ik heb geleerd van deze ervaring is vooral dat het altijd oké is om nee te zeggen. Ook als je eerst met iemand hebt gezoend, als je een avond lang met iemand hebt geflirt, als je met iemand in een wc staat of al met iemand in bed ligt. Het maakt niet uit welke signalen je hebt gegeven en hoe ver je bent gegaan: als je besluit dat je niet verder wil, dan mag dat. Jammer voor die man. Of vrouw.”
