De familie van Sureyya (38) leeft op straat na de aardbeving in Turkije: “Het is koud en er is geen eten”

Veel Turkse Nederlanders maken zich zorgen om hun dierbaren in Turkije. Ook Sureyya (38), wiens 85-jarige opa, tantes en nichtjes nu op straat leven. “Er is nog geen eten en drinken.”

“Waarom is de familiegroepsapp zo druk op dit tijdstip?, vroeg ik me af toen ik maandagnacht wakker werd. ‘Gaat het goed met jullie?, was het eerste bericht dat mijn nicht die nacht had gestuurd. ‘Ik haal opa op nu het nog kan’, stuurde mijn neef niet veel later. Ik zat direct rechtop in bed en belde in paniek mijn andere nicht. Wat was er in hemelsnaam aan de hand? Toen ze opnam hoorde ik haar alleen maar huilen en huilen.

Aardbeving in Turkije

Het klinkt gek, maar ik was blij. Blij om überhaupt een stem te horen, nadat ik hoorde van de aardbeving in Turkije. Blij om te horen dat mijn directe familieleden in Gaziantep ongeschonden waren, hoewel zij zich bij het epicentrum van een enorme aardbeving bevonden. Kort daarna kwam ander nieuws binnen: vrienden die het niet hadden overleefd, kennissen die onder het puin lagen. En nu, vier dagen later, lijkt de stroom aan slecht nieuws maar niet te stoppen. Ik hoor over kinderen die zijn doodgevroren, over mijn familieleden die op straat leven en daarnaast de continue vloed aan overlijdensberichten.

Van het balkon gesprongen

Ik huiverde bij het verhaal van mijn aangetrouwde oom die tijdens de aardbeving van het balkon sprong, vlak voordat zijn flatgebouw instortte. Hij was zo in paniek dat hij vluchtte zonder zijn vrouw en kinderen uit bed te halen. Hij verloor zijn been door de sprong en overleefde, maar zijn vrouw en kinderen overleden kort daarna onder het puin. Wat is het waard om te leven als je voor altijd met die gedachte door moet? En hoe bang moet je zijn om zo’n beslissing te nemen?

Mijn familie leeft op straat

De realiteit dringt amper tot me door. Ik probeer te praten met mijn ouders, voor zover dat lukt. Soms moet ik uit het niets heel hard huilen. Dan denk ik even aan al die kinderen daar en aan mijn eigen dochter hier. Dan knuffel ik mijn ouders, die gelukkig veilig hier in Nederland zijn. Warm, met onderdak en met voldoende eten. Want ook al hoort mijn directe familie niet bij de 19.000 doden die zijn gevallen door de aardbeving, het gaat niet goed met ze. Hun huizen zijn beschadigd en ze leven, net als miljoenen anderen, op straat. Het is daar ijskoud. Gas en elektriciteit zijn bijna overal afgesloten om branden te voorkomen. In een paar opvangcentra staan generatoren die wat warmte bieden. Binnen schuilen durft bijna niemand, want wat als er nog een aardbeving komt en alles instort?

Leven in hun auto

Ieder weekend komen mensen in Gaziantep samen in parken om daar te eten. Een deel van mijn familie leeft nu in zo’n park in hun auto, met tientallen andere families. Met hun auto’s dichtbij elkaar houden ze zichzelf en elkaar warm. Mijn nicht heeft eergisteren een flesje water gevonden, waarmee ze zichzelf en haar kind in leven houdt. De winkels en bakkerijen zijn dicht. Er is nog geen eten, geen drinken. Dat ook mijn opa van 85 en mijn nichtjes dat moeten meemaken, baart me zorgen. En hoe zit het met al die mensen die nog onder het puin liggen? Mijn vader is veertig jaar lang ambulancebroeder geweest. Hij weet precies hoe lang iemand overleeft onder de brokstukken in deze weersomstandigheden. ‘Dat kan niet meer’, zegt hij de afgelopen dagen steeds, om vervolgens weg te lopen en lang weg te blijven. Hij zou nooit huilen waar mijn moeder en ik bij zijn, maar ik ken hem langer dan vandaag.

Geldinzameling voor hulp

Hulp is onderweg, maar de wegen in Turkije zijn op veel plekken onbegaanbaar. Er zitten geen scheuren in, het zijn eerder aardschijven die over elkaar heen liggen. Het kan eeuwig duren voordat er tijd en geld is om dat op te lossen. Hoe hulp en goederen tot die tijd de slachtoffers moeten bereiken? Ik heb geen idee. Ik wil zo graag helpen. Íéts doen. Net zoals mijn vrienden in Turkije die poncho’s naaien van fleecedekens. Of zoals de mensen die in Turkije voedsel en spullen uitdelen. Ik ben daar echter niet, ik ben hier. En dat voelt zo ongelooflijk machteloos. Ik kan niemands hand vasthouden, niemand warmhouden en niemand helpen met zoeken naar overlevenden. Het enige wat ik kan doen is mijn familie de hele dag bellen, ze zeggen dat het goedkomt. En geld inzamelen, zoals ik nu doe met een crowdfunding. Mijn doel is om 10.000 euro binnen te halen. Dat moet zo snel mogelijk, want ik ken de realiteit bij wereldrampen: een paar dagen lang wil iedereen doneren en steun bieden en daarna zakt de nood om te helpen weer weg. Ik hoop dat ik snel het bedrag binnen heb, zodat ik met mijn directe contacten in Turkije kan kijken hoe we het geld het beste kunnen inzetten, zodat iedere cent goed terechtkomt.

Het leven gaat niet door

Er is geen manier om mijn hoofd uit te zetten. Om te doen alsof het leven hier gewoon doorgaat. Alles staat stil. Ik kan amper leuke dingen doen. Gister haalde een vriendin me op. ‘We gaan naar buiten, de zon schijnt’, zei ze. Heel even voelde ik die warmte, maar daaronder voel ik het ijskoude schuldgevoel over het feit dat ik hier ben. Dat ik onderdak heb, warmte, dat ik een broodje kan eten en met een vriendin een coffee to go kan halen. Het is zo veel waard, en tegelijkertijd zo weinig. Het enige dat telt is dat mijn familie en alle andere slachtoffers in Turkije hulp van ons krijgen.”