Erik van der Hoff werd in 14 maanden tijd vader én opa: “Als ze over achttien jaar samen in de kroeg zitten, gelooft niemand dat daar een tante met haar nichtje zit”

“Alles mag, niets moet. Dat was zo’n beetje de fase waarin ik zat: mijn drie kinderen waren volwassen, met hun eigen leven. Mijn dochter Sascha woont zelfs in Israël. Ik had een beetje last van het empty nest-gevoel, maar tegelijkertijd kon ik ineens weer gaan en staan waar ik wilde. Heerlijk voor een vlinder als ik. Maar sinds onze dochter Rifka er is, heb ik toch weer een nestje om rekening mee te houden.”

“Ik hoor mezelf nog stamelen: ‘Eh jongens, ik ben verliefd en... ze is jong’”

Is dat wennen?

“Eerst wel. Ik bleef bijvoorbeeld stug leuke reisbestemmingen uit krantjes scheuren, terwijl het nog zeker vijftien jaar duurt voordat we daar weer aan toekomen! Ook in praktisch opzicht is het aanpassen: voor de komst van Rifka was ik vijf avonden in de week weg voor mijn werk, nu is dat maximaal twee. Mijn vriendin Maartje maakt ook televisie en heeft als freelance regisseur een wisselend werkschema. Nu met de coronacrisis is dat natuurlijk even anders, maar normaal gesproken kan het zomaar voorkomen dat ze last minute in het weekend opnames heeft. Dat betekent: strak regelen. Toch maakt het hernieuwde vaderschap me evenwichtiger: ik leef gezonder, sport meer, drink minder en ga op tijd naar bed – anders trek ik het allemaal niet, haha. Gelukkig neemt Maartje de meeste ochtenden voor haar rekening.”

Je ontmoette Maartje in 2014. Waar viel je op?

“Op haar rust en humor. Tijdens ons allereerste gesprek lachten we ons kapot, maar gingen we ook direct de diepte in. Het was absoluut niet mijn wens om verliefd te worden op een jongere vrouw. Toen ik na mijn scheiding weer ging daten, zei mijn oudste zoon Boris, toen 23: ‘Alles leuk en aardig, als je maar niet met een jonge griet terugkomt en over een tweede leg begint’. ‘Nee joh’, zei ik. Een vrouw van mijn eigen leeftijd, met kinderen, dat vond ik het meest logisch. Maar goed, daar was Maartje – zeventien jaar jonger.”

Hoe reageerden je kinderen?

“Ik hoor mezelf nog stamelen: ‘Eh jongens, ik ben verliefd en... ze is jong’. Gelukkig waren ze opgelucht en allang blij dat Maartje geen twintiger meer was. Het feit dat mijn kinderen volwassen zijn en hun eigen portie liefdesverdriet en -perikelen al hebben gehad, werkte waarschijnlijk in ons voordeel. Ze zagen hoe ik opbloeide met Maartje, en hoe ik eraan toe was toen het uitging.”

Waarom ging het uit?

“Tijdens ons eerste gesprek wisten we al dat onze liefde onmogelijk was: Maartje had een kinderwens en ik wilde absoluut geen kind meer. Een baby is natuurlijk méér dan het beeld van twee schattige spekbeentjes. Een kind krijgen is prachtig, maar die tijd lag achter me: ik had al drie kinderen, het was goed zo. Toch werden we verliefd. Misschien hoopte Maartje dat ik zou bijdraaien, maar dat was niet zo. Achteraf gezien maakte die strijd, dat onmogelijke, onze relatie nog spannender, intenser, hechter. Maar ja, tegelijkertijd was het de reden dat het uitging. We deden ons best om ons leven weer op te pakken zonder elkaar, door bijvoorbeeld met anderen te daten. Toch lukte het ons niet om van elkaar los te komen.”

Hoe kwam je daarachter?

“Aan het begin van 2018, Maartje was net terug van een vakantie in Mexico, vroeg ik of ze zin had in een wandeling. Tijdens die winterwandeling floepte ik eruit hoezeer ik haar miste. Ik schrok er zelf van. Maartje voelde hetzelfde, maar zei ook: ‘Je weet wel wat dan de consequentie is, hè?’ Op dat moment wist ik diep van binnen: we gaan ervoor. Je kunt niet je hele leven blijven twijfelen. Ineens realiseerde ik me dat de liefde met Maartje zó goed voelde dat er, gedurende al die jaren, bij mij toch ruimte was ontstaan om samen voor een kind te gaan. Alle spanning en keuzestress vielen in één klap weg. En nu de beslissing eindelijk was genomen, konden we ons eraan overgeven. Wat een bevrijding.”

Wat vonden je kinderen ervan?

“Boris, Sascha en Igor wisten dat een relatie met Maartje betekende dat er waarschijnlijk nog een baby zou komen. Natuurlijk vonden ze dat een maf idee, maar ze zeiden: ‘Pap, jouw geluk gaat voor’. Ze steunden me en beschouwen Rifka écht als hun zusje. Dat is prachtig om te zien. Die liefde is wederzijds, want Rifka staat thuis geregeld naar hun foto’s te wijzen en hun namen te roepen – of iets wat erop lijkt.”

“Fantastisch om straks met die twee meisjes op pad te gaan”

Was je leeftijd een extra hindernis om opnieuw vader te worden?

“Tja, je kunt je afvragen hoe leuk het voor een kind van tien is om straks een pa van vijfenzestig te hebben. Wat dat betreft ben ik blij dat we een meisje kregen, want ik ben niet meer die jonge, onvermoeibare vader die urenlang voetbalt. Maar samen knutselen, fröbelen, puzzelen en pannenkoeken bakken, zó’n vader kan ik nog wel zijn. Het valt me nu pas op hoeveel stellen er zijn met een groot leeftijdsverschil of gezinnen met een ‘oudere’ vader. Pas als je er specifiek op let, zie je ze. Grappig hoe dat werkt. Dan zitten Maartje en ik in het Vondelpark te smoezen: ‘Hm, zou dat haar opa of haar vader zijn?’ Overigens leer ik nog steeds nieuwe dingen, ondanks dat ik het al drie keer heb gedaan. Slaaptraining bijvoorbeeld, ik had er nooit van gehoord. Vroeger las ik een verhaaltje voor het slapengaan en klaar, nu zit ik elke avond braaf alle knuffelberen een goede nacht te wensen, haha.”

Smaakt het naar meer?

“Nou, laat ik het zo zeggen: ik kom uit een gezin van vier en heb nu zelf ook vier kinderen, dus het is precies goed zo. Ik geniet nu volop van Rifka!”

En inmiddels ben je nog opa ook.

“Geweldig. Als Rifka en mijn kleindochter Flora over achttien jaar samen in de kroeg zitten, zal niemand geloven dat daar een tante met haar nichtje zit. Boris en ik vinden het vooral heel grappig. Het lijkt me fantastisch om straks met die twee meisjes op pad te gaan. Lekker naar het theater, poffertjes eten. Voor de buitenwereld ben ik dan gewoon een opa met z’n twee kleinkinderen. Opa... ja. Op 30 oktober 2021 is het uitgtestelde jubileumoptreden van Roberto Jacketti & The Scooters. Eenenveertig jaar geleden stonden er vijf scholiertjes met wilde kapsels op het podium, nu staan er – als het doorgaat – vijf grijze duiven, van wie er drie opa zijn. Ongelooflijk! En toch hebben we er onverminderd veel plezier in!”

Over grote veranderingen gesproken: je vertrok in 2019 bij BlazHoffski, het productiebedrijf dat je oprichtte met Dan Blazer. Waarom?

“Ik moest dit doen – al was het absoluut geen makkelijke beslissing. BlazHoffski is een geweldig bedrijf waar ik met gemak tot mijn vijfenzestigste had kunnen blijven, maar ik weet ook: nu kan ik ook nog andere dingen doen. En ik wil niet op mijn tachtigste denken: had ik nog maar dit of dat... Dus ja, dan kun je maar één ding doen: springen en erop vertrouwen dat je goed terechtkomt. Tot nu toe heb ik nergens spijt van in mijn leven. Er zijn dingen mislukt, maar ik heb ze wél geprobeerd. Mijn hoofd barst van de nieuwe ideeën en plannen, van televisie maken, presenteren en tekenfilms inspreken tot een experiment met chocola, een boek schrijven en het uitrollen van Brouwerij Leeghwater, de bierbrouwerij die ik een paar jaar geleden met een vriend van mijn oudste zoon begon. Mijn ‘probleem’ is dat ik álles leuk vind, dus het is behoorlijk druk in mijn hoofd.”

Is er nog wel ruimte voor Rifka?

“Zeker! Rifka was juist een belangrijke reden om te stoppen bij BlazHoffski. Het geeft rust om ’s avonds vaker thuis te zijn, bovendien kan ik op deze manier mijn tijd met Rifka goed bewaken: de maandag is onze dag. Samen op de fiets naar het park, beetje scheppen in de zandbak, koffietje erbij. Ik zit niet makkelijk stil, dus zo’n maandag is een goede oefening voor me. Bijna meditatief. Dingen die me te binnen schieten of die ik niet moet vergeten, schrijf ik op in een notitieboekje en handel ik ’s avonds af. Ik focus me op Rifka. Een paar jaar terug zat ik, met een drukke baan en tig nevenactiviteiten, tegen een burn-out aan. Ik ben toen rigoureus minder gaan werken en me meer gaan focussen. Spannend en eng, maar het bracht me veel nieuwe dingen. Daar hoop ik nu ook op: dat er, terwijl ik in alle rust zandkastelen en blokkentorens bouw, ineens allerlei kwartjes gaan vallen.”

“Ik leer nog steeds nieuwe dingen, ondanks dat ik het al drie keer heb gedaan”

Ben je een andere vader dan 30 jaar geleden?

“Ik ben bewuster. 30 jaar geleden deed ik de kinderen ‘erbij’ – al klinkt dat onaardiger dan bedoeld. Ik had er nog zo veel ambities naast. Ik was jong, alles was nieuw, ik dook overal op: ik zat in de ouderraad van school, organiseerde Koninginnedag in het dorp, regelde de Sinterklaasintocht. Ik vlinderde van het een naar het ander. Mijn ex-vrouw Daniëlle was een totaal ander type. En terwijl ik doordenderde, dacht Daniëlle op een gegeven moment waarschijnlijk: laat maar gaan. Ik merkte niet eens dat we steeds meer langs elkaar heen leefden. Nu ben ik alerter. Ik weet dat je elkaar meer moet volgen en aanvoelen. Daarbij trapt Maartje af en toe op de rem door te vragen: zeg, wat ben je allemaal aan het doen? Door haar denk ik beter na. Ook praten we eventuele onvrede direct uit. Ik heb zelf nogal de neiging om irritaties te laten sudderen en omdat mijn ex dat ook deed, was het altijd wachten op die enorme uitbarsting eens in de zoveel tijd. Bij Maartje krijg ik daar de kans niet voor: we gaan niet naar bed voordat alles is opgehelderd. Ik durf te zeggen dat ik door Maartje beter in balans ben.”

Je was 27 jaar getrouwd met Daniëlle, hoe is het contact met haar nu?

“Goed. Gedurende de scheiding zijn we in therapie geweest om te begrijpen waar we elkaar zijn kwijtgeraakt, en waarom het niet meer goed zou komen. Echt praten. Dat hadden we misschien een paar jaar eerder moeten doen, grapte Daniëlle nog. Maar het was niet meer te lijmen. Helaas. Het leven loopt soms anders. Ik vond het wel heel vervelend dat de roddelbladen berichtten dat ik Daniëlle zou hebben verlaten voor een jongere vrouw. Dat was niet zo, ik woonde al op mezelf toen ik Maartje ontmoette. Daniëlle is en blijft een lieve vrouw en goede moeder. Ik hoop dat het in de toekomst mogelijk is om iedereen samen te krijgen op alle verjaardagen: mijn kinderen, Maartje, Daniëlle. Zover is het nog niet, maar het is wel mijn ideaalbeeld. Samen blijven we natuurlijk de ouders van drie fantastische kinderen.”

Eens een familieman, altijd...

“Absoluut. Het liefst heb ik iedereen bij elkaar. Met mijn drie volwassen kinderen, een dochter en een kleindochter van dezelfde leeftijd beschouw ik ons als een soort modern family. Nu ik niet meer onder een dak woon met mijn oudste kinderen wil ik voorkomen dat de familieband verwatert. Daarom ga ik, als het kan, eens per jaar met hen op reis, zoals naar Moskou, terug naar hun Russische roots (Eriks moeder is Russisch, red.). Even qualitytime met z’n vieren, bijkletsen, praten, samen lachen, heerlijk vind ik dat. Wanneer ik het gelukkigst ben? Met z’n allen in de auto, met Maartje, Rifka en de rest, op weg naar Terschelling, terwijl we samen heel hard Ja zuster, nee zuster zingen.”

Styling: Maartje Bodt. Haar en make-up: Astrid Timmer.

Met dank aan: Babypark Barendrecht. Kleding: The Good People (T-shirt en linnen overhemd), Levi’s (jeans), Dr. Martens (schoenen). Rifka droeg haar eigen kleren.