Jacqueline: “Mijn kracht is dat ik echt goed kan luisteren zonder te oordelen”

Jacqueline Vas Dias (62) is vrijwilliger bij de Luisterlijn.

“De Luisterlijn kent overlappingen met andere hulplijnen. We zijn even vertrouwelijk en anoniem. Het grote verschil is dat wij geen hulpverleners zijn. We hebben een brede kijk op de maatschappij, denken mee als je een probleem hebt, maar we geven geen advies en lossen niets op. Simpelweg een goed gesprek doet al zo veel. Het vermindert de ­spanning of geeft licht aan een dag.”

Zingeving

“Nadat ik een paar jaar in het buitenland had gewoond, zocht ik terug in Nederland naar zingeving. Ik vermaakte me met de kleinkinderen en had genoeg bezigheden, maar ik wilde iets doen waardoor ik mezelf persoonlijk kon ontwikkelen. Dat werd vier jaar geleden vrijwilligerswerk voor de Luisterlijn. Het hoge aantal bellers per dag verbaast me nog steeds. Er is blijkbaar veel behoefte aan een goed gesprek, verbinding. Mensen hebben het druk. Er is nauwelijks tijd voor omzien naar elkaar. Zelfs zij die midden in de maatschappij staan en veel vrienden hebben, kunnen het gevoel hebben dat ze hun verhaal niet kwijt kunnen. Of ze krijgen er automatisch raad en advies bij. Of het probleem wordt gebagatelliseerd: ‘Er zijn wel meer mannen’, of: ‘Morgen schijnt de zon weer.’ Of iemand trekt het verhaal meteen naar zichzelf toe: ‘O ja, dat heb ik ook!’ Niet altijd waar je op zit te wachten. Elk gesprek bij de Luisterlijn is anders. De ene keer belt er een oude heer voor een babbeltje over het weer omdat hij zich eenzaam voelt. De andere keer wil iemand sparren over een nieuwe baan of zijn hart uitstorten na een ruzie met een partner. ’s Nachts bellen er vaak mensen die niet kunnen slapen en ­liggen te piekeren. Zij hebben behoefte aan vriendelijke, opbeurende woorden. Maar er zijn ook vrolijke belletjes van mensen die eindelijk een nieuw huis hebben gevonden en dat met ons willen delen. Ik heb zelfs eens een vrouw gesproken die zo onheus was bejegend bij de tandarts dat ze op weg naar huis haar auto aan de kant had gezet en ons in tranen belde voor wat steun.”

Eigen oplossing

“Elke dienst is voor mij een reis, geen idee waar ik uitkom, ik dein mee op de golven van de conversatie. Mijn kracht is dat ik echt goed kan luisteren zonder te oordelen. Ik ben gericht op wat er speelt bij de ander en minder op wat ik daarvan vind. Maar als een onderwerp me echt niet ligt, vertel ik dat ook. We mogen authentiek zijn bij de Luisterlijn. Wil iemand heel inhoudelijk over politiek praten, dan haak ik af. Ik informeer eerst of er nog een ander thema is waar hij of zij graag over van gedachten wisselt. Is iemand heel agressief of racistisch, dan zeg ik dat ik het liever over iets anders wil hebben of anders het gesprek beëindig. Heel bijzonder was die keer dat een vrouw belde die net had gehoord dat het kindje in haar buik niet meer leefde. Ze was intens verdrietig, zag dit als haar laatste kans op het moederschap. We hadden een warm gesprek en ik gaf haar mee dat dit kindje bij haar hoorde, ook al zou het stilgeboren worden. Al pratende maakte ze een switch; ze ging direct naar de winkel om spullen voor een gedenkplekje te kopen. Zo mooi. Ze had haar eigen oplossing verzonnen en hing een stuk lichter op. Het ontroert me nog als ik eraan terugdenk. Dit was een mooi voorbeeld van het motto van de Luisterlijn: het is niet iets doen, maar er zijn.”

Verdiepte relaties

“Na afloop van een dienst kan ik gesprekken goed loslaten. Andermans leed wordt niet mijn leed. Dingen raken me wel, maar ik neem ze niet mee naar huis. De beller en ik lopen samen een stuk op en dan scheiden onze wegen zich weer. Wel zijn door mijn werkzaamheden bij de Luisterlijn mijn eigen relaties verdiept en ben ik me bewuster geworden van mezelf. Ik heb afgeleerd gesloten vragen te stellen, bijvoorbeeld bij een ontmoeting op straat. Niet: ‘Alles goed?’, maar: ‘Wat gaat er in je om?’. Heb ik geen tijd, dan zeg ik dat eerlijk: ‘Ik heb even geen ruimte, maar ik praat graag een andere keer met je verder’. Uit ervaring weet ik dat ieder mens de behoefte voelt om echt gezien te worden.”