PREMIUM
Jennifer bevalt in coma van piepkleine Vajén en toch reageert haar lichaam op het kindje
Het beeld is aangrijpend én ontroerend. Pas vijf dagen oud en veel te vroeg geboren wordt Vajén voor het eerst naar haar moeder gebracht. Alleen Jennifer ligt in coma en weet niet dat zij al geboren is. Als Vajén op haar borst ligt, gebeurt iets bijzonders: een traan glipt uit haar gesloten ogen over haar wang. Een wondertje: “Dat was het zeker.”
Voor Jennifer en Bonito Dik is het een heftig jaar geweest. Zoveel dieptepunten, zoveel hartzeer, zo’n enorme rollercoaster van emoties met als bonus een kerngezonde dochter. Toen lagen moeder en dochter ver van elkaar verwijderd allebei op de intensive care, nu zit Vajén kerngezond op haar schoot. “Dat beetje mazzel”, glimlacht Jennifer als ze haar een flesje heeft gegeven, “mochten we wel hebben.”
Bonito (26) doet zo nuchter mogelijk zijn verhaal. Dat hangt aan elkaar van bijna onmogelijke beslissingen en momenten. Jennifer (net 28) luistert veel, corrigeert soms. Nee, háár ‘gewone leven’ is weg, zegt ze. Ze heeft maanden moeten knokken; nog steeds. Want haar hart functioneert niet meer naar behoren. Regelmatig moet ze naar het Erasmus MC voor controle en een plan hoe het verder moet.
Hummeltje van een kilo
Ze zijn nu tien maanden verder. Thuis in Vlaardingen zit het stel - een vlotte jonge vrouw en een stoere man - aan tafel, Vajén er glunderend naast. De kleinste van hun drie kinderen (Joann is 5, Noëlle 3 jaar) is opgewekt. Onder een donkere bos haar kijken nieuwsgierige oogjes rond. Alle slangetjes en buisjes die haar kleine lijfje in het Sophia Kinderziekenhuis in leven hielden, zijn verdwenen.
Als hummeltje van net een kilo moest ze gereanimeerd worden op de afdeling Neonatologie. Bonito, die zijn ernstig zieke vrouw in kritieke toestand op de operatiekamer heeft achtergelaten, staat er beduusd bij. Daar, op 3 februari 2022, begint het verhaal van Vajén; onwetend van wat er om haar heen gebeurt.
Kunstmatige slaap
Net zo onwetend is haar moeder Jennifer, die aan een hart-longmachine ligt en al enkele dagen in een kunstmatige slaap wordt gehouden. Zij heeft geen idee van de strijd die zij op dat moment zelf voert, van de spoedkeizersnede waarmee Vajén ter wereld komt, van de ongekende prestatie die het medisch team om haar heen levert en van de angst en onzekerheid die Bonito, zijn ouders en schoonouders bij vlagen naar de keel grijpt.
Het wordt allemaal vastgelegd door een camera van de EO. “Als ik het niet had overleefd, was het voor Vajén mooi geweest om later te kunnen zien wat er is gebeurd.” Het is het eerste wat Jennifer vertelt. Bonito heeft dan al kort uitgelegd wat er vooraf ging. “Ik werd gebeld dat ik beter naar het ziekenhuis kon komen. ‘Het gaat heel slecht met uw vrouw’, zeiden ze. Dat was de nacht van 2 februari.”
Wel of niet overleven
In het Erasmus krijgt hij te horen dat Jennifer kampt met hartfalen. “Zit je in de wachtkamer met de vraag of Jen het wel of niet gaat overleven. Dan komt de arts binnen: ‘De kans is klein dat uw vrouw het gaat redden. Haar toestand is instabiel en kritiek. En ze heeft weeën. Bereid u zich er maar op voor dat uw dochter wordt geboren’.”
De baby wil eruit, vertellen de artsen, ook al ligt haar moeder in coma. In shock lopen ze naar de operatiekamer, als Bonito op de gang wordt aangeschoten door een camerateam. “Dat was een gek moment. Je zag ook wel dat zij het er moeilijk mee hadden om te vragen.” Uiteindelijk stemt hij in dat ze mogen filmen, onder de voorwaarde dat Jennifer later bepaalt of ze het beeldmateriaal mogen gebruiken.
Twee grote artsenvingers
Zo kan heel Nederland in het tv-programma Handen aan de Couveuse van de EO meekijken hoe Vajén ter wereld komt en hoe even later twee grote artsenvingers op het minieme borstje drukken en haar reanimeren. “Eén twee drie, blaas. Eén twee drie, blaas...” Dan komt langzaam haar ademhaling op gang.
Het beneemt je als kijker de adem. Hoe beleef en overleef je dat dan als vader, in de wetenschap dat even verderop in de operatiekamer wordt gevochten voor het leven van de moeder, die thuis ook nog twee kleuters heeft. Hij moest, zegt hij slechts, vooral sterk blijven.
Is het corona?
Het verhaal van Jennifers zwangerschap begint zeven maanden eerder. Eind januari krijgt ze corona en gaat het ineens veel slechter. “Het had niks met corona te maken”, zegt Jennifer. “Het was de combinatie van zwangerschap met een hartprobleem. Dat bleek aangeboren, maar openbaarde zich nu ineens.”
Op 26 januari laat ze zich onderzoeken, nadat ze bloed had gegeven. “Ik dacht: ik ben zo weer thuis, maar aan het eind van de middag werd ik met spoed in een ambulance naar het Erasmus MC gebracht.” Jennifer krijgt paniekaanvallen, is bang dat ze doodgaat. “Er volgden alleen maar meer complicaties”, zegt Bonito. “De ene na de andere.”
Plots zijn er weeën
Jennifer wordt in een kunstmatige slaap gebracht. Enkele dagen later komen plots weeën op gang, ze is dan nog geen 28 weken zwanger. De kamer vol specialisten en OK-verpleegkundigen van het toonaangevende Erasmus MC maken voor het eerst in hun leven mee dat hun patiënt in coma en aan de hart-longmachine ligt en plots op het punt van bevallen staat.
Als Vajén na haar geboorte ook nog gereanimeerd moet worden, zakt Bonito, die tot dan prima weet te verbergen dat zijn wereld volledig op zijn kop staat, even in een stoel. “Dat was wel het heftigste moment”, bekent hij nu. “Ik besefte pas halverwege wat ze aan het doen waren.”
“Ik vond het het heftigste om te zien hoe mijn familie reageert”, zegt Jennifer over de beelden die ze pas maanden later te zien krijgt.
Een klein wonder
Het is niet de eerste keer dat zij hun verhaal doen - wel voor de krant, maar in de voorbije maanden hebben ze familie, vrienden en Jan en alleman die de uitzending zagen, verteld wat hen is overkomen. Daardoor is het gemakkelijker voor ze geworden uit te leggen wat hen is overkomen.
Was de reanimatie adembenemend, vijf dagen later mag iedereen getuige zijn van een klein wonder. Gewoon in een Rotterdamse ziekenhuiskamer, onder de ogen van familie en verpleegkundigen en de EO-camera. Moeder en kind zijn tot dan nog niet bij elkaar geweest.
Dochter ontmoet moeder
Het gaat zelfs zo slecht met Jennifer dat de kinderartsen aandringen op een momentje samen. Ze vinden het van kapitaal belang dat moeder en dochter elkaar even ‘voelen’, zelfs al ligt Jennifer in coma. “Dit zou misschien het laatste moment zijn dat je als gezinnetje bij elkaar bent”, blikt Bonito terug.
Net voor het zover is, krijgt hij te horen dat het nu wel erg slecht gaat met zijn vrouw. Toch zetten de kinderartsen door. Dan, nadat Vajén voorzichtig op de borst en het hart van haar moeder is gelegd, gebeurt het onmogelijke. Jennifer, nog in een kunstmatige slaap, reageert. Uit haar oog ontsnapt een traan. En dan nog een.
“Ik schrok ervan. Al die dagen kreeg je het gevoel tegen een wassen beeld te praten. Als wij er kwamen, was er nooit een reactie. En dan ineens... Dan zie je emotie. De monitoren sloegen op hol”, herinnert Bonito zich. “Vanaf dat moment ging het steeds beter met Jen.”
Knuffels van de dochters
Hij vertelt over de knuffels van dochters Joann en Noëlle, waarop ze ook reageert. “Maar ik wist van niks”, bekent Jennifer. Dat doet haar pijn. Pas vier weken later ziet ze Vajén met eigen ogen, maar dan moet het gevoel nog groeien dat dit haar dochter is en zij haar moeder.
Bonito: “Het gaat niet zoals in een film. Dat je uit coma komt en hup, wakker en helder bent. Dat duurt wel even.” Jennifer: “Het was allemaal zo vreemd. Ja sorry, ik ben vooral blij dat ik er nog ben.” Haar man drukt het wat plastischer uit: “Ze ziet er goed uit. Maar als je een hart hebt dat je kunt vergelijken met een 90-jarige, dan is het lastig.”
Een normaal leven?
Voor hem is het normale leven weer op gang gekomen. Bonito werkt in het transportbedrijf van zijn oom, gaat weer vissen of sleutelen aan auto’s. Jennifer doet haar best er te zijn als moeder. “Je hebt geen keus. Je kunt niet zeggen: vandaag geen eten of ik breng je niet naar school. Ik heb absoluut niet het gevoel dat het gewone leven doorgaat. Niet voor mij.” Doet Vajén het goed, moet moeder Jennifer om de haverklap naar het ziekenhuis. “Ik slik zoveel medicijnen voor mijn hart. Zonder zou ik hier niet zitten. Misschien moeten we kijken voor een donorhart.”
Wonder of wetenschap?
Het is uitzonderlijk. En het is indrukkend, als een moeder in diepe coma zomaar emoties toont, wanneer haar baby bij haar op de borst ligt. Toch zal Irwin Reiss, hoofd van de afdeling Neonatologie van het Erasmus MC (waar veel te vroeg geboren baby’s worden verpleegd), het woord ‘wondertje’ niet in de mond nemen.
“Het is zeker indrukwekkend om te zien”, erkent hij, om er direct bij uit te leggen dat juist huid-op-huidcontact van doorslaggevend belang is. “Voor een kind, maar ook voor de moeder.” Daarom, zegt hij, werd er zo door zijn collega’s van Neonatologie op aangedrongen om Vajén bij haar moeder te brengen, ook al was de toestand van Jennifer op dat moment kritiek.
Door het huidcontact komen er hormonen vrij, zelfs als iemand in kunstmatige slaap wordt gehouden. Dat doet de natuur nu eenmaal. Daarbij wijst Reiss bovenal op oxytocine, in de volksmond ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd. Tijdens een zwangerschap helpt het onder meer bij het versterken van de band tussen moeder en kind, bij het opwekken van de bevalling en bij het op gang brengen van de borstvoeding .
Reiss, die al 30 jaar met te vroeg geboren kinderen werkt: “Het zorgt ervoor dat moeders reageren op hun kind. We weten niet of het bij Jennifer om gelukstranen ging of wat anders. Het kan ook gebeuren dat de hartslag verandert of dat de moeder een beweging maakt. Ik heb dat wel vaker meegemaakt. Dat ze reageerde verbaasde mij dus niet.”
Bron: AD
