Grensoverschrijdend gedrag is – helaas – van alle tijden en daarom iets waar we het over moeten blijven hebben. Als les voor daders, als steun voor slachtoffers, en omdat victim blaming écht moet stoppen. In deze wekelijkse rubriek delen lezeressen hun ervaringen met grensoverschrijdende situaties, waarin ze verstijfden of (onterecht) zichzelf iets kwalijk namen. Deze week Louise (50), die werd verkracht door haar collega.
“Egbert was mijn maatje op de werkvloer, de man met wie ik al jaren nauw in de reclamewereld samenwerkte en met wie ik in coronatijd toch iedere woensdag op kantoor mocht werken. Daar met z’n tweeën in het gebouw, werden onze gesprekken persoonlijker en werd onze band dieper. Hij vertelde dat zijn relatie stroef liep, ik deelde openhartiger dan ooit hoe zwaar mijn mans depressie me viel. Hij zei dat hij me mooi vond. Ik lachte de lieve woorden en mijn ongemak weg. Het was onschuldig, toch?
Ik vertelde Egbert persoonlijke dingen
Omdat ik met mijn eerste vriendje trouwde en jong kinderen kreeg, waren uitgaan en mannen nooit een onderdeel van mijn leven geweest. Ik had geen idee waar normaal sociaal contact eindigde en flirten begon. Was het normaal dat Egbert tegen me zei dat hij me zo’n leuke vrouw vond? Dat hij steeds meer met me praatte over seks? Natuurlijk niet, denk ik nu, twee jaar later. Maar destijds had ik niet door dat Egberts ogenschijnlijke onbevangenheid ook een manier zou kunnen zijn om mij te manipuleren. Als Egbert vertelde over zijn seksleven of vroeg naar het mijne, kwam hij zo onschuldig, nonchalant en oprecht geïnteresseerd over dat ik vaak veel meer vertelde dan ik van plan was. Ach, dacht ik als ik me onderweg naar huis toch gek voelde over onze openhartige gesprekken, Egbert is meer dan een collega: een vriend! Met vriendinnen bespreek ik dit soort dingen toch ook? In een van onze openhartige gesprekken, vertelde Egbert dat hij meer van me wilde dan alleen vriendschap. ‘Ik vind je heel lief, maar wil alleen collega’s zijn’, vertelde ik hem. ‘Vanwege een misbruikverleden vind ik het moeilijk om mijn grenzen aan te geven. Dus wil je voorzichtig met me zijn en niets proberen?’ voegde ik eraan toe. Egbert reageerde heel begripvol. Hij zei zelfs dat hij het zo knap van me vond dat ik dit vertelde en hoe dankbaar hij was dat ik dit met hem wilde delen.
Was ik toen maar naar een vertrouwenspersoon gegaan
Was het allemaal een manier om me in te palmen? Was ik te naïef om dat in te zien? Achteraf heb ik zo vaak gedacht dat ik tóén naar een vertrouwenspersoon had moeten stappen om te zeggen dat mijn collega een oogje op me had. Maar ik deed niets. Ook niet toen Egbert me bij de kerstborrel een wel heel lange, betekenisvolle knuffel gaf. Ik zei alleen dat ik daar niet van gediend was. En Egbert? Die applaudisseerde voor me en zei hoe knap hij het vond dat ik mijn grenzen aangaf.
Mijn collega verkrachtte me
Die ene ochtend was ik wederom blij om Egbert op kantoor te zien. Ik keek er altijd naar uit om samen te werken. We sloten zoals gewoonlijk de voordeur van het pand omdat er verder niemand op kantoor zou komen die dag. Daarna namen we plaats aan onze bureaus. Niets was anders dan anders, niets wees erop dat Egbert kwaad in de zin had. Maar toen ik even later met een klant telefoneerde - mijn gezicht naar de muur, mijn rug naar Egbert gekeerd - veranderde alles. Plotseling voelde ik twee handen die me van achter hardhandig beetpakten. Mijn adem stokte en mijn hoofd sloeg op hol. Wat er gebeurde, drong niet tot me door. Schreeuwen, slaan of schoppen: het kwam niet eens in me op. Zakelijk rondde ik mijn telefoontje af, terwijl Egbert me in zijn greep hield. Wat daarna gebeurde, is een waas. Hij draaide me om, kleedde me half uit en drong bij me naar binnen. Verwarring en angst verstarden me zo, dat ik niet anders kon dan in stilte meewerken.
De rest van de werkdag praatten we er niet meer over. Verdoofd heb ik mijn werk afgemaakt en reed ik even later naar huis. Daar speelde ik mooi weer tegen mijn man, terwijl ik de woorden zocht om hem te vertellen wat er was gebeurd. Hoe moest ik hem zeggen dat ik seks had gehad met de collega waar hij al maanden jaloers op was? Wat ís seks eigenlijk als één van de twee bevriest? Had ik het zelf uitgelokt door close met Egbert te worden? Wilde ik dit ook? Maar waarom vertelden de blauwe plekken op mijn lichaam me dan een ander verhaal?
Ik was zelden somber, maar de dagen na het incident sleepte ik mezelf door het huis. Voor het eerst dacht ik aan hoe het zou zijn om dood te gaan. Het leek me gek genoeg niet eens heel erg. En daar schrok ik van. Op zoek naar hulp en antwoorden besloot ik te chatten met iemand van Centrum Seksueel Geweld. ‘Volgens mij ben ik verkracht’, typte ik in de chatbalk. Pas toen ik dat woord zwart-op-wit zag, viel alles op zijn plek.
Niemand geloofde me
Maar zelfs met die definitie ben je als vrouw lang niet altijd geholpen. Mijn man geloofde me niet. Mijn werk stelde na mijn melding een onderzoek in naar grensoverschrijdend gedrag en kwam tot de conclusie dat verkrachting niet te bewijzen viel. En Egbert? De man die ik zo lang dacht te vertrouwen, werd een ijskoud persoon toen hij het idee kreeg dat ik de poten onder zijn stoel wegzaagde. Zijn topfunctie was hem meer waard dan onze band. ‘Denk maar niet dat je me iets kunt maken. Als het uitkomt, zeg ik gewoon dat we een affaire hebben en dat jij dit ook wilde. Iedereen zal het geloven.’ Hoe erg ook, ik wist dat hij gelijk had. Gelukkig kon ik, wanneer ik maar wilde, oordeelloos chatten met Centrum Seksueel Geweld, waar professionals me bleven vertellen dat dit niet mijn schuld was. Omdat ik me niet meer veilig voelde bij dit bedrijf, nam ik ontslag. Gelukkig vond ik een nieuwe functie waar ik heel blij mee ben. Maar de zorgeloosheid waarmee ik de vriendschap met Egbert instapte, ben ik voorgoed kwijt. Dat je niet alleen ’s nachts in een donker park, maar ook door je maatje op de werkvloer verkracht kunt worden, had ik nooit gedacht.”
Namen in dit artikel zijn om privacyredenen gefingeerd.
