Marjolein (47) verloor haar zoon bij een surfongeluk: “Ik zag Max voor het laatst op Moederdag”

Twee jaar geleden kwamen vijf surfers om het leven in een dikke, verstikkende schuimlaag op zee. Zoon Max van Marjolein Hartman (47) was een van hen. “Mijn hart mag niet op slot.”

“Verlies, dat woord heeft voor mij een nieuwe betekenis gekregen. Ik dacht altijd dat je bij verlies iets kwijt was. In zekere zin klopt dat ook, want ik heb mijn zoon begraven. Maar ik ben mijn zoon niet verloren, ik ben nog steeds zijn moeder. Max heeft 22 jaar geleefd, hij heeft mij moeder gemaakt. Ik hou van hem en praat vol liefde over hem, dat moet ook. Het kan niet zo zijn dat als ik aan Max denk, ik alleen maar pijn en verdriet voel. Daarvoor was hij te leuk. Ik word blij als ik in gedachten zijn lach zie, als alle mooie herinneringen voorbijtrekken. En tegelijkertijd huilt mijn hart. In mijn verlies komen de afschuwelijkste pijn en de blijdschap om wie Max was op de een of andere manier samen.”

Max was een avonturier

“Het is niet zoals in een film, dat je hart overslaat en je het gevoel hebt dat het helemaal mis is op het moment dat je kind overlijdt. Ik voelde helemaal niets. Op het moment dat Max stierf, appte ik met een vriendin die vroeg hoe het met de kinderen ging. Prima, antwoordde ik. Het was ergens tussen zeven en kwart over zeven, 11 mei 2020. Ik wist niet eens dat Max was gaan surfen. Hij was geen surfdude die altijd in het water lag. Max was een avonturier, hij vond alles leuk. Zeilen, skateboarden, kitesurfen, dat had hij die avond net zo goed kunnen doen. Hij studeerde in Delft, we hadden geregeld contact, maar ik wist niet continu waar hij uithing. Dat was ook helemaal niet nodig, Max was geen type dat in zeven sloten tegelijk liep.
Die avond was er veel wind, prachtig weer om te surfen. Aan de andere kant van het havenhoofd hebben mensen de hele avond gesurft, daar was niets aan de hand. Het probleem was het schuim, dat aan de kant waar Max surfte tegen het havenhoofd klotste. Dat is vies, daar blijf je van weg, dus gingen ze een heel eind verderop de zee in. Max was met zijn vriend Matthijs en nog drie heel ervaren surfers die echt wel goed de risico’s konden inschatten. Maar niets wees erop dat het gevaarlijk was. Totdat de wind opeens draaide. Daardoor werd dat schuim enorm opgeklopt tot een zeker twee meter dikke laag en de zee op geblazen. Door de zeestroming die ook keerde, werden die jongens het schuim in getrokken. In één keer zaten ze er middenin. Als in een sneeuwlawine, waarin niet je niet weet wat onder en boven is. In één keer was er geen lucht meer.”

Geen hoop op overleving

“Ik hoorde het pas ’s nachts, om kwart over twee, toen de politie me belde. Ik heb drie winkels en dacht dat er ingebroken was. ‘Ik kan er met twintig minuten zijn’, riep ik. Toen ze zeiden dat ze bij mijn huis stonden, wist ik dat het foute boel was, dat er iets met mijn kinderen moest zijn. Mijn zevenjarige dochter Ivy was bij haar vader, die kon het niet zijn. Max. Ik hoopte dat hij rottigheid had uitgehaald, of in het ergste geval dat hij een auto-ongeluk had gehad en dat ik naar hem toe moest. Toen ik een minuut later aangekleed de voordeur opendeed, hoorde ik een agent iets zeggen over surfers en Scheveningen. Het kwartje viel meteen. De avond ervoor was er een vriendin op bezoek geweest die bij het weggaan een nieuwsbericht op haar telefoon kreeg, over vijf surfers die werden vermist bij Scheveningen. Geen moment had ik aan Max gedacht. Van de twee agenten moest ik de recherche bellen. Ik kreeg een man aan de lijn die me heel rustig vertelde wat er aan de hand was. Dat er twee overleden mannen uit het water waren gehaald en er nog drie vermist waren, onder wie Max. Mijn enige vraag was hoe ze zo zeker wisten dat het om Max ging. Zijn vrienden hadden bevestigd dat hij daar ging surfen. Zijn auto stond er geparkeerd, zijn telefoon lag in de auto, het kon niet anders. Ik hoefde geen hoop meer te hebben dat ze hem levend uit het water zouden halen.”

Het verdriet wordt niet minder

“Hoe leef je met zo’n onvoorstelbaar verdriet? Het is een elf op de schaal van één op tien. Als je me van tevoren had verteld dat dit zou gebeuren, had ik niet gedacht dat ik hiermee kon leven. Als Ivy er niet was geweest, had het van mij ook niet meer gehoeven. Maar Ivy is er wel en zij mist haar broer ook. Voor haar moet ik er zijn. Ik ben gegroeid in mijn verdriet. Het is niet zo dat het na twee jaar minder wordt, eerder erger. Toen ik hoorde dat Max in het water lag, was de kamer in één keer gevuld met verdriet, van de vloer tot aan het plafond. Toen we de volgende ochtend hoorden dat hij was gevonden en zijn vader en ik hem later die dag mochten zien, toen we zagen dat het echt écht was, kon er geen verdriet meer bij. Ik zat er helemaal vol mee. Na een tijdje klonk dat een soort van in en werd de ontstane ruimte gevuld met nieuwe pijn. Zo gaat dat kennelijk met rouw, op het moment dat je denkt dat je weer een beetje zonder pijn kunt ademen, komt er weer nieuwe. Mensen die langskomen, die me laten praten, me troosten, dat zijn naast Ivy de lichtpuntjes waaraan ik me kan vastgrijpen. Toch bleven veel mensen na de eerste twee weken weg. Eigenlijk gek, want het is het tegenovergestelde van wat er hoort te gebeuren. Naarmate je meer pijn krijgt, behoor je meer steun te krijgen. Ik heb dat uitgesproken naar vriendinnen: ‘Jullie zijn met z’n zessen, is het nou zo moeilijk dat er elke week iemand langskomt? Dan ben je maar eens in de zes weken aan de beurt’. Ik ben nogal recht voor z’n raap, voor hen was dat natuurlijk best heftig om te horen, maar ik moest het zeggen om voor mezelf te zorgen. Ik had anderen zó nodig om overeind te blijven. En ze kwamen weer, gelukkig.”

Muziek maken voor Max

“Het mooie is dat Max’ vrienden bleven komen. Jonge mensen lijken wel minder bang voor verdriet. Dat is zó fijn, zij zijn ook een stukje van Max. Elke vrijdagavond komt een clubje vrienden muziek maken in mijn schuur. Het leek Max namelijk een fantastisch idee om samen met zijn vrienden muziek te maken, alleen bespeelde niemand een instrument. Voor een vriendin kocht hij een elektrische piano. Voor een vriend zouden ze samen een drumstel kopen, maar dat kwam er niet meer van. Dus kocht zij het in haar eentje voor die jongen. Zo is er nu een groepje van vijf mensen. Samen proberen ze muziek te maken voor Max, omdat hij dat graag had gewild. Dat ontroert me enorm. The Plakband, heten ze. Hun eerste album zal The duct tapes heten. Zo ver is het nog lang niet, maar er komt een moment dat ze een nummer van het begin tot het eind uit kunnen spelen. Zij hebben lol en ik geniet daarvan.”

Smerige streken van het leven

“De oude Marjolein is met Max begraven. De nieuwe leer ik steeds beter kennen, maar ik ken haar nog niet helemaal. Ze is een zielig hoopje mens dat nogal sterk is en dat ondanks alles blijft staan, dat weet ik nu. Ik dacht dat ik de zoektocht naar mezelf al wel had afgerond, maar moet weer helemaal opnieuw beginnen. Mijn enige doel is dat ik een goede moeder ben voor Ivy. Zij heeft liefde nodig, dus mijn hart mag niet op slot. Praten helpt, mijn verdriet delen ook. Bijvoorbeeld door mensen om me heen toe te laten hun liefde te tonen. Ik weet nu wie er voor me zijn en wie de juiste dingen weet te zeggen en dat koester ik. Ik heb een therapeut geprobeerd, maar schrijven werkt beter. Het begon met brieven aan Ivy, over Max, over haar, over mijn verdriet. Die gaf ik niet aan haar, maar het opschrijven hielp. Uiteindelijk werd het een heel boek over Max. Over hem, mijn verdriet en wat je als buitenstaander kunt doen als iemand die je kent zo veel verdriet heeft. Het is ook een boek over mijn moederliefde en de liefde van mensen die er voor me zijn.

Ik zag Max voor de laatste keer op Moederdag. Samen met Ivy had hij croissantjes voor me gebakken. ’s Ochtends vroeg stonden die twee blije hoofden bij mijn bed. Ivy stralend met een tekening, Max een beetje moe omdat hij zijn zusje al uren had beziggehouden. ’s Avonds na het eten vertrok hij, twee dagen later was hij dood. Het is onvoorstelbaar welke rare, smerige streken het leven je kan leveren. Het is gewoon niet te bevatten.”

Styling: Maartje Bodt. | Haar en make-up: Astrid Timmer. | M.m.v. Mango (trenchcoat en top), Levi’s (jeans), Zara (laarsjes)