verborgen paradijsjes
14x De mooiste tuinen om te bezoeken
Van uitbundige bloeiers en eeuwenoude bomen tot een verzameling geneeskrachtige kruiden, deze tuinen zijn stuk voor stuk bijzonder. Het fijne is dat we ze gewoon kunnen bezoeken. Wie gaat er mee tuinen struinen?
IDYLLISCH
Hortus Nijmegen - Nijmegen
Luister naar de vogels, kijk naar de scharrelende eekhoorns en hoor hoe het water de vijver in klatert. De twee tuinen in de Hortus Botanicus Nijmegen – de Botanische tuin met verschillende nagebootste landschappen en de Theetuin – worden gescheiden door een beukenlaan. Beklim ook het alpinum, een rotsheuvel met inheemse en uitheemse plantensoorten. En dan even uitrusten met koffie en taart op het terras vol bloemen, onder de grote wit-gele parasol. hortusnijmegen.nl
STADSOASE
Historische tuin Schoonoord – Rotterdam
Achter het monumentale hek lijkt het drukke Rotterdam ver weg. De tuin, ooit ontworpen als buitenplaats in Engelse landschapsstijl, werd in de eerste helft van de achttiende eeuw aangelegd. Door de kronkelende paadjes is het steeds een verrassing wat er achter de volgende bocht te zien is. Sla in elk geval de reusachtige Libanonceders en de Bruine Beuk uit 1860 niet over. Tip: in de app Beleefroutes staat een wandelroute langs alle highlights in de tuin, mét informatie over de historie en unieke beplanting. tuinschoonoord.nl
LEREN EN ERVAREN
De Natuurtuin – Harderwijk
Wandel langs de vijver met moerasbegroeiing, bloemenweide en geniet van de kinderen. De meeste basisscholen in Harderwijk maken gebruik van de door de Hortus gecoördineerde buitenlessen. Daarnaast weten ook wijkbewoners, wandelaars, fotografen, rustzoekers en insectenliefhebbers de tuin te vinden. Leuk voor de kleintjes: er zijn een wilgenhut, wilgentunnel en een speel- en baggersloot. De tuin is een vrijwilligersproject van de Hortus Harderwijk en al meer dan twintig jaar een begrip in de buurt. hortusharderwijk.nl/projecten/natuurtuin
OP CHIC
Kasteel de Haar – Utrecht
Eind negentiende eeuw erfde baron Van Zuylen van Nijevelt het vervallen domein De Haar. Hij nam architect Pierre Cuypers – bekend van het Rijksmuseum en Centraal Station in Amsterdam – in de arm voor de herbouw van het familiekasteel. Ook het park en de tuinen gingen op de schop. Onder toezicht van tuinarchitect Hendrik Copijn ontstond een Engels landschapspark met Franse stijltuinen. Denk: waterpartijen, bosschages, moestuinen en volières. Struin over de lanen en paden, langs het hertenkamp en de picknickweide. Voor de kinderen is het doolhof een ware belevenis. En wat ruikt het lekker in de rozentuin! kasteeldehaar.nl
ZELF PLUKKEN
De Bloementuin Zwolle – Zwolle
Zelf een bosje dahlia’s of korenbloemen plukken? Bij de Bloementuin in Zwolle ervaar je hoe ontspannend dat is. De tuin, zo’n 6000 vierkante meter bloemen en planten, wordt volledig biologisch onderhouden. Fijn voor de natuur én voor de plukker, want de bloemen zijn sterk en staan lang. Wie in de buurt woont kan ook een strippenkaart of abonnement nemen. bloementuinzwolle.nl
MUSEUMTUIN
Beeldentuin Singer Laren – Laren
Singer Laren bestaat uit een museum, theater, villa en beeldentuin, opgezet door het Amerikaanse echtpaar Anna en William Singer. De gratis toegankelijke beeldentuin is ingericht met beelden van hedendaagse Nederlandse kunstenaars zoals Guido Geelen, Maria Roosen en Famke van Wijk. Alle werken gaan over de relatie tussen cultuur en natuur. De internationaal bekende landschapsarchitect Piet Oudolf creëerde met zijn ontwerp van de beeldentuin een museumzaal in de openlucht. singerlaren.nl
Net een park
De Hessenhof – Ede
Gelegen tussen de landerijen, vlak bij Nationaal Park de Hoge Veluwe, ligt De Hessenhof. Op het eerste gezicht een weelderig park, maar eigenlijk is het een kwekerij. Alle planten worden hier ambachtelijk en geheel biologisch opgekweekt. Geen plek in de tuin of op het balkon voor een verse lading groen? Geeft niet, een bezoek is ook een feestje zonder een plant te kopen. Wandel langs de varens, siergrassen, kruiden en heesters en voor je het weet is het een halve dag later. Tot 29 oktober open op donderdag, vrijdag en zaterdag, hessenhof.nl
- Een botanische tuin is een plantentuin met een wetenschappelijk karakter. De tuinen werden ooit aangelegd zodat onderzoekers konden zien hoe de soorten groeien en om te experimenteren met het mixen van plantensoorten.
- Een theetuin is een tuin waar je thee kunt drinken, al of niet met ook huisgemaakte taart. Soms zijn er een theehuis of -koepel en terras en exposeren lokale kunstenaars hun werk.
- Rond een kasteel ligt de kasteeltuin, ofwel in Engelse ofwel in Franse stijl. De Franse tuin kent een strakke symmetrische opzet, de Engelse tuin is speelser en lijkt meer op de natuur zelf. Ook zijn er waterpartijen, bruggen en doorkijkjes.
- In verschillende steden zijn speciale dagen waarop privétuinen worden opengesteld voor publiek, zoals de Open Tuinen Dagen (Amsterdam), Verborgen Tuinen (Rotterdam) en Struinen in Haagse Tuinen (Den Haag). Ook op de website bezoekmijntuin.nl staan heel veel (particuliere) tuinen die gezien mogen worden. opentuinendagen.nl, verborgentuinen.nl, struineninhaagsetuinen.nl
GEVLEUGELD
Vlinderhof Vleuten – Utrecht
Midden in het Máximapark ligt de openbare tuin de Vlinderhof. Dat is even speuren, want het park is net zo groot als de binnenstad van Utrecht – let dus goed op de wegbewijzering. Maar wie de tuin eenmaal heeft gevonden wil eindeloos turen naar de vele bloemen en planten. De Vlinderhof is ontworpen door tuinarchitect Piet Oudolf en wordt onderhouden door vrijwilligers uit de buurt. vlinderhof.com
ODE AAN MIEN
Tuinen Mien Ruys– Dedemsvaart
Mien Ruys was een van de belangrijkste tuinarchitecten van de twintigste eeuw. Ze ontwierp tijdens haar leven (1904-1999) duizenden tuinen. Haar bijnaam ‘Bielzen Mien’ dankt ze aan het fervente gebruik van spoorbielzen, iets wat nog altijd in veel Nederlandse tuinen te zien is. Na haar overlijden nam een stichting haar tuinen in Dedemsvaart over, zodat je nu een paar uur door een groen en levend geschiedenisboek kunt wandelen. Maak kennis met unieke tuinontwerpen met heldere lijnen, mooie plantencombinaties en kleurrijke borders. Ook zijn er regelmatig workshops. tuinenmienruys.nl
ACHTER HET GRACHTENPAND
Museum Van Loon – Amsterdam
Ooit woonde schilder Ferdinand Bol aan de Keizersgracht 672, nu is Museum Van Loon er gevestigd. Niet alleen het huis zelf is een bezoek waard – met meubilair, zilverwerk en porselein uit verschillende eeuwen – ook de tuin is prachtig, en het hele jaar open voor bezoek. Er zijn bloeiende heesters en vaste planten, waaronder diverse historische soorten zoals de acanthus en de pioenroos. Tip: eet een appelgebakje in het koetshuis achter in de tuin. museumvanloon.nl/tuin
Natuur meets kunst
Beelden in Gees – Gees
Te midden van een weids en verstild landschap in een van de mooiste gebieden van Drenthe ligt galerie en beeldentuin Beelden in Gees. Hier smelten kunst en tuinarchitectuur samen, net alsof je door een landschapsschilderij wandelt. Tussen de oude eiken, vijvers en slingerende bospaden staan beelden van brons, glas, steen en kunststof. Abstract en figuratief. Ook zijn er sieraden, schilderijen en wandobjecten te zien. beeldeningees.nl
APPELBOMEN
Kasteel Sypesteyn – Loosdrecht
Het kasteel stamt uit 1912, maar het gebouw en de bijbehorende oud-Hollandse tuin zijn gebaseerd op zeventiende-eeuwse ontwerpen. Wandel langs oude appelrassen als Bellefleur, Princesse Noble, Notarisappel, Sterappel en Loosdrechts Roem. Aan het einde van de zomer zijn zakjes onbespoten appels in de museumwinkel te koop. Leuk voor jong en oud: het doolhof. In het middelpunt staat een meelbes, een plant uit de rozenfamilie. sypesteyn.nl
BIJ DE BROEDERS
Kruidentuin van de Abdij van Postel – Postel
In de ecologische tuin in de Abdij van Postel (België), met honderden geneeskrachtige kruiden, kom je meteen tot rust. Zo vind je hier ginseng, wat een ontspannend effect heeft en een positieve werking op het geheugen. Zégt men. Er wordt nog steeds wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de precieze effecten op de mens, maar neem voor de zekerheid een potje mee. En neem meteen wat van de andere abdijproducten mee, zoals brood, kaas en hesp (ham). abdijpostel.be/activiteit/kruidentuin
SPROOKJESACHTIG
De watertuinen van Annevoie – Anhée
In de Maasvallei in Namen liggen de achttiende-eeuwse watertuinen van Annevoie. Dankzij natuurlijke hoogteverschillen stroomt het water rond door de tuin. Als bezoeker volg je simpelweg het kabbelende geluid. Je loopt afwisselend in een symmetrische Franse tuin, een romantische tuin in Engelse stijl en dan weer sta je in een Italiaans renaissancelandschap. Alleen ben je nooit, want witte zwanen, eenden en zilverreigers vinden het hier ook heerlijk. annevoie.be/nl
Fotografie: Barbara Groen, Imageselect, Peter Kooijman, Eric van Lokven