Zorgenzoon – deel 22: “Ondanks dat hij Bente slaat, kijkt ze tegen haar boer op”

Bente keek altijd op naar haar grote broer. Hij kon fantastisch voetballen, speelde zelfs in de selectie. Goed leren kon hij ook, haalde een hoge citoscore. Daarnaast zag hij er ook nog eens keigoed uit. Nooit een puistje, parelwit gebit. Zelf is ze blijven zitten in groep 5 van de lagere school. Moest ze op haar twaalfde een beugel. En zit ze nu onder de pukkeltjes. Bovendien was Lars niet erg aardig naar haar. Als hij zijn geduld verloor, en dat gebeurde zeker eens per week, dan sloeg hij haar. Toch is hij haar voorbeeld. En is ze altijd bezorgd om hem. Als haar vader en moeder uit elkaar gaan, is de ellende compleet. Ze wil nauwelijks nog naar school, verprutst haar citotoets. Dus gaan we op zoek naar een vmbo school. De Vrije School lijkt me perfect; een zachte landing en bijpassende begripvolle begeleiding.

Bokkige Bente

Al snel heeft Bente een leuk vriendengroepje opgeduikeld. Er zitten zowel meisjes als jongens in. Ze gaat regelmatig chillen bij een van hen thuis. Ik ben blij voor en trots op haar. Na al die narigheid voelt ze zich veilig genoeg om zich te laten zien bij leeftijdgenoten. Helaas gaat het met de schoolprestaties niet zo goed. Het lukte Bente in groep 8 al niet zich te zetten tot haar huiswerk, maar in de herfst van 2017 is daarin nog niet veel verandering gekomen. Ik probeer een kennismakingsgesprek met een kinderpsycholoog maar na een uur praten staart ze nog even onbewogen voor zich uit als aan het begin van het gesprek. “Dit wordt niets, ze is er nog niet aan toe,” zegt de aardige vrouw met een zucht. Daarop stelt ze voor contact op te nemen met een bevriende maatschappelijk werkster, die is praktijkgerichter volgens haar. De vrouw komt een paar keer langs, praat met beide kinderen. Van echt goed contact is geen sprake. Ook de latere systeemtherapeut vangt bot bij zowel Lars als Bente. Ondertussen gaat het op school ook in 2018 niet echt denderend. Bente spijbelt regelmatig, is opstandig in de klas en maakt vrijwel nooit huiswerk. Toch zijn de cijfers niet eens zo slecht. Ze zit duidelijk ver onder haar niveau. Maar wat heb je aan niveau als je een diep ongelukkig kind ziet?

Schreeuw om aandacht

Van de weeromstuit hangt Bente als een aapje aan mij. Als de telefoon gaat, wil ze weten wie het is, als ik ergens naar toe ga wordt ze boos. Haar grote angst is dat ik een nieuwe vriend krijg. “Dan loop ik weg,” kondigt ze aan. Dat doet ze nu ook al wel eens, al is het nooit ver. Van een vriendin hoor ik dat ze Bente in haar eentje op een bankje in het park ziet zitten. Intens verdrietig. Mijn hart breekt. De mentor op school is een aardige man die er alles aan doet om haar bij de les te betrekken. Haar te enthousiasmeren voor de lesstof. Toch blijf ik mails krijgen van docenten die Bente uit de les verwijderd hebben omdat ze niet meedoet of recalcitrant gedrag vertoont. Alles is een schreeuw om aandacht, maar het lukt niemand om echt contact met haar te maken. Ook naar mij is Bente opstandig; regelmatig gooit ze met spullen door de kamer. Of ze trekt uit woede al mijn kleren uit mijn kast en gooit ze op de grond. Haar vader wil ze al sinds hij uit huis is, niet zien. Ik word zo wanhopig van al dat opgekropte verdriet. Voel me onmachtig. En heb maar een doel: overeind blijven en doorgaan.

Passend onderwijs

Omdat de cijfers en de houding van Bente niet echt verbeteren, blijft ze en zitten en wordt haar medegedeeld dat ze het brugklasjaar niet over mag doen. Via een vriendin hoor ik over een school even buiten Amsterdam, waar zogenoemd passend onderwijs gegeven wordt. Met kleine klasjes en extra zorgondersteuning. Ik slaag erin om Bente mee te krijgen voor een kennismakingsgesprek. Direct bij binnenkomst valt mijn blik op een potje waarin diverse doosjes medicijnen rechtop staan. Ritalin, Medikinet. Ik zie dat Bente het ook ziet.

Het gesprek met de leerjaarcoördinator verloopt prima; al is de leerjaarcoördinator een wat barse dame die duidelijk geen zin heeft in de obstinate houding van Bente. Mijn dochter maakt nauwelijks oogcontact en zegt op alles: ‘ik weet het niet’. De zorgcoördinator en tevens orthopedagoog is wel super lief en ik krijg toch een heel goede indruk van de school. De barse vrouw raadt Bente aan om nog een aantal andere vmbo's te overwegen en geeft haar een stapel kopietjes mee afkomstig uit de schoolgids zodat zij thuis nog eens goed naar de alternatieven kon kijken. Ze laat aan het eind van het gesprek direct weten dat Bente welkom is en dat ze een plaatsje voor haar zal reserveren. Mits Bente bereid is om samen te werken met zijn coach die hem is toegewezen door de nieuwe hulpinstelling.

Eenmaal thuis, is Bente mopperig. “Wat een autisten school,” zegt ze en werpt een snelle blik op de kopietjes met scholen om er vervolgens drie uit te kiezen. Ik neem contact op met de desbetreffende scholen en hoor dat de een vol zit, de tweede heeft wel plek maar geeft aan dat er voor kinderen die extra zorg behoeven niet veel extra's gedaan kan worden en dat Bente er een van de weinige blanke leerlingen zou zijn. De derde school heeft wel plek, maar wil eerst een aantal gegevens hebben, waaronder de cijferlijst en het aantal verzuimuren. Na twee dagen piekeren laat Bente schoorvoetend weten dat ze dan 'toch wel naar die ene school zal gaan'. Ik ben opgelucht. Hier krijgt ze in ieder geval de juiste aandacht en begeleiding.

Scooteren over zonnig Sicilië

Om de zomer toch een beetje te vieren boek ik voor mezelf en Bente een vakantie naar Sicilië. Een georganiseerde scootertrip om precies te zijn. Samen vliegen we naar het eiland van de mafia, stappen op een glimmende spiksplinternieuwe Vespa en tuffen een week lang in een lange stoet over de slingerwegen van een van de mooiste eilanden van Europa. Gigantische heuvels, velden met schapen met klingelende belletjes, rijen wuivende bomen in de verte. Na iedere bocht verrast een nieuw beeldschoon uitzicht: ruige rotsen, middeleeuwse dorpjes, geurende fruitbomen en zee in de mooiste kleur azuurblauw. Met de vlam in de pijp door het land van the Godfather. Oma’s in bloemetjesschorten hangen over hun halfopengeslagen deuren en zwaaien naar de voorbijrazende stoet.

Bente stapt iedere morgen redelijk opgewekt bij mij achterop. Ze zegt niet veel maar wanneer ik haar lieve handen om mijn middel voel, voel ik me intens verbonden met haar. En voel de liefde stromen. Het heeft iets meditatiefs, dat urenlang tuffen. Avonds eten we aan lange tafels op straat. De lucht is nachtblauw, de ober knap en de zee ruist zacht in de verte. Ik heb me lang niet zo zonnig en vrij gevoeld.

Volgende week: Lars slaat opnieuw op de vlucht

Dit is de tweeëntwintigste aflevering van een serie columns over Lars (18), een jongen met ADHD en licht autisme. Zijn gedragsstoornis brengt hem regelmatig in de problemen. Zijn moeder, Febe van Otterlo, is freelance journalist. Om privacyredenen zijn de namen in deze column gefingeerd. De naam Febe van Otterlo is een pseudoniem.