Zorgenzoon – deel 36: “Begeeft Lars zich in deze heftige criminele kringen?”

Mei breekt aan. De dagen zijn warm. De wereld ziet er zonovergoten uit. Hoewel corona nog voortwoekert, dalen de besmettingscijfers en worden er versoepelingsmaatregelen aangekondigd. De wereld lijkt weer een beetje op te fleuren. Er komt extra financiële steun voor ondernemers en na de meivakantie openen de scholen hun deuren weer. Heerlijk, even een beetje lucht.

Straattaal

Lars waart nog dag en nacht door de straten en komt ieder weekend langs. Soms gaat dat aardig, maar meestal is hij gehaast, gestrest, vaag en voornamelijk bezig met zijn telefoon. Als ik hem hoor bellen, kan ik hem nauwelijks verstaan. ‘Waobenje? Osso?’ is de meest gehoorde uitspraak. Hij spreekt dit uit met een volleerd Surinaamse tongval. Er vallen meer woorden die ik niet ken. ‘Donnie, barkie, waggie, kieren’. Ik google ze op het Straatwoordenboek.nl. Zo leer ik dat osso thuis betekent, een donnie een tientje is, een barkie is 100 euro, een waggie is een auto en kieren betekent eten. Mijn zoon beheerst de straattaal tot in de puntjes. Voor de grap doe ik met wat vriendinnen een wedstrijdje straatwoorden raden. Ik win glansrijk. De dames zijn onder de indruk. Ik lach maar een beetje mee.

Achttien jaar

Toch gaat het niet alleen verkeerd, vindt zijn mentor Winfred, alias Balou de Beer (vanwege zijn gezellige berenbuikje). “Lars is vaker positief op de groep aanwezig, clasht niet meer zo vaak met de andere bewoners. Of met mij.” stelt de man. Ik geloof hem maar matig. Nu Lars geroyeerd is van het ROC, heeft hij nog meer tijd om op straat rond te hangen. Met lede ogen zie ik augustus dichterbij komen, de maand waarin Lars achttien jaar oud wordt. En Jeugdzorg haar handen van hem aftrekt. De Ondertoezichtstelling, die na maanden onderzoek en geschrijf van lijvige rapporten met veel bombarie werd afgegeven, zal dan ook als vanzelf worden opgeheven. Wat was dat in 2014 een stomme beslissing om Jeugdzorg naar de gemeenten over te hevelen in plaats van onder overheidsbeleid te laten en beter te reguleren. Nu is het de grote molensteen om de nek van iedere gemeente en correspondeert het beleid onderling totaal niet.

Zitzak

Ondertussen raast het leven voort. Ik werk, kook, was, strijk, poets, loop hard, maak racefietstochten met mijn eveneens gescheiden vriendin die tot mijn grote vreugde vlakbij woont op een knusse woonboot. Haar dochters zijn het huis al uit, studeren. Ooit gingen we met onze gezinnen samen op vakantie naar Ibiza, werd Lars van acht jaar verliefd op haar dochter van twaalf. Ach, those golden years.

We praten eindeloos op het dek van haar boot, gezeten in grote zitzakken, drinken koffie in het zonnetje. Ik durf voorzichtig naar de zomervakantie te kijken. Graag zou ik naar Ibiza gaan, met Bente. Heerlijk een beetje rondtuffen in een huurautootje met het dakkie naar beneden, van strandje naar strandje. Lunchen met de voeten in het zand, vis op het bord, een parelend wijntje in het glas. Maar Bente wil niet alleen met mij op vakantie, ze is bijna zestien en wil graag met een vriendin mee. Gelukkig ken ik nog een leuke gescheiden moeder wiens dochter goed klikt met de mijne. Alleen wil deze stuurse jongedame niet naar Ibiza, hoewel ze er nog nooit geweest is. Maar allee, er zijn nog veel meer leuke bestemmingen, mega veel interessante last minutes en stapels lege hotels die snakken naar gasten dus we spreken af nog even verder te zoeken.

Aangehouden

Mijn vakantiemijmeringen worden ruw verstoord door een telefoontje van Winfred alias Balou de Beer. Lars is door de politie aangehouden omdat hij samen met een vriend op een scooter reed, zonder scooterrijbewijs. En ze hadden een tasje met verdacht gereedschap bij zich, zoals een setje steeksleutels en een breekijzer. Scooter en tools zijn in beslag genomen, Lars is na verhoor heengezonden. Verdorie! Wanneer gaat hij nu eens inzien dat hij rechtsomkeert moet maken en een andere levensroute moet kiezen? Was hij nog maar vijf jaar en kon ik hem onder mijn arm meenemen. Weg, ver weg van alle narigheid.

Drugsdealer

Wanneer ik in diverse media een paar keer achter elkaar artikelen lees over het snel stijgende aantal jonge criminelen die door netwerken worden ingezet om drugs of gestolen goederen te dealen, overvallen te plegen of zelfs mensen neer te schieten, word ik mega ongerust. ‘Criminele organisaties werven de jongeren op straat, in coffeeshops, in horecagelegenheden maar ook via social media. Vaak gebeurt dit door zogenoemde 'buurtprinsen'. Dat zijn oudere jongens die een voorbeeld zijn voor de jongsten, met dure kleding en mooie horloges en auto's. De jonge jongens zijn hiervan onder de indruk en willen ook dat snelle geld,’ lees ik. Aan het woord is een woordvoerder van het RIEC Midden Nederland. De organisatie is zeer bezorgd over de inzet van kinderen en jongeren voor drugshandel in 39 gemeenten in de provincies Utrecht, Flevoland en Noord-Holland. ‘Veel schoolgaande pubers beginnen een side-carriere als drugsdealer. Waarom zou je vakkenvuller worden als je in een weekend 2.000 euro kunt verdienen? Daarnaast is het stoer. Het wordt geromantiseerd in series en rapmuziek. Het gebruik van drugs is ook steeds normaler geworden. Jongeren durven het risico te nemen.’

Drank & drugs

Ik denk aan het liedje van Lil’ Kleine en Ronnie Flex uit 2015, Drank & Drugs. Lars, toen twaalf jaar oud, zong dat uit volle borst mee, samen met de kinderen van mijn beste vriendin. Toen lachten we er om. Hoewel het was me al wel opgevallen dat Lars in een toilettas een flink stapeltje papiergeld had liggen, gaat er nu een schok door me heen. Ik had wel het vermoeden dat hij dingen doet die niet fris zijn, maar het zal toch niet zo zijn dat Lars zich in deze heftige criminele kringen begeeft?

‘s Nachts lig ik veel wakker. Ik luister naar de geluiden op straat. Scootertjes die overdag maar vooral ook ‘s nachts door de kleine straatjes scheuren. Buren die ruzie maken en naar elkaar schreeuwen. En dan, net wanneer ik in slaap dreig te vallen, gaan de vogels alweer zingen. Wanneer krijg ik nou eens rust.

Volgende week: Lars neemt afscheid van Jeugdzorg

Lars (18) is een jongen met ADHD en licht autisme. Zijn gedragsstoornis brengt hem regelmatig in de problemen. Zijn moeder, Febe van Otterlo, is freelance journalist. Om privacyredenen zijn de namen in deze column gefingeerd. De naam Febe van Otterlo is een pseudoniem.