Zorgenzoon – deel 7: “Waar moeten we met ons kind naartoe? Moet hij naar een speciale school?”

Kinderen van de gesloten afdeling bezoeken de aparte middelbare school die op hetzelfde terrein gevestigd is als waar de instelling staat. Het onderwijs is hier op vmbo-niveau. Pas als je instellingsgedrag naar wens verloopt en je kunt laten zien dat je eigen verantwoordelijkheid kunt dragen, mag je zelfstandig reizen naar een school in de stad verderop. Zover is het voor Lars nog lang niet. Hij moet eerst de zomer maar eens zien door te komen.

Vechtpartij

Hoewel Lars in groep 4 gepest wordt (door een etter die pas na vele klachten van ook andere ouders van school gestuurd wordt), brengt hij de lagere school tot een goed einde. Hij is niet overijverig, maar kan goed leren. Door zijn 100% citoscore belandt hij op een groot lyceum in Amsterdam. Pas in 3 vwo, wanneer de puberteit genadeloos toeslaat, komen de hobbels en de bobbels. Hij neemt zijn boeken liever niet dan wel mee, irriteert de leraren, roept door de klas en wordt er vaak uitgestuurd. Iedere rapportbespreking ga ik met lood in mijn schoenen naar het grote, oude en streng ogende gebouw. Is de mentor in de eerste en de tweede klas een aimabele man die een zwak heeft voor het chaotische kind dat altijd wel iets kwijt of vergeten is, met de mentor in de derde valt niet te spotten. Na een vechtpartij tussen Lars en een medeleerling, wordt Lars een paar dagen geschorst. Ik word op school verordonneerd en zie een verhitte, dwarse puber die zijn tranen nog maar net kan bedwingen. Het is het eerste ernstige incident van een reeks. Uiteindelijk krijgt hij begin 2017 door het lyceum een Time Out Periode (TOP) opgelegd.

Slechte vrienden

Het TOP-project betekent dat Lars 3 maanden lang naar Altra-klas moet op een vmbo-school. Altra-onderwijs is speciaal onderwijs voor kinderen met 'hardnekkige' opvoed- en opgroeiproblemen. Kleine klassen, veel aandacht en begeleiding moeten het naar school gaan vergemakkelijken en ervoor zorgen dat een kind weer een succes-ervaring boekt. Hoewel het ‘top’ klinkt, is de praktijk minder geslaagd. Lars leert er jongens kennen die met de politie in aanraking geweest zijn; onze zorgen nemen eerder toe dan af. Hij behaalt echter wel de door de school gestelde doelen en keert na 3 maanden terug naar zijn oude lyceum. Helaas is het hier binnen twee weken weer mis en wordt hij na een mandarijntjes-gevecht in de kantine definitief van school gestuurd.

Hoogsensitief

Waar moeten we met ons kind naar toe? Moet hij naar een speciale school? Zijn vader vindt een kostschool een goede oplossing, in het kader van ‘wie niet luisteren wil, moet maar voelen’. Dat lijkt mij te makkelijk, je kind dat niet is zoals anderen wegsturen en hopen dat het vanzelf goed komt. En is een kostschool wel geschikt voor 'zo'n soort kind'? Ik google me suf, koop boeken over kinderen met ADHD en krijg hoop van de positieve toon. Kinderen met ADHD zijn juist bijzonder, gewoon ‘anders’, vaak hoog-sensitief en hebben extra aandacht en begeleiding nodig.

Lars blijkt niet de enige in onze omgeving met gedragsproblemen. Via via ontmoet ik andere moeders met ‘zorgenzonen’. Ik luister hoe zij ook jarenlang piekerden en zochten. Een jongen had voor zijn wietverslaving steeds meer geld nodig; hij stal de creditcard van zijn vader en nam 3000 euro op. Een ander bedreigde zijn vader met een keukenmes omdat hij geld nodig had voor drugs. Toch kwam het uiteindelijk, door bemiddeling van diverse hulptrajecten en instanties, goed met de jongemannen en volgen zij inmiddels een opleiding. Ik ben hoopvol en angstig tegelijk.

Uit elkaar

Ondertussen verslechtert de relatie tussen mijn partner Harm en mij. We krijgen steeds vaker ruzie over de aanpak van Lars. Ik krijg het verwijt dat ik mijn man afval en ik vind hem te aanvallend en veroordelend. Uiteindelijk is de situatie onhoudbaar en we besluiten in het voorjaar van 2017 uit elkaar te gaan. Ik blijf achter met een gebroken hart en twee verdrietige kinderen, waarvan eentje inmiddels ook niet-aanstuurbaar.

Privé school

Net voor de zomervakantie lukt het mij om Lars aan te melden voor vier havo bij een privéschool met kleine klassen. Aanvankelijk gaat het nog wel aardig, maar na twee maanden bereiken mij alweer verhalen over een grote mond en niet luisteren. Wanneer Lars vlak voor de kerst ook op deze school bij een vechtpartij betrokken raakt, krijgen we te horen dat men hem ook hier niet langer wil hebben. De directrice vertelt mij dat ze graag wil helpen, maar zoveel aanvragen krijgt van wanhopige ouders die hun ‘moeilijke’ kinderen aanmelden bij haar school, dat ze streng moet zijn en de grote lastposten aanraadt een andere school te zoeken.

Speciaal onderwijs

Gelukkig komt Lars door zijn diagnose in aanmerking voor Altra-onderwijs op havo-niveau. Vol goede moed gaan we naar het intakegesprek op deze speciaal onderwijs school. Ik ben getroffen door de vriendelijkheid en professionele houding van het onderwijsteam. Hier moet het toch echt gaan lukken. Zelf ziet Lars de schoolwisseling met lede ogen aan. "Mam, wat een mongolen school, zie je dat niet, het zijn allemaal autisten hier", zegt hij wanneer we na afloop naar huis rijden. Dat hij zelf toch ook behoorlijk apart is, ziet hij niet. “Het is allemaal jullie schuld”, snauwt hij. Ik heb zin om te schreeuwen. Waarom gaat het allemaal zo moeizaam, waarom is er niemand die een oplossing heeft?

Volgende keer: We schuiven van de ene psychiater naar de andere, maar er gebeurt weinig...

Dit is de zevende aflevering van een serie columns over Lars (17), een jongen met ADHD en licht autisme. Zijn gedragsstoornis brengt hem regelmatig in de problemen. Zijn moeder, Febe van Otterlo, is freelance journalist. Om privacyredenen zijn de namen in deze column gefingeerd. De naam Febe van Otterlo is een pseudoniem.