Bijna zomertijd: waarom is het verzetten van de klok voor zoveel mensen zo ingrijpend?

Tegenwoordig schieten al je slimme automatische apparaten vanzelf een uur naar voren. Voor jouw lijf zit het helaas wel anders, en ook als je kinderen hebt, is het wisselen van winter- naar zomertijd altijd weer een ding. Niet alleen jouw niet-digitale klok aan de wand, maar ook jouw interne, biologische klok verspringt niet zomaar. Hoe komt het eigenlijk dat het zoveel impact heeft?

Je biologische klok, hoe zit dat eigenlijk?

De processen in ons lichaam volgen een dagelijks ritme van 24 uur. Hierdoor weten we precies wanneer het tijd is om te eten, te slapen of naar de wc te gaan. Deze interne ritmes worden aangestuurd door één opperklok, je zogenaamde biologische klok.

Je biologische klok is eigenlijk niets meer dan een groep zenuwcellen in de hypothalamus — een deel van je hersenen. Deze groep zenuwcellen vertelt ons lijf precies wanneer we moeten slapen en opstaan, maar het beïnvloedt ook je stofwisseling, hormoonafgifte, stemming en nog veel meer. Elke 24 uur opnieuw.

Om goed het onderscheid tussen dag en nacht te kunnen maken, is licht een belangrijke factor in de werking van jouw biologische klok. Licht zorgt er namelijk voor dat de hormonen in jouw lijf wakker worden. Is er weinig licht, dan maakt je lijf melatonine aan en word je slaperig.

Wat gebeurt er als de klok wordt verzet?

Het verzetten van de tijd heeft invloed op jouw biologische klok. De verhouding tussen dag- en nachtlicht wijzigt namelijk. Tijdens de zomertijd is het een uur later, hierdoor is het ook langer licht. Dat is fijn als je lekker lang met een hapje en een drankje in de tuin wil zitten, maar voor je biologische klok toch iets minder.

Raakt jouw biologische klok ontregeld? Dan spreken we van het verstoren van het slaap-waakritme. De hormonen in je lijf, en dus ook jouw lichaamsprocessen, raken hierdoor ontregeld. Je kunt last krijgen van gebrek aan energie, verstoorde stoelgang, verstoord eetpatroon, concentratieproblemen, slaapproblemen, hoofdpijn, prikkelbaarheid en/of stemmingswisselingen.

Wat kun je doen tegen een zomertijd-jetlag?

De één heeft hier meer last van dan de ander. Er is helaas geen medicijn of behandeling tegen. Toch zijn er een paar tips die je kunnen helpen.

1. Slaap na het verzetten van de klok niet langer uit dan normaal

Veel mensen blijven op zondag, na het verzetten van de klok, lekker lang in bed liggen. Oké, behalve als je dus kleine kinderen hebt. Toch kun je maar beter niet proberen om dat gemiste uurtje in te halen. Zo raakt je slaapritme alleen maar nog meer in de war en wordt het probleem juist erger. Zet je wekker en doe eigenlijk precies wat je altijd doet.

2. Pas de dagen ervoor jouw slaapritme alvast iets aan

Ga in de week naar de zomertijd toe steeds een kwartier eerder naar bed en sta ook wat vroeger op. Zo went jouw biologische klok al een klein beetje aan de verandering die eraan komt.

3. Reguleer de lichtinval in jouw slaapkamer goed

Word je wakker in de nieuwe, zomertijd? Schuif dan meteen de gordijnen open en laat het licht binnen. Door het licht krijgt jouw lijf het seintje dat het tijd is om de dag te beginnen. Wanneer je ’s avonds naar bed gaat — en het dus lichter dan normaal buiten is — zorg er dan voor dat je jouw slaapkamer goed verduistert. Dan maakt je lijf juist melatonine aan.

4. Zorg voor vaste eetmomenten en beweeg genoeg

Door vaste eetmomenten in te richten en voldoende te bewegen, help je jouw biologische klok om in de pas te lopen met het ‘nieuwe’ 24-uurs ritme.

5. Grijp niet naar een kan koffie

Ben je door het verzetten van de klok erg moe? Het is verleidelijk om extra veel koffie te drinken, maar niet heel verstandig. Houd het bij maximaal 2 kopjes per dag en drink vooral veel water. Een goed gehydrateerd lichaam functioneert namelijk beter. Koffie werkt uiteindelijk alleen maar averechts.

Bereid je alvast voor op de zomertijd en haal de lente in huis met deze voorjaarsbloem.

Bron: Gezondnu, Cosmopolitan