De tuin roept

Van snoeien tot verticuteren, er is buiten weer genoeg te doen. Met deze klussen krijgt het groei- en bloeiseizoen een vliegende start.

Vroegbloeier

Mimosa dealbata bloeit in maart of april met pluizige gele bloemen die op warmere dagen heerlijk geuren. Op 8 maart (Internationale Vrouwendag) is het in Italië traditie om vrouwen een bosje mimosa te geven. De gele ­bloemen zijn het symbool van de onderlinge ­solidariteit van vrouwen, maar ook van hun kracht: mimosa komt na een koude winter als een van de eerste bomen weer in bloei. In Nederland is mimosa matig winterhard en kan hij het best worden behandeld als kuipplant.

Knotje

Geef narcissen en andere bollen de tijd om hun blad te laten afsterven totdat het geel is, zodat alle voedingsstoffen teruggaan in de bol. Breek wel eerst de stampers af, anders steekt de plant energie in het maken van zaad. Vind je het geel wordende loof lelijk? Draai het als een knotje in elkaar; zodat het zo goed als uit het zicht verdwijnt onder naastgelegen planten.

Anti-luis

Luizen hebben het vaak voorzien op frisse nieuwe uitlopers van rozen of jonge groenteplantjes. Je kunt luizen grotendeels met de hand van bladeren en stengels afwrijven of ze wegspuiten met een dun straaltje uit een planten­spuit. Houd het de komende paar weken goed in de gaten, dan ­nemen de lieveheersbeestjes het als ze wakker worden vanzelf over en zijn chemische ­middeltjes niet nodig. Tegen die tijd zijn de blaadjes van je plant vaak ook een stuk minder jong en sappig, zodat de luizen ze sowieso minder interessant vinden.

Scherp & schoon

Nu is de tijd om de messen van grasmaaier en snoeischaren te (laten) slijpen. Zorg ervoor dat alle ­gereedschappen brandschoon zijn zijn voordat je ze gaat ­gebruiken.

Snoeikandidaten

Zomerbloeiende heesters en klimmers die bloeien op eenjarig hout kunnen nu een snoei- of bijknipbeurt krijgen. Vroeg in het jaar snoeien stimuleert het aanmaken van nieuwe scheuten. Doe dit zodra je nieuwe scheuten ziet, maar wacht nog even als er vorst voorspeld is.

• Vlinderstruik (Buddleja davidii) kan elk jaar worden teruggesnoeid tot 50 centimeter boven de grond. Dit zorgt ervoor dat er nieuwe takken worden aangemaakt waar straks in juli bloempluimen aan groeien.
  • Pluimhortensia (Hydrangea paniculata) en hortensia ‘Annabelle’ kunnen worden teruggesnoeid tot een duidelijk oog. Met het uitdunnen van andere hortensiasoorten kun je beter nog even wachten.
  • Als ze te groot zijn geworden, kunnen wilgen (Salix alba) en kornoeljes met een gekleurde stam (Cornus alba, Cornus mas en Cornus sanguinea) flink worden teruggesnoeid.
  • Siergrassen zoals struisriet (Calamagrostis) en olifantsgras (Miscanthus) hebben aan het eind van de winter hun mooiste tijd wel gehad. Knip het dorre gras met een heggenschaar net boven de groene punten van het nieuwe groen af. Dit moet echt nu, want als je te lang wacht is het jonge loof al te lang. Let op: wintergroene grassen kun je beter niet snoeien. Kam het dode loof er met de vingers of een hark uit.
  • Meestal is er ook nog tijd om laatbloeiende clematis en (klim)rozen te snoeien, maar hoe eerder hoe beter. Zo steken ze hun energie niet in het maken van blad dat er weer wordt afgeknipt.
• Deze soorten kunnen ook naar de kapper: bladverliezende Amerikaanse sering (Ceanothus), blauwbaard (Caryopteris clandonensis), fazantenbes (Leycesteria formosa), struikmalva (Lavatera), reuzenlavendel (Perovskia), winterharde fuchsia, penstemon en pruikenboom (Cotinus).

Border control

1. Omdat de borders nog kaal zijn, is onkruid goed zichtbaar en dus relatief makkelijk te spotten en te verwijderen.
2. Haal ook verdorde en beschadigde takken en zaaddozen van vroege bloeiers zoals helleborus van de plant als je niet wil dat ze zich uitzaaien.
3. Knip afgestorven vaste planten af, verknip de takken en composteer ze of maak er mulch van.
4. Strooi na het opschonen een laag van 4 à 5 centimeter compost tussen de vaste planten. Dit houdt vocht vast, voedt de planten en zorgt ervoor dat ondergelegen onkruid niet zo makkelijk ontkiemt.

De beste mest

Planten (rozen, klimmers) kunnen in het vroege voorjaar vaak wel wat extra’s gebruiken voor een goede groei, bloei en oogst. Het is niet nodig om de hele tuin kunstmest te geven – soms is het belangrijker om voor de bodem te zorgen zodat planten toegang hebben tot voedingsstoffen die al in de grond aanwezig zijn. Tuincompost, goed ­verteerde mest (maar ook pluimveemest, afgewerkte champignon­compost of zeewier) bevat weliswaar lagere concentraties voedingsstoffen, maar zijn wel heel goed voor de bodemstructuur. Door ze te gebruiken als bodem­verbeteraar of mulch krijgen plantenwortels beter toegang tot de voedingsstoffen die al in de grond aanwezig zijn.

Zaaien in de volle grond

Klaprozen, slaapmutsjes (Eschscholzia), Oost-­Indische kers en wilde peen (Daucus carota) zijn vanaf maart meteen buiten in de volle grond te zaaien, liefst op een zonnige plek en in zandige grond met goede afwatering.

Gezond gazon

Breng aan het begin van het seizoen met een verticuteerhark lucht in de grond onder het gazon. Maai het gras met de maaier op een hoge stand (één keer is genoeg deze maand). Zo wordt het gras sterker en bossiger, helemaal als je het na het maaien bestrooit met een laagje houtas of kalk en organische mest.

Nog even niet

Er zijn bomen en planten die de neiging hebben te gaan ‘bloeden’ als ze nu worden gesnoeid. Deze soorten snoei je pas op z’n vroegst in de tweede helft van het jaar en in sommige gevallen pas in de late herfst. Laat ­esdoorns, ­berken, voorjaarsbloeiende magnolia’s, haagbeuken, en ­druiven bijvoorbeeld ­voorlopig met rust.

• Groninger Bloembollenroute
  Zondag 19 maart en 23 en 30 april
  Deelnemende tuinen: The Stonefarm in Stadskanaal, De Houtstek in Blijham, Tuinfleur in Oostwold en Wubsbos in Winschoten.
  stonefarm.nl, dehoutstek.blogspot.nl, tuinfleur.nl en wubsbos.nl
• Stinzendagen op Landgoed Het Witte Kasteel (NB)
  Genieten van sneeuwklokjes op zondag 12 maart en zondag 9 april
  hetwittekasteel.nl
  Agenda stinzendagen door heel Nederland: tuinenstichting.nl
• Bollenroute Midden-Nederland
  Zaterdag 29 en zondag 30 april
  Deelnemende tuinen: Den Treek in Leusden, St. Hubertushof in Leusden-Zuid, De Beukenhof in Barneveld en Achter de Heg in Zeist.
  mariekenolsen.nl, tuinhubertushof.nl, beukenhof.info en achterdeheg.nl

Nieuwe aanplant

Maart is een goede maand om hagen en rozen met ‘kale wortels’ te planten. Ook struiken in een pot kunnen prima worden aangeplant nu het weer wat warmer wordt. Graaf een gat dat twee keer zo breed is als de pot, maar even diep. Maak de grond onder in het gat een beetje los en werk er wat compost door. Haal de struik uit de pot en zet hem in het midden van het gat. Hij moet straks net zo hoog in de grond staan als hij in de pot heeft gezeten. Vul het gat weer op met de uitgegraven aarde, of meng er als de grond een beetje schraal is wat compost door. Druk de grond rondom stevig aan en geef royaal water. Dek af met een lekkere laag compost, maar let erop dat het niet tegen de stam aan ligt.

Back to business

Veel kwekers doen de boel op slot in de winter, maar de komende maand gaan de meeste deuren weer open. Deze Nederlandse kwekers kweken hun vaste planten zelf, dus weten precies wat ze verkopen. Perfect voor advies en natuurlijk om plantjes in te slaan voor het komende groeiseizoen.
•• Kwekerij van Houtum in Doorn (kwekerijvanhoutum.nl)
•• De Hessenhof in Ede (hessenhof.nl), open vanaf 16 maart
•• Festina Lente in Katwijk (festinalentetuin.nl), open vanaf 18 maart
•• Kwekerij Arborealis in Wilhelminaoord (arborealis.nl)
•• Arjan Schepers in Mariënheem (arjanschepers.nl)
•• Marcel de Wagt in Ven-Zelderheide (opvallendeplanten.nl), open vanaf medio maart

Verdeel en heers

Omdat ze nog niet actief groeien en bloeien, hebben vaste planten rond deze tijd van het jaar er weinig last van als je ze verhuist. De grond is vochtig en warmt langzaam op, dus ze hebben tijd om zich te settelen op hun nieuwe plek voordat ze over een paar maanden gaan bloeien. Scheur of deel vaste planten die in het najaar bloeien. Gooi het oude hart van de plant weg en plant de buitenste jonge delen van de plant weer terug.