“Het kan mij niet WEELDERIG genoeg zijn”

Of het nu een vaas met bloemen of een compleet landgoed is, de Zuid-Afrikaanse tuinarchitect, plantenkenner en meesterbloemist Dané Erwee gaat altijd voor de overtreffende trap.

Een botanisch collagekunstwerk met gedroogde bloemen en bladeren, gemaakt door Dané.

Elke ruimte op Johannesdal 1207 heeft een eigen look en persoonlijkheid. Het gezellige ontbijtterras (‘Die Stoep’) is ingericht met lange houten boerderijtafels en banken. Het bloemstuk met hortensia’s is typisch voor de stijl van Okasie, en vertoont duidelijke invloeden van het werk van de Engelse bloemschikkunstenares Constance Spry, waarbij zowel de bloem als de stelen worden getoond. Chris en Dané combineren klassieke bloemen graag met rustieke vazen, en gebruiken vaak onverwachte elementen in hun composities, zoals cactussen en fruit.

Al zo lang als hij zich kan herinneren is Dané omringd door planten. Als pasgeboren baby’tje nam zijn moeder hem mee in een bootje om bloemen van de Kaapse waterlelies te plukken die in de waterdam bij hun boerderij groeiden. De bossen ‘waterblommetjies’ (Aponogeton distachyos) die ze oogstte werden rondom zijn wiegje in de boot opgestapeld. Hij herinnert zich ook nog de eerste keer dat hij zelf iets plantte. Hij was een jaar of vijf toen hij wat cliviazaadjes van zijn oma kreeg: “Ik stopte ze samen met haar in de grond. En ze groeiden!”

Baanbrekend

Plantenkennis kreeg Dané met de paplepel ingegoten. Als kind hielp hij al mee met het verzorgen van de jonge groenteplantjes op de boerderij van zijn ouders. Het verbaasde niemand dat hij na de middelbare school koos voor een studie landschapsarchitectuur. Nadat hij zijn opleiding aan de Cape Peninsula University of Technology had afgerond, kreeg hij al snel bekendheid als de helft van het baanbrekende bloemistenduo Okasie in Stellenbosch. Met zijn Okasie-partner Chris Willemse ontwikkelde Dané een kenmerkende stijl die volledig brak met de traditie voor formeel bloemwerk in Zuid-Afrika.

Boetiekhotel

Om ervoor te zorgen dat ze altijd een betrouwbare aanvoer hadden van bloemen voor hun typische uitbundige Okasiebloemstukken, kochten Dané en Chris een huis met een grote tuin in Johannesdal, net buiten Stellenbosch. “Alle bloemen in onze tuin zijn om vazen te vullen”, zegt Dané, “Het lijkt bij ons thuis dus meer op een bloemkwekerij dan een tuin.” Hoewel hun eigen tuin grotendeels in beslag genomen wordt door de klassieke Engelse David Austin-rozen, langstelige hortensia’s, de sierappel- en pruimenbloesemtakken die nodig zijn voor hun boeketten en bloemstukken, ontwerpt Dané ook nog geregeld tuinen voor anderen.

Fruitbomen

“De uitdaging is om een superromantische en luxe plek te creëren met gebruik van inheemse bollen, planten uit de Zuid-Afrikaanse Kaapstreek en grassen”, zegt Dané, “maar de beplanting moet ook een eenheid vormen met de fruitbomen die hier al stonden.” In de omgeving van Pniel wordt al sinds het midden van de achttiende eeuw fruit gekweekt, dus de pruimen-, kumquat- en granaatappelbomen horen bij de geschiedenis van deze plek. “Dit is een fruitboerderij en dat karakter moet het ook houden, maar ik wil er wel meer gelaagdheid in brengen”, zegt Dané. Hij laat de bestaande vijgenbomen bijvoorbeeld staan, maar plant er frambozenstruiken onder en voegt er inheemse beplanting aan toe, zoals verschillende soorten buchu (Agothosma), een geurende plant waar al duizenden jaren thee en medicinale kruidenmengels van worden gemaakt.

Inheemse planten

Het is de bedoeling dat de tuinen van Johannesdal 1207 straks een intrigerende mix wordt van inheemse Kaapstreekflora, traditionele Engelse beplanting en grassen die je eerder in de rest van Afrika associeert. Wat Dané voor ogen heeft is een beplanting in grote wolken, in de stijl van de Nederlandse meestertuinier Piet Oudolf, maar dan met gebruik van een unieke mix van lokale soorten. “Ik zie het al helemaal voor me. Witte klipdagga (Leonotis nepetifolia), die twee keer per jaar bloeit, in combinatie met de zachtgele bloemen van Fijnblaarrooihout (Ochna serrulata). Of misschien een raamwerk van confettistruiken (Coleonema calycinum) ingevuld met andere inheemse planten.”

Wild en romantisch

Tuinontwerp en bloemwerk maken draaien allebei om het creëren van een gevoel, en wat Dané betreft is dat een gevoel van overdaad, wildheid en romantiek. Bij Johannesdal 1207 ligt er bovendien veel nadruk op zomerbloemen, want dat is de tijd van het jaar dat er veel bruiloften worden gehouden op het landgoed. In zijn beplantingsplannen experimenteert Dané daarom ook met kosmos, klaprozen en tabaksplanten (Nicotiana) en andere bloemen die passen in het soort moderne bloemwerk waar de beroemde Engelse ontwerper en bloemschikkunstenares Constance Spry bekend om stond. Haar stijl, waarin zowel bloemen als bloemstelen een belangrijke rol speelden, is nog altijd een grote inspiratiebron voor het werk van Chris en Dané. Hun creaties laten alle delen van een plant zien, van stengel tot bloem en van zaden tot blad. Dané gebruikt graag gedurfde en ongewone bloemen. Dané: “Of ik nou een uitgesproken bloemstuk maak of een tuinontwerp, alles draait om het vinden van de juiste combinaties”.
johannesdal.co.za, okasie.co.za

Op de privéveranda van een van de hotelkamers staat een gekleurde stoel uit Malawi en een daybed dat door het meubelteam van Okasie is gemaakt van gerecycled hout. Het rieten bijzettafeltje komt van een lokale markt. Op de schap aan de muur staan grootbladige kamerplanten in combinatie met Potloodplanten (Euphorbia tirucalli) in terracottapotten.

In de keuken van een van de suites steken het loof en de vruchten van de Kaapse citroen (Citrus jambhiri ‘Cape Routh’) lekker af tegen het vergrijsde blauw van de muur. Op de grote schaal liggen vers geoogste granadilla’s. De pastelkleurige melkglazen borden, vazen en kannen op de schappen werden gevonden op een vlooienmarkt in Kaapstad.

1. In de Waterlelie-suite worden botanische kunstwerken, gemaakt door het team van Dané, gecombineerd met vintage vondsten en een traditioneel kalebasvormig mandje van Design Afrika.
2. De bloeiende bloemen van de klokboomdahlia (Dahlia imperialis)
3. Een Aeonium-vetplant, potloodplanten (Euphorbia tirucalli) en een hangende Rhipsalis steken prachtig af tegen een beschutte verandamuur die in subtiel greige is geschilderd.
4. Over elk hoekje is nagedacht. Een nisje in een van de suites is in rustgevend blauw geschilderd, waardoor het stilleventje en een schaal met geglazuurde aardewerken fruit van Ceramic Matters alle aandacht krijgen.

Op de schappen staan onder andere een Cattleya-orchidee, Ficus robusta (Rubberplant) en een Aglaonema. Dané experimenteert graag met het combineren van breedbladige planten met grassen zoals de zijdeachtige Stipagrostis uniplumis in de vaas.

Op een van de terrassen worden winterbloeiende camelia’s in manden gecombineerd met varens.

Voor het bloemenlandschap op een vintage tafel in Die Stoepkamer (‘De Veranda’) gebruikte Dané glazen vazen van verschillende hoogtes waarin hij hortensia’s en hangende Amaranthus caudatus zette. Het kunstwerk van gedroogde bloemen is ook van Dané.

Afrika in de achtertuin

Planten uit Zuid-Afrika doen het vaak verrassend goed in Noord-Europa; sommige soorten zijn al jaren vertrouwde verschij­ningen in Nederlandse tuinen. Deze planten houden van een plekje in de volle zon, droge voeten en goede afwatering. Ze doen het vaak ook prima in een pot. Niet alle soorten zijn helemaal winterhard; die kun je het best uitgraven en koel en droog bewaren (of met pot en al binnen laten overwinteren).

• Nerine bowdenii: bolgewas dat met sierlijke roze, witte of dieprode bloemen. Bloeitijd: september-november

• Kniphofia (vuurpijl of fakkellelie): vaste plant met opvallende bloemen, meestal in vurig oranje, maar er zijn ook gele, rode en zelfs felgroene soorten. Bloeitijd: juni-oktober

• Gladiool: in alle kleuren van de regenboog en prachtig in combinatie met grassen. Natuurlijk doen ze het ook prima in de vaas. Bloeitijd: mei-augustus

• Dierama (engelenhengel): elegante vaste plant met sierlijke bloemen die aan dunne gebogen stengels bungelen. Fijn in grindtuinen, vooral in combinatie met siergrassen. Bloeitijd: juni-augustus.

• Agapanthus (Afrikaanse lelie): populaire langbloeiende plant met elegante blauwe, paarse of soms witte bloemen. Kan goed tegen zeewind en zilte lucht. Bloeitijd: juni-oktober

• Zantedeschia aethiopica (witte aronskelk): houdt van half­schaduw in koele, vochtige grond, bijvoorbeeld langs een vijver. Is winterhard tot -10°C maar een dekentje van mulch is in de winter wel nodig. Bloeitijd: mei-juni

• Crocosmia ‘Lucifer: rode, trechter­vormige bloemen. Houdt van een plek in de halfschaduw in een gemiddeld vochtige, humusrijke bodem. Bloeitijd: juni-juli

Als je in dit bad ligt, waan je je op een tropisch eiland. De spectaculaire botanische badkamersetting is gemaakt met varens (o.a. Nephrolepis exaltate), Monstera deliciosa-bladeren, Howea forsteriana (Kentiapalm), Ficus lyrata (Vioolbladplant) en Strelitzia nicolai.

In de Kardamom Buitekamer-suite staat een vintage rotan bed midden tussen het groen. De gebruikte planten, waaronder Aralia, Ficus robusta en Cattleya-orchideen, staan in klassieke terracottapotten.

Productie: Sven Alberding | Fotografie: Greg Cox/Bureaux | Tekstbewerking: Rachel Lancashire